اعتیاد چراغی به سوی خاموشی

رویای دور زنان معتاد برای ترک مواد

تصویر ذهنی مردم ایران بای اعتیاد مردانه است و تصور اعتیاد زنان برای عده زیادی از مردم شناخته شده نیست و این ،واقعیت است که موجب می‌شود تا زنان مسیر سخت‌تری برای ترک اعتیاد در پیش رو داشته باشند.

رویای دور زنان معتاد برای ترک مواد

به گزارش خبرنگار بازار کسب کار سرگذشت « عاطفه » به صورت خلاصه بیانگر آخر و عاقبت گیر افتادن زنان در منجلاب اعتیاد است ، باتلاقی که مجبورمی شوند هر روز بیشتر و بیشتر در آن دست و پا بزنند کمتر و کمتر راه رهایی برایشان پیدا شود.

در روستای دور افتاده‌ای زندگی می‌کردند، پدرش ناشنوا بود. روستایی که اکنون هم با گسترش شهرنشینی و فضای شهری، مسیر زیادی تا شهر دارد و خانه آنها که در انتهای روستا بود هم فاصله زیادی تا مسیر جاده داشت. کلاس دوم بود که دیگر نتوانست تمسخر بچه‌ها را تحمل کند. ادای صحبت کردن پدرش را درمی‌آوردند و او خجالت می‌کشید. روزی عاطفه به خانه آمد و ترک مدرسه کرد. از نظر مالی هم توانایی نداشت. از همان روز، کارگری در زمین‌های کشاورزی را آغاز کرد. مادرش می‌گفت«عاطفه قوی بود و قدرتمند، از مردها بیشتر کار می‌کرد، حتی خرجی به ما می‌داد. مردی سر راهش قرار گرفت که تمام خانواده اش نیز معتاد است عاطفه با او ازدواج کرد و حالا هر ۲ معتاد هستند».
همسر عاطفه به مواد مخدر سنتی اعتیاد دارد و عاطفه شیشه مصرف میکند. فرزندی دارند که باید مانند همسن و سالان خود تا کلاس دوم، حداقل حروف الفبا را بداند و یا شمردن بلد باشد، فقط چند روز به مدرسه رفته و حروف الفبا را نمی‌شناسد.
«عاطفه بیشتر ساعات‌ روز را خواب است. هر زمان که به خانه‌ اشان بروی در خانه باز است و فرزندش می‌رود و می‌آید و عاطفه در دنیای خود غرق است. گاهی هم که بیدار باشد صدای داد فریادش گوش فلک را کر می کند. ناسزا می‌گوید. همسایه‌ها از دستش کلافه هستند. نمی‌دانیم چه کنیم، از آنها می‌ترسیم. یکی از همسایگان عاطفه گفت زن و شوهر خیلی خشن هستند،. عاطفه خشونت بیشتری دارد»
همسایه دیگری می گوید «فرزندش در کوچه و خیابان رها است، گاهی قبل از ساعت هفت صبح، پسرش را در کوچه می‌بینم، لباس‌هایش اغلب کثیف و گل‌آلود است. شام و ناهارش معلوم نیست. هر کسی هم که رد می‌شودحرفی به او میگوید. وقتی پدر و مادرش اینطور هستند همه به خود حق می‌دهند که با این بچه بدرفتاری کنند»
همسر عاطفه زباله‌گرد است و سابقه خرده‌فروشی مواد مخدر، سرقت و زندان دارد. یک بار که همسر عاطفه به زندان افتاد ، مادر و خواهرانش تصمیم گرفتند او را به کمپ ترک اعتیاد ببرند. عاطفه یک ماهی در کمپ ترک اعتیاد بود. «آن وقت‌ها که عاطفه رفته بود ترک کند ، مادرش آمد و خانه عاطفه را تمیز کرد، مراقب فرزندش بود، آن مدت اصلا ندیدیم که فرزند عاطفه در کوچه ها باشد، لباس‌هایش هم تمیز و مرتب بود و تازه داشت زندگی می‌کرد» ه
همسایه‌ها از مادر مهرمان عاطفه می‌گویند که چه زن مهربان و ساده‌ای است و چقدر در مدت نبود همسر عاطفه زحمت کشیده تا دخترش به زندگی برگردد.
اما همسر عاطفه از زندان آزاد شد و با خواهر همسرش به آن مرکز ترک اعتیاد رفت و عاطفه را به خانه آورد و مراحل درمان نیمه باقی ماند. عاطفه بازهم به سراغ شیشه رفت و آرزوی مادر و همسایه‌هایش بر باد رفت. اعتیاد نه تنها دامن عاطفه را گرفته ، بلکه به جان مادر و فرزندش هم آتش زده ؛ مادری که توانایی مقابله با همسر عاطفه را ندارد و فرزند کوچکی که کاری از دستش برنمی‌آید جز گفتن جمله «یه روز میذارم میرم»که به مادر بزرگش میگفت
دزد مهر مادری
بلای خانمان‌سوز اعتیاد است که فرقی نمی‌کند مبتلای آن مرد باشد یا زن، به هر حال خانمان برانداز است ، اما وقتی مادر که اسوه محبت و مهربانی و پناه فرزندش است به اعتیاد مبتلا شود، چیزی از مهر مادری برای عرضه به فرزند باقی نمی ماند و چه بسا مانند عاطفه، فقط فریادهای که از نداشتن مواد مخدر، بر سر فرزند هوار کند و خبری از ایفای نقش مادری نباشد.
بر اساس تعداد آماری که از سوی مدیر کل سازمان درمان وحمایت های اجتماعی ستاد مبارزه با مواد مخدر اعلام شده است از ۲میلیون و۸۰۰هزار معتاد تخمین زده شده در کشور۱۵۶هزار نفر آنها زنان هستند
طبق آمار دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر که مربوط به آذرماه سال ۱۳۹۹ است ؛ ۶ درصد معتادان کشور زن هستند. براساس آمار خرداد سال ۹۸ که معاون امور توسعه پیشگیری بهزیستی مازندران اعلام کرده است میزان ۱۰ درصد از معتادان مازندران زنان هستند.
هشدار دبیر شورای هماهنگی مبارزه به مواد مخدر مازندران ، سال ۹۹ درباره زنانه شدن اعتیاد در استان گفته بود : زنگ خطر افزایش تعداد زنان معتاد در سنین پایین.
احمد مظفری در نشست خبری هفته مبارزه با مواد مخدر امسال هم از زنانه شدن اعتیاد و کاهش سن اعتیاد صحبت کرد. او افزود: نرخ شیوع و مرگ و میر زنان معتاد همپای مردان معتاد در حال افزایش است.
مظفری گفته است ۶۵ درصد همسر آزاری‌ها، ۵۵ درصد از طلاق، ۲۳ درصد از نزاع و خشونت و ۲۵ درصد از قتل عمد، پایه و اساس مواد مخدر دارد،: مجردان معتاد بیشترین آمار مرگ و میر مواد مخدر در مازندران را دارند که به خاطر وضعیت اعتیاد، ازدواج نکرده‌اند یا جدا شده‌اند .
مساله دیگر در مسیر ترک اعتیاد زنان نبود آمار مجزا درباره اعتیاد زنان است.
رنج مضاعف
یک روانشناس ترک اعتیاد گفته است: علت سخت تر شدن اعتیاد برای زنان نبود آمار دقیق از اعتیاد زنان در کشور است

زهرا قبادی با اشاره به اینکه زنان کمتر برای ترک اعتیاد به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند، گفت: در یک مرکز ترک اعتیاد با شیوه متادون‌تراپی تنها ۷ نفر مراجعه کنندگان از بین ۱۳۷ مراجعه‌کننده، زن هستند، اکـتر زنان که درگیر اعتیاد هستند از ترس آبرو و یا خجالت، برای ترک اعتیاد مراجعه نمی‌کنند.

او گفته است برچسبی در جامعه به زنان معتاد می‌زند قطعا سخت‌تر از برچسبی است که به مردان معتاد زده می‌شود، همین مساله باعث شده به ویژه زنان جوان، مراجعه کمتری برای ترک اعتیاد داشته باشند.
قبادی اظهارداشته که زنان معتاد اغلب دارای شوهر، پدر و یا برادر معتاد هستند که در زندگی آنها هم بی تاثیر نبوده است و آنها را به سمت اعتیاد کشیده است : فرقی در تاثیر سوء اعتیاد بدر یا مادر بر فرزند نیست اعتیاد خانواده قطعا تاتیر مستقیم بر فرزند دارد
او با اشاره به اینکه بعضی از مردان معتاد همسر خود را معتاد می‌کنند تا به اجبار برای خود و شوهرشان مواد تهیه کنند،گفت : بجز عوامل روانشناختی شخصیتی که باعث اعتیاد می‌شود، اصلی‌ترین علت اعتیاد، محیط خانه و خانواده است.
قبادی افزود سرخوردگی‌های اجتماعی و کمبودها باعث می‌شود برخی افراد به سمت اعتیاد کشیده شوند،و اعتیاد شدید در زنان بعضا به موارد فحشا و تن‌فروشی هم منجر می‌شود.
اوگفت اکتر زنانی که مراکز ترک از طریق متادن ترابی مراجعه میکنند اغلب در سنین بالا هستند خاطرنشان کرد: دختران جوان کمتر به مراکز ترک اعتیاد مراجعه می‌کنند و این کار را سخت می‌کند.
قبادی گفت ترک اعتیاد زنان یک مشکل قانونی است واظهار کرد: زنان متاهل در مقابل قدرت غلبه مرد، نمی‌توانند به مراکز ترک اعتیاد مراجعه کنند، شوهران مانع از ترک اعتیاد همسران خود می‌شوند و زنی که با میل خود و نه با فشار خانواده، برای ترک اعتیاد مراجعه میکند، مانع بزرگی به اسم شوهر معتاد دارد.
با افزایش مصرف گل و حشیش و شیشه در دورهمی های دوستانه در میان دختران جوان، ، آنها تصور میکنند که معتاد نیستند و تفریحی مصرف می‌کنند؛ علت تاتیر دوستان نبود رابطه خوب در خانواده است به باعت مصرف مواد مخدردرجوانان میشود.
پیوند اعتیاد زنان و سایر آسیب‌های اجتماعی
فرزندی۱۹ ساله که قدبلند وصورت استخوانی داشت که حاصل ازدواج دوم مردی مسن با دختری کم سن سال که بعد از چند سالی بعداز تولد از هم جدا شده بودند بدر که جای بدر بزرگ او بود و در حاشیه شهر زندگی میکردند اهل یکی از استان های جنوبی بودند
پدر شربت متادون استفاده می‌کرد. دختر به مدرسه نرفته بود و از شربت متادون پدر استفاده می‌کرد و فکر نمی‌کرد وارد منجلاب اعتیاد شده است. علاوه بر تنهایی و گذران ایام با پدر پیرش، تحت خشونت برادری بود که سال‌ها قبل به مازندران کوچ کرده بود.