نگرانی از تکرار قصور پزشکی؛

جراحی عمومی در صدر آمار قصور پزشکی گلستان

بر اساس آمار ارائه شده از سوی پزشکی قانونی استان گلستان در هفت ماهه نخست امسال ۸۵ پرونده علیه پزشکان و کادر درمانی طرح شکایت شد که از این تعداد محکومیت ۴۴ پرونده صادر شد.

در سال های اخیر گلستان از این مسئله بی نصیب نبوده و برخی خطاهای پزشکی محرز از جمله مرگ الینا فروتن، به کما رفتن سارینا گزمه و نمونه های از این دست موجب شده تا مردم با تشویش به بیمارستان ها و مراکز درمانی گلستان مراجعه کنند.

اگر چه عوامل مختلفی در ایجاد خطای پزشکی موثر هستند، اما تعدادی از این خطاها به دلیل پنهان ماندن در لیست پرونده های پزشکی قانونی قرار نمی گیرند و فقط تعدادی از خطا ها که آشکار هستند در این لیست قرار گرفته و بررسی می شوند.

به عقیده کارشناسان حوزه پزشکی و بهداشتی آموزش ناکافی، کم تجربگی و اقدام فراتر از تخصص، کمبود انگیزه، خستگی کادر پرسنل پزشکی، پیچیدگی وظایف و دیگر موارد از اصلی ترین موضوعات بروز خطاهای پزشکی هستند.

مدیر کل پزشکی قانونی استان گلستان، میزان شکایت علیه پزشکان و کادر درمانی طی هفت ماهه سال جاری ۲۶.۹درصد نسبت به سال گذشته افزایش داشته است که ‌همچنان با ورود این نوع پرونده ها به پزشکی قانونی و شکایت علیه پزشکان و کادر درمانی بیمارستان ها روبرو هستیم.

حسین زارعی با اشاره به اینکه در هفت ماهه نخست امسال تعداد ۲۳۱ پرونده در واحد کمیسیون‌های پزشکی استان تشکیل پرونده شده است که بر این اساس تعداد ۸۵ پرونده علیه پزشکان و کادر درمانی طرح شکایت که از این تعداد ۴۴ پرونده محکومیت صادر و تعداد ۴۱ پرونده تبرئه گردیده است.

وی در ادامه ضمن اعلام بیشترین شکایات قصور پزشکی علیه رشته جراحی عمومی بوده است، افزود: از ابتدای سال جاری رشته جراحی عمومی با ۱۸ مورد بیشترین موضوع مطرح شده در بین خطاهای پزشکی استان بوده که بعد از آن قصور جراحی زنان و زایمان با تعداد ۱۶مورد، در هفت ماهه امسال به نتیجه رسیده است.

زارعی با بیان اینکه افرادی که به ما مراجعه می کنند، ابتدا باید در محاکم قضائی طرح شکایت کنند وبا معرفی از سوی مقام قضایی، پرونده در پزشکی قانونی جهت بررسی تشکیل و در ادامه با اخذ توضیح از شاکی و متشاکی و در صورت نیاز مشاوره تخصصی درخواست شده و سپس ودر یک زمان مشخص ضمن دعوت از کارشناسان و متخصصین در جلسه کمیسیون پزشکی قانونی، جزئیات طرح شکایت در این جلسه مورد بررسی قرار می گیرد.

وی در ادامه افزود: در حالت عادی هیچ پزشکی قصد آسیب زدن به بیمار را به صورت عمد ندارد به همین دلیل قصور پزشکی در قانون بعنوان خطای غیر عمد بحساب می آید در صورت اثبات و احراز محکمومیت، پزشک معالج باید پاسخگو باشد.

آمار خطاهای پزشکی با آمار ارائه شده تطبیق ندارد

در ادامه مدیر نظارت و اعتبار بخشی دانشگاه علوم پزشکی استان گلستان، با بیان اینکه برای کاهش خطاهای پزشکی باید از لاپوشانی خطاها جلوگیری کرد، به خبرنگار بازار کسب و کار گفت: در بسیاری موارد آمار خطاهای پزشکی به دلیل اعلام نشدن و یا عدم طرح شکایت با آمار ارائه شده تطبیق ندارد و همین مساله موجب شده گزارش آمار خطاهای پزشکی پائین باشد.

علیرضا خواجه میرزائی افزود: امکان بروز خطا در هر کاری وجود دارد در حوزه پزشکی هم در بهترین مراکز دنیا خطا بروز می کند. مسئله مهم این است که با برنامه ریزی، شرایط بروز خطا را در بیمارستان ها کنترل کنیم تا خطای پزشکی نداشته باشیم یا در کمترین حد ممکن بوجود آید.

وی افزود: یکی از دلایل عدم گزارش خطای پزشکی توسط کادر درمانی، ترس از رسانه ای شدن آن قبل از بررسی درست پرونده وتعیین دلایل بروز خطاست، که البته این موضوع باید بررسی و برای آن برنامه ای تدوین شود تا کادر درمان بدون دغدغه و با امنیت خاطر مراتب را قبل از طرح شکایت از طرف بیمار و یا همراه بیمار، به مسئولان نظام سلامت گزارش دهند.

تکرار خطای پزشکی خط قرمز مجموعه علوم پزشکی است

خواجه میرزائی تکرار خطای پزشکی را خط قرمز مجموعه علوم پزشکی دانست و افزود: در بیمارستان ها فرم هایی وجود دارد که کارکنان درمانی موظف هستند در صورت بروز خطای پزشکی آن را تکمیل و در اختیار حوزه مدیریت بیمارستان قرار دهند تا مساله دقیق تر بررسی شود.

به گفته وی چنانچه فرهنگ گزارش خطا در بیمارستان ها افزایش یابد بروز خطاها در مراکز درمانی کاهش می یابد

خواجه میرزائی یادآور شد: به تازگی برنامه ای با عنوان «خطایی که هرگز نباید اتفاق بیفتد» NEVER EVENTS از سوی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی ابلاغ شده که در همین راستا نیز کارگاه های آموزشی برای کادر درمانی بیمارستان ها برگزار شده است.

مدیر نظارت و اعتبار بخشی دانشگاه علوم پزشکی استان گلستان گفت: هر یک از موارد ۲۸ گانه خطا ی قابل گزارش بلافاصله طی ۶ ساعت اولیه توسط کادر درمان بصورت تلفنی به مسئول برنامه در معاونت درمان دانشگاه گزارش شود، تا موضوع پیگیری و علت بروز خطا ریشه یابی و برنامه ای برای پیشگیری موارد مشابه طراحی شود.

خطای دارویی بالاترین آمار گزارش خطاهای پزشکی

خواجه میرزایی بررسی علت خطا ها را یکی دیگر از مهم ترین راه کار ها برای کاهش خطای پزشکی اعلام کرد و گفت: خطاها ممکن است به علت عوامل فردی مانند خستگی ناشی از کار، آموزش ناکافی، فراموشی یا بی دقتی باشد یا علت آن عوامل سیستمی مانند پیچیدگی وظایف فرد، تعدد شیفت های کاری، تجهیزات ناکافی یا فضای نامناسب باشد که باید با بررسی و برنامه ریزی از تکرار آن جلو گیری شود.

به گفته وی خطاهای پزشکی گزارش شده در بیمارستان های استان بسیار کم است و موضوع خطای دارویی نیازمند نظارت بیشتری است.

خواجه میرزایی آگاهی بخشی و آموزش را سومین راهکار برای کاهش خطاهای پزشکی دانست و اظهار کرد: افرادی که در شرایط سخت و حساس مشغول کار هستند و یا شیفت هایی متوالی دارند و در شرایط پر استرس کار می کنند باید از آموزش های کافی و مهارت های لازم برخوردار شوند تا میزان خطاها کاهش پیدا کند.

وی افزود: هر چقدر شیفت کاری کادر درمانی طولانی تر، کارها پیچیده تر و تعداد پرستاران نسبت به بیماران کمتر باشد خطاهای پزشکی بیشتری رخ می دهد.

مدیر نظارت و اعتبار بخشی دانشگاه علوم پزشکی استان گلستان نداشتن تجهیزات و وسایل مناسب را یکی دیگر از دلایل خطای پزشکی دانست و گفت: در این خصوص خوشبختانه با اجرای برنامه های طرح تحول سلامت و تامین تجهیزات مورد نیاز در وضعیت بسیار بهتری نسبت به گذشته قرار داریم.

وی افزود : بیمارستان ها باید از افراد تازه کار و کم تجربه در بخش های شلوغ، حساس و اورژانس ها کمتر استفاده کنند که در حال حاضر این موضوع جزء برنامه های در دست اقدام دانشگاه است و در حوزه درمان برآن نظارت می کنیم .

در انتها خواجه میرزایی ضمن تاکید بر ترویج فرهنگ ایمنی در بیمارستان ها و مراکز درمانی افزود: بجای تمرکز بر مجازات افرادی که مرتکب خطای پزشکی می شوند باید بر اصلاح فرایندها وسیستم های معیوبی که بروز خطا را تسهیل می کنند تمرکز کنیم.

اگر چه بخشی از توضیحات خطاهای پزشکی به سازمان نظام پزشکی گلستان مرتبط است، اما مراجعه و پیگیری مستمر خبرنگار بازار کسب و کار برای توضیحات مسئولان این سازمان به مساله خطاهای پزشکی در استان بی نتیجه ماند.