رونقآشوراده، یکی از هزارویک مطالبهگلستانیها
حقوق شهروندی را می‌توان به مجموعه قواعد حاکم بر روابط اشخاص در جامعه‌ی شهری تعریف نمود. حقوق شهروندی جز حقوق ذاتی و فطری انسان‌ها است. همچنین این حقوق غیر قابل انتقال و تجزیه‌ناپذیر است، به این صورت که عناصر آن لازم و ملزوم یکدیگرند.
حقوق شهروندی به افرادی تعلق می‌یابد که “تابعیت” یک کشور داشته باشند. همچنین باید افزود که حقوق شهروندی، به تابعان یک کشور فارغ از رنگ، قومیت، نژاد، دین و طبقه‌شان تعلق می‌یابد. چنانچه در کشور ما، مسلمان بودن شرط برخورداری از حقوق شهروندی نیست. در واقع این حقوق، رنگ و بویی ملی به خود گرفته و به صفات گفته شده ارتباطی ندارند.
حقوق شهروندی آمیزه‌ای از همه نسل‌های حقوق بشر است که با پیشرفت جوامع و تحول زندگی انسان‌ها رخ داده و امروزه نمادی برای سنجش میزان مدنیت کشورها محسوب می‌شود
حقوق شهروندی از جمله حق حیات، سلامت و کیفیت زندگی، آزادی و امنیت، مشارکت در تعیین سرنوشت، اداره شایسته امور کشور، دسترسی به اطلاعات، برخورداری از فضای مجازی امن و باکیفیت، حفظ حریم خصوصی، تابعیت، اقامت و آزادی رفت‌وآمد، اشتغال و درآمد، تشکیل خانواده، دادخواهی عادلانه، حق مسکن و مالکیت، رفاه و تأمین اجتماعی، آموزش‌وپرورش، محیط‌زیست سالم و صلح و امنیت تنها بخشی از حقوق شهروندی است که هر دولتی مکلف به احقاق آنها برای همه شهروندان است.
شرح حقوق شهروندی در نظام اداری عبارت است از:
۱٫حق برخورداری از اِعمال بیطرفانه قوانین و مقررات
۲٫حق مصون بودن از تبعیض در نظام ها، فرایندها و تصمیمات اداری
۳٫حق دسترسی آسان و سریع به خدمات اداری
۴٫حق حفظ و رعایت حریم خصوصی همه افراد
۵٫حق آگاهی به موقع از تصمیمات و فرآیندهای اداری و دسترسی به اطالعات مورد نیاز
۶٫حق اظهارنظر آزاد و ارائه پیشنهاد در مورد تصمیمات و فرآیندهای اداری
۷٫حق اشخاص توانخواه در برخورداری کامل و سریع از امتیازات خاص قانونی
۸٫حق رسیدگی به موقع و منصفانه به شکایات و اعتراضات
۹٫حق جبران خسارات وارده در اثر مقصر بودن دستگاه های اجرایی و کارکنان آن
میزان حقوق شهروندی در شهروندان گلستان، پایین‌تر از حد متوسط است.
همچنین بین میزان آگاهی شهروندان از حقوق شهروندی بر اساس قومیت، تحصیلات، منطقه سکونت و رده سنی تفاوت خاصی
وجود ندارد.
باید بیان کرد که حقوق بشر اسلامی را باید در چارچوب آموزه‌های دینی و استخراج از منابع اسلامی مشاهده کرد و لذا، این جامعیت همه‌جانبه قانون اساسی و حقوق اسلامی را باید به این جهت دانست که این حقوق بر آمده از اندیشه اسلامی است.
یک جامعه شناس خشونت و پرخاشگری را از مهم ترین عوارض اجتماعی عدم رعایت حقوق شهروندی در جامعه دانست و گفت: عدم توجه جدی به حقوق شهروندی افراد باعث افزایش میزان خشونت و پرخاشگری در شهر شده که در نتیجه آن امنیت روانی شهرواندان به مخاطره و چالش کشیده می شود چرا که وقتی یک شهروند تصور کند که دیگران به دنبال پایمال نمودن حقوق آنها هستند دائما با اضطراب، استرس و عدم احساس امنیت در شهر زندگی می کند.
حقوق شهروندی از دیدگاه یک جامعه شناس
حقوق شهروندی از دیدگاه جامعه شناسی عنی برخورداری از تمامی امتیازات مدنی و شهرنشینی که هر کسی با زندگی در محدوده شهری زیر پوشش آن قرار می گیرد، تعریف می شود.
وی در ادامه تصریح کرد: از دیدگاه جامعه شناسی بهره گیری افراد از امکانات زندگی اعم از فرهنگی، آموزش، رفاهی، تفریحی و مشارکت در تعیین سرنوشت سیاسی و شهری ازجمله اساسی ترین حقوق شهروندی افراد به شمار می رود.
این جامعه شناس همچنین تاریخچه حقوق شهروندی را به زمان ظهور دین اسلام نسبت داد و گفت: در واقع حقوق شهروندی از زمان ظهور اسلام با تعهدی که با رعایت حقوق دیگران، شناخت مسئولیت و اختیارات هر فرد در شهری که زندگی می کند، وجود داشته است، مفهوم پیدا کرد بطوریکه کمک به آبادانی شهر، نگهداری امکانات طبیعی، مراقبت امکاکن عمومی از نگاه اسلام به عنوان حقوق شهروندی افراد پیش بینی شده است.
حقوق شهروندی از دیدگاه یک حقوق دان
یک وکیل پایه یک دادگستری با بیان اینکه قانون مسئولیت های مدنی در ایران باید بازنگری شود، گفت: اگر چه برخی قوانین مربوط به حقوق شهروندی نظیر قانون مسئولیت های مدنی در ایران قدیمی و در سال ۱۳۳۹ تدوین شده و تا کنون هیچ بازنگری در آن صورت نگرفته است اما مشکلی که در حال حاضر در زمینه حقوق شهروندی با آن مواجه هستیم این است که همین قوانین در نظر گرفته شده نیز اجرا نمی شود و بطوریکه بسیاری از مردم جامعه ما به حقوق شهروندی خود آشنا نیستند.
حقوق شهروندی از دیدگاه روانشناس بالینی
یک روانشناس بالینی حقوق شهروندی را از اساسی ترین و ابتدایی ترین حقوق افراد در هر جامعه ای دانست و گفت: اگر در جامعه ای قانونی مدون و جامع وجود داشته باشد که در آن حقوق افراد به عنوان یک شهروند جدی تلقی شود کمتر شاهد انواعی از خشونت ها بخصوص خشونت های کلامی و فیزیکی در سطح اجتماع خواهیم شد.
کم کاری رسانه ها در جهت آشنایی شهروندان با حقوق شان
یک کارشناس امور رسانه، رسانه ها را یکی از مهم ترین و قوی ترین ابزار های تحول فکر و اندیشه در هر جامعه دانست و گفت: تغییرات تاریخی رویکرد رسانه ها، بیانگر این است که اندیشه، تفکر و آگاهی بسیاری از افراد در جامعه هنوز وابسته به این ابزارهای ارتباطی و اطلاعاتی است، بنابراین اگر شهروندان یک جامعه ای، هنوز از حقوق خود بی اطلاع هستند بیانگر این است که رسانه ها در رسالت آموزشی خود کوتاهی کرده اند.
در واقع شناخت افراد یک جامعه از حقوق شهروندی خود، ترقیب آنها به پذیرش و انجام انواع مسئولیت‌های مدنی و مشارکت در امور سیاسی، اجتماعی و غیره، از جمله چالش مهم پیش‌روی سیستم‌های سیاسی در جوامع در حال توسعه است. مطمئنا سازمان‌های مردمی، رسانه‌ها، صدا و سیما و تبلیغات می توانند با آموزش حقوق شهروندی، نقش به‌سزایی را در افزایش آگاهی افراد جامعه از حقوق خود ایفا کنند.
یک استاد حوزه و دانشگاه؛ بی قانونی، عوامل اجتماعی و خانوادگی را سه عامل مهم عدم رعایت حقوق شهروندی در جامعه ما برشمرد و گفت: اگر چه این عوامل می تواند در زیر پا گذاشتن حقوق انسان ها و عدم تکریم آنها نقش داشته باشد اما در صورتی که افراد به اصول و آموزه های دینی خود پایبند باشند به هیچ عنوان به خود اجازه نمی دهند که با رفتار خود عزت و آبروی دیگران را خدشه دار کنند.
دیدگاهتان را بنویسید