زبالههای زائد که از زندگی بشری بهجا ماندهاند، باعث انتقال بیماریها، افزایش حشرات، و آلودگی محیطی میشوند. با رشد جمعیت و افزایش تولید زبالههای خانگی و صنعتی، مشکلات جمعآوری و دفع آنها بیشتر شده است. مدیریت مقدار کم زباله ساده است، اما وقتی به هزاران تن در روز برسد، مشکلات بهداشتی و هزینهها بهطور چشمگیری افزایش مییابند.
زبالهگردی به عنوان یک آسیب اجتماعی، مناطق شهری و حتی روستایی کشور از جمله استان گلستان را تحت تاثیر قرار داده است. این پدیده، علاوه بر تزریق درآمدهای کلان به مافیای زباله، هیچ سود دیگری ندارد.کارشناسان معتقدند برای رفع یا کاهش این مشکل، همکاری جمعی مدیران خدمات شهری ضروری است.
این موضوع که با نام «طلای کثیف » شناخته میشود، بسیاری از افراد را به دلیل درآمد بالایی که از طریق جمعآوری و فروش آن حاصل میشود، وسوسه میکند. به امید دستیابی به پول بیشتر، این افراد سر خود را تا نیمه در مخازن زباله فرو میبرند یا کیسههای پلاستیکی زباله شهروندان را در کوچه و خیابانها پاره میکنند تا چیزی را بیابند که از نظر صاحبش بیارزش، اما از دید خودشان مفید است.
زبالهگردها معمولاً کیسه بزرگی روی دوش دارند یا خورجین و دنبالهبندهایی به دوچرخه یا موتورسیکلت خود وصل میکنند و کوچهها، خیابانها و محلات مختلف شهر را برای یافتن پسماندهای با ارزش طی میکنند. برخی نیز با گاری، وانت یا سواری علاوه بر کاوش در زبالههای دور ریخته شده توسط شهروندان، این پسماندها را با قیمتی ناچیز خریداری میکنند.
زبالهگردی به هر شکل نیازمند نظم و سازماندهی است، زیرا هر روز تعداد زبالهگردها افزایش مییابد و به دلیل درآمد زیاد آن، در برخی شهرهای گلستان به شغلی خانوادگی تبدیل شده است.
اجرای دقیق طرح تفکیک زباله از مبدا یکی از راهکارهای مؤثر برای ساماندهی و رفع مشکل زبالهگردی است. اگر این موضوع توسط مدیران شهری نادیده گرفته شود، به زودی شاهد معاملات سرقفلی برای گذرگاهها، کوچهها و خیابانهای شهر برای زبالهگردها خواهیم بود.
گلستان با ۲ میلیون نفر جمعیت و ۳۶ شهر، روزانه حدود هزار تُن زباله تولید میکند. با این وجود، در بیشتر شهرهای این استان شمالی، برنامه جداسازی زباله به درستی اجرا نمیشود.
معاون خدمات شهری شهرداری گنبدکاووس معتقد است که بیتوجهی به اجرای طرح جداسازی زباله در مناطق شهری گلستان نیازمند مشارکت عمومی، فرهنگسازی و آموزش است و در طولانیمدت نتایج مطلوبی خواهد داشت.
ایرج شفیعپور اظهار کرد: با اینکه شهرداری گنبدکاووس پیشگام اجرای طرح تفکیک زباله از مبدا در استان گلستان است، اما میزان مشارکت مردم در این طرح به ۱۰ درصد هم نمیرسد.
وی افزود که تا زمانی که مشارکت شهروندان در اجرای طرح تفکیک زباله افزایش نیابد، زبالهگردی نه تنها برطرف نمیشود بلکه شاهد افزایش روزافزون فعالان این حوزه خواهیم بود.
شفیعپور با بیان اینکه بیشتر زبالهگردهای گنبدکاووس از معتادان آشکارساز هستند، ادامه داد: این افراد باید با همکاری مشترک دستگاههای مربوطه همچون بهزیستی، شهرداری، کمیته امداد، فرمانداری، نیروی انتظامی و دستگاه قضایی ساماندهی شوند.
معاون خدمات شهری شهرداری گنبدکاووس اظهار کرد: در این شهر با جمعیتی نزدیک به ۱۷۰ هزار نفر، روزانه حدود ۱۲۰ تُن زباله تولید میشود که ۳۰ تا ۴۰ درصد آن خشک و قابل بازیافت است.
وی حوزه خدماتی شهر گنبدکاووس را به وسعت ۲ هزار و ۳۰۰ هکتار معرفی کرد و افزود: شهرداری ماهانه ۸۸ میلیارد ریال به دو پیمانکار بخش خصوصی برای جمعآوری زباله، رفتوروب و نظافت معابر پرداخت میکند.
شفیعپور توضیح داد که هر یک از این پیمانکاران دارای دو دستگاه خودروی مکانیزه جمعآوری زباله، یک دستگاه خودرو مکانیزه جاورکشی، ده دستگاه وانت نیسان حمل زباله، دو دستگاه خودرو مکانیزه شستشوی معابر و دیگر تجهیزات لازم برای نظافت شهری هستند.
وی همچنین تعداد نیروهای پاکبان تحت نظر این پیمانکاران را ۲۷۰ نفر اعلام کرد و گفت: با توجه به وسعت زیاد شهر و کمبود درآمدهای شهرداری گنبدکاووس، امکانات و نیروهای موجود برای نظافت و رفتوروب مناسب شهر کافی نیست.
این مسئول در شهرداری گنبدکاووس اظهار کرد: که از دو سال پیش، با همکاری بخش خصوصی و طراحی یک نرمافزار کاربردی با موضوع جمعآوری و تفکیک زباله به نام «زیباشهر»، اقداماتی صورت گرفته است، با این حال، مشارکت شهروندان در این طرح پایین است.
وی در ادامه افزود که بسیاری از زبالهگردها در گنبدکاووس افراد معتاد و پرخاشگر هستند و گاهی اوقات نیز تجهیزات خطرناکی مانند چاقو و سرنگ به همراه دارند، به همین دلیل نیروهای شهرداری از درگیر شدن با آنها خودداری میکنند.
رئیس شورای اسلامی شهر گنبدکاووس با انتقاد از حضور زبالهگردها و افزایش تعداد آنها در شهر، اظهار کرد: شهروندان از فعالیت این گروه و آلودگی منظر گذرگاههای شهری ناراضی هستند.
نبیالله آخوندی در این گفتگو افزود: زبالهگردها علاوه بر آلودگی ظاهر شهر، کار پاکبانهای شهرداری گنبدکاووس را نیز دشوارتر کردهاند.
وی همچنین مشارکت بیشتر مردم در اجرای طرح جداسازی زبالهها را برای رفع مشکل زبالهگردها موثر دانست و اضافه کرد: به دلیل محدودیت در درآمدهای شهرداری، امکان جذب و افزایش نیروی جدید پاکبانها وجود ندارد.
آخوندی ادامه داد: کمبود نیروی پاکبان، وسعت شهر و محدود بودن درآمدهای شهرداری گنبدکاووس باعث شده تا نظافت برخی از گذرگاههای فرعی در محلات شهر بهصورت یک یا دو روز درمیان توسط پاکبانها انجام شود.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند گلستان، چند ماه پیش در گفتوگوی، یکی از چالشها و مشکلات در جداسازی زباله از مبدا را حضور پرشمار زبالهگردها در شهرهای استان ذکر کرده بود.
او در ادامه بیان کرد: که این افراد به شکل غیربهداشتی زبالهها را تفکیک میکنند و نمیتوان به راحتی آنها را از طریق پیمانکاران ساماندهی کرد.
به گفته حسن ملکشاهکویی، یکی دیگر از مشکلات گلستان در اجرای طرح تفکیک زباله در مناطق شهری، ترحم شهروندان به این افراد و دادن پسماندهای خشک به این آنها می باشد.
وی اضافه کرد : از جمله طرحهایی که برای فرهنگسازی و آموزش آن نیاز به ۲۰ سال فعالیت مستمر دارد جداسازی زباله از مبدا است .
چالشهای زبالهگردی در استان گلستان
- افزایش جمعیت و تولید زباله: با رشد جمعیت و افزایش تولید زبالههای خانگی و صنعتی، مشکلات جمعآوری و دفع زبالهها به شدت افزایش یافته است. این موضوع به ویژه در شهرهای بزرگ و پرجمعیت مانند گنبدکاووس مشهود است.
- نظم و سازماندهی: زبالهگردی به یک شغل خانوادگی تبدیل شده و نیازمند نظم و سازماندهی است. عدم ساماندهی مناسب میتواند به افزایش تعداد زبالهگردها و مشکلات بهداشتی منجر شود.
- تأثیرات اجتماعی و اقتصادی: زبالهگردی نه تنها بر سلامت جامعه تأثیر میگذارد، بلکه بر اقتصاد محلی نیز اثر منفی دارد. این پدیده میتواند به افزایش هزینههای بهداشتی و اجتماعی منجر شود.
راهکارهای پیشنهادی
- اجرای طرح تفکیک زباله از مبدا: یکی از مؤثرترین راهکارها برای کاهش زبالهگردی، اجرای دقیق طرح تفکیک زباله از مبدا است. این طرح نیازمند مشارکت فعال شهروندان و فرهنگسازی در این زمینه است.
- آموزش و فرهنگسازی: افزایش آگاهی عمومی درباره مزایای تفکیک زباله و خطرات زبالهگردی میتواند به کاهش این پدیده کمک کند. برنامههای آموزشی در مدارس و جامعه میتواند مؤثر باشد.
- همکاری بیننهادی: همکاری بین نهادهای دولتی، سازمانهای غیر دولتی و جامعه محلی برای ساماندهی زبالهگردها و ارائه خدمات بهداشتی ضروری است. این همکاری میتواند به ایجاد برنامههای جامع برای مدیریت زباله کمک کند.
- ایجاد فرصتهای شغلی: ارائه فرصتهای شغلی برای افرادی که به زبالهگردی مشغول هستند، میتواند به کاهش این پدیده کمک کند. برنامههای توانمندسازی شغلی و حمایت از کارآفرینی در جوامع آسیبدیده میتواند مؤثر باشد.
- استفاده از فناوری: طراحی و استفاده از نرمافزارهای کاربردی برای جمعآوری و تفکیک زباله، مانند «زیباشهر»، میتواند به بهبود مدیریت زباله کمک کند. این نرمافزارها میتوانند به شهروندان در تفکیک زباله و گزارش مشکلات کمک کنند.
نتیجهگیری
زبالهگردی یک چالش جدی در استان گلستان است که نیازمند توجه و اقدام فوری است. با اجرای راهکارهای مؤثر و افزایش مشارکت عمومی، میتوان به کاهش این پدیده و بهبود سلامت جامعه کمک کرد.
گفته می شود که گلستان دارای حدود دو میلیون نفر جمعیت میباشد که ۵۳ درصد از آنها در مناطق شهری زندگی میکنند.
#عکس_بازار_کسب_و_کار_ستایش_محمدیاری
دیدگاهتان را بنویسید