رونقآشوراده، یکی از هزارویک مطالبهگلستانیها
خورشید هنوز کامل بالا نیامده؛ اما بخاطر گرگ و میش آسمان از همیشه هم تاریک تر است.اینجا به راحتی می شود صدای جنگل را شنید.چه حرف ها که ندارد، چه چیزها که ندیده، چه غصه ها که نخورده…
رویت‌سفید کارگر معدن زغال
صدای اگزوز مینی بوسی که هر روز همین ساعت ها کارگرها را به معدن می آورد دیگر نمی گذارد به درد و دل جنگل گوش دهیم.
حالا نوبت گوش دادن به درد و دل کارگرهاست…
نه، کارگرهای معدن هیچوقت پیش کسی گلایه نمی کنند. آنها استوار و صبورند.مثل تمام درختان و خاک این منطقه.
نه اشتباه نکنید این صدایی که می شنوید صدای درد و دل آن ها نیست. این صدای ناله های درختان این جنگل است.صدای شیون رودخانه‌ی وسط جنگل است.این صدا صدای آوار شدن معدن است…
اینجا کارگری نمانده که بخواهد گلایه کند.کارگرها زیر آوار مانده‌اند…معدن روی گلایه‌هایشان آوار شده.معدن ریخته است روی درد و دل شان و خاک غصه‌هایشان را پوشانده.
دیگر هیچ کارگری غصه ندارد.چرا که دیگر هیچ کارگری نمانده…
امسال چهارمین سالگرد حادثه انفجار معدن زمستان یورت است.کمتر کسی از آن حادثه ناگوار بی خبر است اما برای کسانی که اطلاعی ندارند می‌گویم. ۴۳ نفر در این حادثه جان خود را از دست دادند و ۴۳ خانه خراب شد.۷۰ نفر هم در این حادثه آسیب دیدند که این یعنی ۷۰ پای رفتن شکست و ۷۰ دست کار کردن کوتاه شد.
معدن یورت آزادشهر جزو معادن البرز شرقی در منطقه خوش ییلاق استان گلستان و ۱۲ کیلومتری شهرستان آزادشهر است.این معدن به لحاظ حقوقی جزو شرکت ملی سهامی عام بوده و تحت عنوان “شرکت صنعتی معدنی شمال شرق شاهرود” در دفتر شرکت ها ثبت شده و در بورس اوراق بهادار نیز پذیرفته شده است.
معدن یورت جزو معادن پردرآمد استان گلستان محسوب می شود.چرا که این روزها به دلیل عدم واردات زغال از سایر کشورها، این محصول فروش خوبی در کشور دارد.
اما چقدر از این درآمد سهم کارگران می شود؟
در این خصوص با یکی از کارگران با سابقه معدن زمستان یورت گفتگویی داشتیم. وی پس از ۱۴ سال کار در این معدن در سال ۹۴ به دلایلی از این کار استعفا داد.اما عشق او به معدن اجازه نداد تا شغل دیگری را انتخاب کند.
او زندگی خود را این بار در یکی از معادن شاهرود در استان سمنان در دستانش گرفت.اما معدن به این یار دیرینه اش نیز رحم نکرد و او مجبورشد بخاطر آسیبی که حین کار به انگشتانش وارد شد دست از کار در معدن بردارد.
وی از روزهای سخت معدن یورت برایمان گفت.از زمانی که سرکارگر بود و برای گرفتن حق و حقوق کارگرها چه سختی‌هایی که متحمل نشده است.
از روزهای پیش از آن حادثه تلخ گفت از زمانی که بخاطر مطالبه حقوق کارگرها و تامین امنیت معدن، راهش به زندان افتاده بود.
وی افزود: در معدن بارها ریزش تونل اتفاق می افتاد. در سال ۹۴ در همان تونل غربی پسر عموی من در معدن فوت شد. من به عنوان سرکارگر به مدیرعامل وقت نامه نوشتم تا نسبت به ایمنی تونل اقداماتی را انجام دهند اما آن ها از من خواستند که راجع به این مسائل اظهار نظر نکنم و فقط به کار خود مشغول باشم.
در همان سال من و ۱۱ نفر دیگر از همکارانم که همگی سرکارگر بودیم استعفا دادیم.چون نه تنها جان خودمان در خطر بود بلکه مسئولیت جان تعداد زیادی کارگر هم بر روی دوش ما بود.
وی پس استعفا از معدن زمستان یورت به شاهرود رفت و در ازای ۱۶ ساعت کار در روز، بدون دریافت حقوق مکفی وحق بیمه مجبور به ترک خانه و خانواده شد تا بتواند امرار معاش کند.اما معدن پس از سال ها کارگری هنوز با وی سر ناسازگاری داشت و با آسیبی که حین کار به دستش رسیده انگشتانش دیگر توانایی انجام کار را ندارند، و در حال حاضر وی بیکار است.
فشار روحی و جسمی همواره روی کارگران معدن بوده و این در حالی است که در ایام همه گیری ویروس کرونا فعالیت برای کارگران معدن سخت تر از پیش شده است.دستگاه تنفسی و ریه کارگرها به دلیل وجود گازهای سمی بسیار آسیب پذیر شده، و این ویروس نیز سیستم تنفسی فرد را نشانه میگیرد.این امر می تواند بهانه ای برای واکسیناسیون هرچه سریع‌تر این قشر باشد که این مسئله توجه جدی مسئولین به کارگران معدن را می طلبد.
اما آسیب های معدن به همینجا ختم نمی شود و این شغل همواره باعث ایجاد حوادث برای کارگران می شود.
چندماه پس از حادثه انفجار معدن، از سوی سه دستگاه ذیربط صنعت، معدن و تجارت، بهداشت و درمان و تعاون، کار و رفاه اجتماعی بازرسی های مشترک از معدن زمستان یورت صورت گرفت.
ولی این بازرسی های تاثیر خاصی در تامین امنیت معدن نداشتند.چرا که اکنون پس از گذشت مدت کوتاهی از آن اتفاق ناگوار حادثه دیگری در همان تونل برای کارگران رخ داده است.
بنا بر صحبت یکی از کارگرها، علت این حادثه ریزش یا انفجارنبوده و نشت گاز دی اکسید کربن به دلیل دپوی زغال در تونل باعث گازگرفتگی 6 کارگر شده است.
اما اگر ریزتر و دقیق تر به علت این حادثه نگاه کنیم متوجه میشویم که عدم نیروی کافی در معدن علت اصلی این حادثه می باشد.
معدن زمستان یورت طبق گفته کارگران محلی گنجایش ۵۰۰ کارگر را دارد اما پیمانکاران به دلایل مشخصی که ساده ترین آنها کاهش هزینه است از تعداد کمتری نیروی کار برای این معدن استفاده می کنند.
و همین عدم نیروی کارگری باعث می شود که زغال استخراج شود اما نیرویی برای خروج آن وجود نداشته باشد. که در نتیجه باعث دپو می شود و جمع شدن گاز دی اکسید کربن به کارگر آسیب می رساند و او را راهی بیمارستان و چه بسا گورستان می کند.
گفتنی است عدم استفاده از نیروی کار به اندازه در معادن گلستان باعث خروج این کارگرها از استان شده است. معدن طبس یکی از معادنی است که سالانه تعداد زیادی کارگر از استان راهی آن منطقه می شوند و این در حالی است که معادن گلستان به این کارگرها نیاز دارد.
در این بین کارگرانی هستند که توان کار کردن دور از خانه و خانواده را ندارند و از طرفی با همه عشق و علاقه ای که به این شغل دارند و با وجود سابقه زیاد ، اکنون تصمیم به تغییر شغل گرفته اند.
علی اکبر محمودی یکی از این کارگرها است. وی حالا پس سالها تلاش در معدن دیگر قید این شغل را زده و تصمیم به انجام کار دیگری گرفته است.
وی پس از ۱۸ سال کار طاقت فرسا در معدن تصمیم دارد در روستای آبا و اجدادی خود کسب و کار دیگری، هرچند کوچک راه بیاندازد.
اما همین تغییرشغل نیازمند سرمایه اندکی است که اکثر کارگرها از پس آن برنمی آیند . عده اندکی مثل علی اکبر محمودی با فروش ماشین یا قطعه زمینی می توانند این سرمایه را به دست آوردند و با شروعی دیگر ترس و دلهره ی همیشگی خود و خانواده اش را پشت سر بگذارد.
اما با مکانیزه شدن معدن این امکان وجود دارد که بخش اعظم مشکلات معدنچیان که همان امنیت جانی است حل شود.با یکی دیگر از کارگرها در این خصوص گفتگویی داشتیم.
وی گفت: با مکانیزه شدن معدن عده زیادی از کارگرها بیکار می شوند.آن ها نه سرمایه و نه بستری برای ایجاد شغل دارند.
اما اگر در این شهرستان که زیرساخت های اقتصادی زیادی دارد کارخانه های صنعتی مرتبط با محصولات شهرستان احداث شود، بخش اعظم مشکلات معیشتی مردم این منطقه حل می شود و دیگر شاهد فوت کارگران معدن نخواهیم بود.مکانیزه شدن معدن می تواند راه حلی برای ریشه کن شدن انفجارهای متعدد معدن و آسیب رسیدن به کارگرها باشد.اما این کار همت مسئولین استانی و کشوری را می طلبد.
استاندار گلستان در پی حادثه ی چندماه گذشته در خصوص گازگرفتگی ۶ کارگر در معدن یورت از اعزام چند نیرو به معدن برای بررسی ابعاد حادثه و استانداردهای رعایت شده در معدن خبر داده بود.
حال وقت آن است که دکتر حق شناس حسن نیت خود را در این زمینه به کارگران ثابت کرده و عملیاتی در خصوص تسلی خاطر کارگران و خانواده هایشان صورت دهد.
۴۳ کارگری که در حادثه انفجار معدن جان خود را از دست دادند خانواده هایی دارند که حاضرند هرکاری کنند تا سایر همشهریان شان آن رنج و مصیبت را تجربه نکنند.
چه زنانی که با رفتن فرزند، پدر و همسرشان از خانه جان از کف می دهند و با برگشتن آنها از سرکار جان تازه می یابند.
کارگان معدن جزو مظلوم ترین قشر کارگری هستند. آنها علاوه بر عدم امنیت باید با مسائلی از قبیل عدم پرداخت حقوق و سنوات، که حق طبیعی هر کارگری است، دست و پنجه نرم کنند.
امیدواریم اکنون که به تازگی هفته کارگر را پشت سر گذاشته ایم مسئولین استانی و کشوری اهمیت بیشتری به کارگران کشورمان دهند. چرا که چرخ توسعه و صنعت این کشور به دست کارگران می چرخد.
دیدگاهتان را بنویسید