شن چالهها با استخراج مصالح آبرفتی مانند شن و ماسه از اراضی کشاورزی به وجود میآیند و پس از بهرهبرداری، بدون برنامهریزی مشخصی رها میشوند. در حالی که این مناطق ظرفیت و پتانسیل مناسبی برای تقویت منابع آب زیرزمینی با هدایت جریانهای سیلابی دارند.
به گزارش خبرنگار بازار کسب و کار در سالهای اخیر، استان گلستان مانند سایر نقاط کشور با چالشهایی از جمله توزیع نامنظم بارشها از نظر زمانی و مکانی، وقوع پدیدههای حاد مانند بارشهای شدید و افزایش فراوانی آنها، و کاهش سطح و میزان برف مواجه بوده است. این مسائل همراه با مداخلات انسانی، مختلکننده روند طبیعی تغذیه آبخوانها شدهاند. این شرایط در حالی رخ میدهد که بخش بزرگی از معیشت مردم استان گلستان به منابع آب زیرزمینی وابسته است.
در استان گلستان تعداد زیادی از شنچالهها یا معادن متروکه واقع در اراضی کشاورزی وجود دارند که به مکانهایی برای انباشت نخاله یا زباله تبدیل شدهاند. این شنچالهها به دلیل بافت اسفنجی خود، ظرفیت مناسبی برای هدایت جریانهای سیلابی و تقویت آبخوانها دارند. وجود رسوبات درشتدانه با قابلیت نفوذپذیری بالا و کاهش سرعت آب در این مناطق، فرصت نفوذ رواناب را افزایش میدهد و در مدیریت سیلابها و تغذیه آبخوانها نقش کلیدی ایفا میکند. در این راستا، اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گلستان بر شناسایی و اجرای پروژههای تغذیه آبخوان در شنچالهها متمرکز شده است.
معاون فنی و آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان، با اشاره به استفاده از ظرفیت شنچالهها در استان اظهار داشت: که با وجود ظرفیت بالای آبهای زیرزمینی برای مقابله با تنشهای ناشی از تغییرات اقلیمی، رشد سریع جمعیت و نیاز بیشتر به منابع آب بهویژه در کشورهای خشک و نیمهخشک مانند ایران، بهرهبرداری بیرویه از این منابع منجر به ایجاد بیلان منفی آبهای زیرزمینی در بسیاری از مناطق کشور شده و تعادل طبیعی بسیاری از آبخوانها را بر هم زده است.
رمضان بهترک بیان کرد: که پایشهای میدانی کارشناسان این اداره کل نشان میدهد که این شنچالهها علاوه بر ایجاد چشماندازهای نامناسب، به محلی برای تخلیه نخالههای ساختمانی و حتی هدایت روانابهای حاصل از شستشوی ماسه کارگاههای سنگشکنی تبدیل شدهاند.
تغذیه مصنوعی آبهای زیرزمینی روشی مؤثر برای تعادل آبخوان و احیای منابع زیرزمینی است
محمد عباسی، رییس اداره حفاظت خاک و اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان، اظهار داشت: که تغذیه مصنوعی آبهای زیرزمینی، بهویژه در مواجهه با تغییرات اقلیمی، میتواند یک راهکار مؤثر برای حفظ تعادل آبخوان و احیای منابع آب زیرزمینی باشد.
عباسی با اشاره به استفاده از روش تغذیه مصنوعی آبخوانها در شنچالهها توضیح داد که این طرح بر اساس نوع و شرایط آبخوان، ویژگیهای زمینشناسی منطقه، شیب محیط و غیره شناسایی و مکانیابی میشود.
او افزود : عملیات آبخوانداری از طریق شنچالهها، پس از مطالعه دقیق منطقه و حوزه آبخیز بالادستی و با بهرهگیری از رواناب در فصولی که در مناطق پاییندست نیازی به آن نیست، در دستور کار قرار میگیرد.
دیدگاهتان را بنویسید