قندِ تلخ
مطب متخصص داخلی واقع در خیابان ولیعصر گرگان مملو از بیماران است که بدون توقف، جوان و پیر و زن و مرد به آن مراجعه می‌کنند. همه به دنبال کاهش قند خون و مدیریت دیابت خود هستند.
بر اساس گزارش بازار کسب و کار، دیابت ناشی از عوامل متعددی مانند وراثت، مصرف بیش از حد قند، و در زنان، بارداری است. در دیابت نوع یک، بدن قادر به تولید انسولین نیست و در نوع دوم، انسولین موجود به درستی عمل نمی‌کند.
کارشناسان معتقدند که ناآگاهی از دیابت وضعیت بیماران را بدتر می‌کند، به خصوص زمانی که بدون توجه به رژیم غذایی مناسب، هر نوع غذایی حتی میوه‌ها را مصرف می‌کنند و این می‌تواند بیماری را تشدید کند.
مطابق با گزارش بازار کسب و کار، دیابت یک بیماری مزمن است که اگر بدن نتواند از گلوکز درست استفاده کند یا آن را ذخیره کند، مشکلات جدی ایجاد می‌شود و ممکن است باعث آسیب به اعضا و بافت‌های مختلف بدن شود.
براساس آمار کارشناسان، هر پنج ثانیه یک نفر به علت دیابت یا عوارض آن جان خود را از دست می‌دهد. در سال ۲۰۲۱، حدود ۶.۷ میلیون نفر به این بیماری مبتلا شدند و ۵۴۱ میلیون نفر در خطر ابتلا هستند. هم‌اکنون یک نفر از هر ده بزرگسال دیابت دارد که نیمی از آنها از این موضوع بی‌خبرند.
دیابت به دو نوع ۱ و ۲ تقسیم می‌شود: نوع یک بیشتر در کودکان و جوانان دیده می‌شود و پانکراس انسولین تولید نمی‌کند؛ نوع ۲ معمولا در بزرگسالان به دلیل مقاومت بدن یا تولید ناکافی انسولین رخ می‌دهد. همچنین نوعی دیابت در دوران بارداری وجود دارد.
تغذیه صحیح کلید اصلی برای کنترل دیابت است. طبق نظر متخصصان، سطح قند خون کمتر از ۱۴۰ نرمال شمرده می‌شود، بین ۱۴۰ تا ۱۹۹ پیش‌دیابت است و ۲۰۰ یا بالاتر نشانه دیابت است.
مثالی از این وضعیت فاطمه موسوی، مادری ۶۰ ساله با چهار فرزند است که با وجود هشدارهای پزشک و خانواده، هنوز رژیم مناسبی ندارد و قند خونش نوسانات بسیاری دارد. افزایش سطح قند خون او را گاهی ترسانده اما پیچیدگی رژیم غذایی به او بازمی‌گرداند.
بسیاری از افراد بدون آگاهی کافی چنین وضعیتی دارند و بدون دریافت رژیم مناسب ممکن است با مصرف خوراکی‌هایی که اصلاً فکر نمی‌کنند حاوی قند باشند دیابتشان را وخیم‌تر کنند.
رئیس انجمن دیابت گلستان اعلام کرده است که برخی تصور می‌کنند بدون مصرف شکر دچار دیابت نمی‌شوند ولی تست‌های قند چیز دیگری نشان می‌دهند.
یحیی اخلاقی به دیابت به‌عنوان یک بیماری خاموش اشاره کرد و گفت بسیاری از افراد از ابتلای خود به آن بی‌اطلاع هستند. به‌عنوان مثالی شخصی، من تصادفی متوجه شدم که دیابت دارم و اکنون ۲۲ سال است که انسولین مصرف می‌کنم. با توجه به وصیت مادرم که به دلیل این بیماری درگذشت، در این انجمن به بیماران مشابه کمک‌هایی از جمله مشاوره، آموزش و توزیع نوار تست قند به قیمت دولتی ارائه می‌دهم.
تعداد اعضای انجمن دیابت گنبدکاووس به ۶ هزار نفر رسیده است. یحیی اخلاقی اشاره کرد که از این تعداد، حدود هزار نفر کودکان مبتلا به دیابت نوع یک هستند که کنترل سبک زندگی و تغذیه صحیح هزینه‌های سنگینی برای خانواده‌هایشان به همراه دارد.
رئیس انجمن دیابت گلستان تأکید کرد که زخم در ناحیه پا و ضعف بینایی از عوارض دیابت در بزرگسالان است. برخی از بیماران به دلیل بی‌حسی ناشی از دیابت، زخم‌های خود را احساس نکرده و بی‌توجهی می‌کنند، که این موضوع گاهی منجر به عفونت و حتی قطع عضو می‌شود.
وی اظهار داشت این انجمن با همکاری پزشکان متخصص، آگاهی‌رسانی به مردم در مورد مشکلات جسمی ناشی از دیابت و اهمیت تغذیه درست و سالم را در اولویت قرار داده است. همچنین، هر سال با همکاری دستگاه‌های اجرایی، طرح غربالگری دیابت در مناطق شهری و روستایی اجرا شده و آموزش‌های لازم برای پیشگیری یا مراقبت ارائه می‌شود.
رئیس انجمن همچنین به مشکلات بیماران دیابتی از جمله خرید دستگاه و نوار تست قند و هزینه‌های بالای درمان اشاره کرد و توصیه کرد که بیماران برای جلوگیری از پیشرفت بیماری، دقت ویژه‌ای در مصرف مواد غذایی مناسب داشته و ورزش کنند.
او افزود برخی افراد با خوشحالی از انجمن درباره رویکرد سالم تغذیه‌ای خود برای کنترل دیابت صحبت می‌کنند اما هنگام توضیح بیشتر متوجه می‌شویم برخی میوه‌ها که قند بالایی دارند را جایگزین خوراکی‌های شیرین کرده‌اند، که با دریافت مشاوره از اشتباه خود مطلع می‌شوند.
درگیری ۶.۲ درصد از مردم گلستان با دیابت
رییس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های غیرواگیر مرکز بهداشت گلستان اعلام کرد که از میان یک میلیون و ۹۴ هزار و ۳۷۷ نفر جمعیت بالای ۳۰ سال استان، ۶۷ هزار و ۲۷۹ نفر، یعنی ۶.۲ درصد، به دیابت مبتلا شده‌اند و پرونده الکترونیکی سلامت دارند.
حمیده صادق‌زاده افزود که دیابت نوع ۲ رایج‌ترین شکل دیابت در گلستان است که در دوران بزرگسالی و عمدتاً به دلیل سبک زندگی نادرست رخ می‌دهد. چاقی، چربی شکم، ورزش نکردن، و سابقه خانوادگی از عوامل خطر این بیماری محسوب می‌شوند.
او همچنین گفت بر اساس آخرین مطالعات درباره عوامل خطر بیماری‌های غیرواگیر در گلستان، بسیاری از افراد بالای ۱۸ سال دچار اضافه وزن و چاقی، کم‌تحرکی، فشار خون و چربی خون بالا هستند و میوه و سبزی کافی مصرف نمی‌کنند. به همین دلیل، مستعد ابتلا به پیش‌دیابت و دیابت هستند. پیش‌بینی می‌شود ۲۹.۶ درصد از جمعیت بالای ۲۵ سال استان دچار پیش‌دیابت و ۱۳.۲ درصد دیابتی باشند.
رییس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های غیرواگیر مرکز بهداشت گلستان بر اهمیت نقش ژنتیک، سابقه خانوادگی و افزایش سن در ابتلا به دیابت تأکید کرد. علاوه بر این عوامل، ایجاد تغییرات کوچک و پایدار در سبک زندگی می‌تواند موثر باشد؛ از جمله حفظ وزن نرمال، تغذیه سالم شامل مصرف کافی میوه و سبزیجات و کاهش مصرف غذاهای فرآوری شده، کالری‌زا، قند و شیرینی، انجام فعالیت بدنی منظم، و خودداری از مصرف سیگار و الکل. این تغییرات می‌توانند به پیشگیری از دیابت و سایر بیماری‌های مزمن کمک کنند.
صادق‌زاده به افراد بالای ۳۰ سال، به‌ویژه کسانی که سابقه خانوادگی دیابت دارند، توصیه کرد که سالانه قند خون خود را چک کنند تا با تشخیص به‌موقع دیابت از عوارض ناشی از آن جلوگیری شود.
او بیان کرد که در مراکز خدمات جامع سلامت، پایگاه‌ها و خانه‌های بهداشت گلستان، بیماران دیابتی به‌طور ماهیانه توسط مراقبان سلامت و بهورزان ویزیت می‌شوند و هر فصل نیز توسط پزشک مراکز به‌صورت رایگان معاینه انجام می‌شود.
این مسئول در حوزه بهداشت گلستان اضافه کرد که با ارزیابی عوامل خطر و بررسی قند خون و ارائه آموزش‌های ضروری توسط پزشکان و کارکنان غیرپزشک، بیماران برای مشاوره درباره تغذیه و رژیم غذایی به کارشناسان تغذیه ارجاع داده شده و در صورت عدم کنترل قند خون به مراکز تخصصی سطح ۲ یا کلینیک دیابت معرفی می‌شوند.
صادق‌زاده اظهار داشت که برای ارتقای کیفیت خدمات سطح یک به بیماران گروه هدف غیرواگیر (دیابت و فشارخون بالا)، مرکز جامع پیشگیری و کنترل بیماری‌های غیرواگیر با تمرکز بر مراقبت از بیماری دیابت در مرکز خدمات جامع سلامت شهری شماره هفت گرگان تأسیس شده است.
او افزود که در این مرکز خدمات سطح یک و ۲ شامل ارزیابی اولیه و مراقبت از بیمار توسط پرستار دوره دیده، انجام آزمایشات و نمونه‌گیری‌های لازم، ویزیت بیماران در صورت نیاز توسط پزشک عمومی یا متخصص داخلی دوره دیده، مشاوره روان‌شناسی، آموزش و مشاوره تخصصی برای مصرف داروها و ارائه خدمات برای زخم‌های پا در بیماران دیابتی با استفاده از تجهیزات پیشرفته مانند اوزون‌تراپی، پلاسما‌تراپی، وکیوم و لایت‌تراپی زخم ارائه می‌شود. این خدمات تحت نظر پرستار دوره دیده و متخصص عفونی ارائه می‌شوند.
رنج ۱۴ درصد مردم ایران از دیابت
رییس مرکز بهداشت گلستان اعلام کرد که از هر ۱۰ بزرگسال، یک نفر با دیابت زندگی می‌کند و نیمی از این افراد از ابتلای خود اطلاع ندارند، که باعث ایجاد فشار مضاعف بر سیستم بهداشتی می‌شود.
کارکنان مراقبت‌های بهداشتی باید قادر باشند بیماری را زود تشخیص دهند و بهترین مراقبت‌ها را ارائه دهند تا سلامت بیمار حفظ شده و از عوارض جلوگیری شود.
دکتر موسی الرضا شبیهی اضافه کرد که سه نفر از هر چهار بیمار دیابتی در کشورهای با درآمد پایین و متوسط زندگی می‌کنند و از هر پنج نفر مبتلا، یک نفر بالای ۶۵ سال است، که حدود ۲۰ درصد بیماران سالمند را تشکیل می‌دهند.
وی تأکید کرد که در ایران حداقل ۱۴.۱۵ درصد جمعیت بالای ۲۵ سال، معادل ۷.۵ میلیون نفر، به دیابت مبتلا هستند و دیابت نوع ۲ بیش از دیابت نوع یک در کشور شایع است.
شبیهی بیان کرد که ۶.۲ درصد بیماران دیابتی بالای ۳۰ سالی که در گلستان شناسایی شده‌اند، دارای پرونده الکترونیک سلامت در سامانه ناب هستند. همچنین، ۶۳.۱ درصد از بیماران استان تحت درمان قرار دارند و تنها ۲۹.۱ درصد از آنها قند خونشان در محدوده مطلوب است.
هفته ملی دیابت فرصتی عالی برای افراد بالای ۳۰ سال گلستان فراهم می‌آورد تا با مراجعه به خانه‌ها و پایگاه‌های بهداشت از خدمات رایگان ارزیابی‌های قلبی عروقی، قند، چربی و فشار خون بهره‌مند شوند.
نکته قابل تامل بازار کسب و کار
دیابت یک بیماری مزمن است که می‌تواند تأثیرات جدی بر سلامتی داشته باشد. در زیر به برخی از دلایلی که باید دیابت را جدی بگیرید اشاره می‌کنم:
- عوارض بلندمدت: دیابت می‌تواند منجر به عوارض جدی مانند بیماری‌های قلبی، سکته مغزی، بیماری‌های کلیوی و مشکلات بینایی شود.
- خطر ابتلا به عفونت: افراد مبتلا به دیابت بیشتر در معرض عفونت‌ها قرار دارند و بهبود زخم‌ها در آنها ممکن است طولانی‌تر باشد.
- کنترل قند خون: کنترل نادرست قند خون می‌تواند به مشکلات حاد مانند کمای دیابتی منجر شود که نیاز به درمان فوری دارد.
- کیفیت زندگی: دیابت می‌تواند کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار دهد و فعالیت‌های روزمره را سخت‌تر کند.
- هزینه‌های درمان: درمان دیابت و عوارض آن می‌تواند هزینه‌های مالی زیادی به همراه داشته باشد.
به همین دلایل، مدیریت و کنترل دیابت بسیار مهم است و باید به آن توجه ویژه‌ای داشت.
دیدگاهتان را بنویسید