ایران در صدر فضایی

رئیس سازمان فضایی ایران، حسن سالاریه، در نشست خبری اخیر خود از برنامه‌ریزی برای پرتاب ماهواره‌های سنجشی ظفر۲ و پایا در اواخر بهار سال آینده خبر داد. که بهره‌برداری از فاز اول پایگاه فضایی چابهار تا پایان سال جاری آغاز خواهد شد.

به گزارش خبرنگار اقتصادی بازار کسب و کار، سالاریه توضیح داد : این دو ماهواره قرار بود در دی‌ماه امسال به فضا پرتاب شوند، اما به دلیل برخی تأخیرها، این برنامه به تعویق افتاده است.

در ادامه، رئیس سازمان فضایی ایران به رونمایی‌های پیش‌رو در ایام دهه فجر اشاره کرد و از نمونه‌های ارتقا یافته ماهواره پارس ۱ و نمونه اولیه ماهواره پارس ۲ به عنوان بخشی از این رونمایی‌ها نام برد.

سالاریه همچنین به ماهواره مخابراتی ناوک اشاره کرد: با هدف آزمایش ارتباطات مخابراتی در ارتفاعات بالا طراحی شده است و قرار است در ایام دهه فجر رونمایی شود. این ماهواره برای اولین بار در مدار بیضوی کشیده قرار خواهد گرفت.

رئیس سازمان فضایی ایران همچنین به زیرساخت‌های ماهواره فخر ۱ اشاره کرد و گفت : این ماهواره تحقیقاتی توسط بخش خصوصی تولید شده و قابلیت تکثیر و ساخت با سرعت بالا را دارد.

در پایان، سالاریه اعلام کرد: ماهواره‌های ناهید ۳ و پارس ۳ در حال ساخت هستند و همچنین ماهواره تصویربرداری راداری SAR با عنوان راد-۱ تا اواخر سال آینده رونمایی خواهد شد. این ماهواره دارای قدرت تفکیک بین ۲۰ تا ۵۰ متر است.

خبر پرتاب کپسول‌های زیستی و پیشرفت‌های اخیر در پروژه‌های فضایی

رئیس سازمان فضایی ایران، حسن سالاریه، در ادامه به آخرین اقدامات انجام شده برای پرتاب موجود زنده به فضا اشاره کرد و گفت: فرایند طراحی و تولید کپسول‌های زیستی جدید ایرانی در حال پیشرفت است. در این راستا، دو کپسول با وزن‌های ۵۰۰ کیلوگرم و ۱۰۰۰ کیلوگرم در حال طراحی می‌باشند.

سالاریه همچنین اعلام کرد: دو ایستگاه فضایی کلیدی کنترل و دریافت تصویر در سلماس و چناران تا سال ۱۴۰۴ به بهره‌برداری خواهند رسید.

آخرین اخبار از ساخت ماهواره‌های جدید

وی در گزارشی از اقدامات انجام شده در سال جاری توسط سازمان فضایی کشور، خاطرنشان کرد: در شهریور ۱۴۰۳، ماهواره چمران ۱ با ماهواره‌بر قائم ۱۰۰ و با سوخت جامد به مدار لئو تزریق شد که این امر نشان‌دهنده تثبیت این پرتابگر در فضا است.

سالاریه ادامه داد: ماهواره‌های کوثر و هدهد نیز به کمک پرتابگر خارجی سایوز به فضا پرتاب شدند. این ماهواره‌ها توسط بخش خصوصی و با کاربری اینترنت اشیا با موفقیت انجام شد.

وی تصریح کرد: نمونه دوم ماهواره کوثر نیز در حال ساخت توسط بخش خصوصی است و همچنین پرتاب موفقیت‌آمیز و قرارگیری موفق ماهواره‌های سامان و فخر ۱ نیز در سال جاری به ثبت رسیده است.

سالاریه با اشاره به پرتابگر سیمرغ در ۱۶ آذر، خاطرنشان کرد: این ماهواره‌بر نیز موفق به قرار دادن محموله خود در مدار شده و از تمامی ظرفیت‌های آن، از جمله وزن ۳۰۰ کیلوگرم به بهترین شکل استفاده شده است.

آینده پرتابگرها و طراحی ماهواره‌های جدید

وی تأکید کرد: پرتابگرهای ماهواره به سمت سوخت مایع در حال حرکت هستند و در حال طراحی و ساخت ماهواره‌هایی با وزن‌های ۱۰۰ تا ۳۰۰ کیلوگرم می‌باشند.

رئیس سازمان فضایی همچنین به بلوک انتقال مداری سامان ۱ اشاره کرد و گفت: این بلوک پرتابی، اولین فضاپیمای ایرانی است که قابلیت انتقال ماهواره در مدار را دارد. پس از پارک کردن ماهواره در مدار مربوطه، این بلوک می‌تواند اجزای خود را مدارگذاری کند. در اولین عملیات مداری، اغلب زیرسیستم‌ها و بخش‌های این بلوک مورد تأیید قرار گرفته و ایرادات جزئی آن در حال برطرف شدن است.

پیشرفت‌های جدید در پروژه‌های فضایی ایران

رئیس سازمان فضایی ایران، حسن سالاریه، در ادامه به جزئیات ساخت و پرتاب ماهواره‌ها و پایگاه فضایی چابهار پرداخت.

وضعیت ساخت ماهواره‌ها

سالاریه اعلام کرد: کار ساخت نمونه اصلی ماهواره سامان ۱ در حال اتمام است و پیش‌بینی می‌شود که این ماهواره تا چند ماه آینده به فضا پرتاب شود. وی افزود: برای رسیدن به فاصله ۳۶ هزار کیلومتری و مدار ماه نیاز به چنین ماهواره‌هایی داریم.

ماهواره فخر ۱

سالاریه درباره ماهواره فخر ۱ توضیح داد: این ماهواره یک ماهواره تحقیقاتی است که با همکاری بخش خصوصی ساخته شده و مانند پلتفرم هدهد قابلیت تکثیر دارد. این ماهواره پتانسیل منظومه‌سازی را نیز داراست.

قابلیت‌های ماهواره‌های ظفر ۲ و پایا

وی همچنین به ماهواره‌های ظفر ۲ و پایا اشاره کرد و گفت: این ماهواره‌ها قابلیت تجاری‌سازی دارند و در مجموعه ماهواره‌های سنجشی قرار می‌گیرند. ظفر ۲ قابلیت تصویر برداری ۱۶ متر رنگی و ۱۰ متر سیاه و سفید را دارد و ارسال داده‌ها را به سطح زمین از لحاظ سرعت و تکرار بهبود می‌بخشد. این ماهواره در آینده با استفاده از پرتابگر خارجی به مدار خورشید آهنگ قرار خواهد گرفت.

وضعیت پایگاه فضایی چابهار

سالاریه درباره پایگاه فضایی چابهار نیز گفت:  روند تکمیل این پایگاه در حال انجام و بسیار مطلوب است. طبق برنامه، این پایگاه قرار بود در تابستان ۱۴۰۴ به اتمام برسد، اما هدف این است که تا پایان سال ۱۴۰۳ به بهره‌برداری برسد و اولین پرتاب آزمایشی از این پایگاه انجام شود.

وی تأکید کرد: این پایگاه برای کشور بسیار مهم است زیرا به عنوان پایگاهی اختصاصی برای وزارت ارتباطات عمل خواهد کرد و می‌تواند دروازه‌ای برای ورود ایران به بازارهای جهانی باشد. پیشرفت فیزیکی ساخت پایگاه چابهار حدود ۸۰ درصد است و فاز اول آن به زودی به بهره‌برداری خواهد رسید.

فازهای پایگاه چابهار

سالاریه توضیح داد که پایگاه فضایی چابهار دارای سه فاز است:

1. فاز اول: مخصوص پرتابگرهایی با سوخت جامد.
2. فاز دوم: مخصوص پرتابگرهایی با وزن بیشتر و سوخت مایع.
3. فاز سوم: مخصوص پرتابگرهای سنگین وزن.

او افزود: برای شروع فاز سوم، باید فاز دوم به اتمام برسد. همچنین همکاری‌های لازم برای ساخت فاز اول با وزارت دفاع و برای ساخت فاز دوم با نیروی هوافضای سپاه انجام شده است.

سالاریه در ادامه تصریح کرد : نمی‌توان زمان دقیقی برای اتمام پروژه‌های فضایی اعلام کرد، زیرا کار باید با دقت و احتیاط انجام شود.

برنامه‌های آینده سازمان فضایی ایران

رئیس سازمان فضایی ایران، حسن سالاریه، در ادامه به جزئیات برنامه‌های پرتاب و ساخت ماهواره‌ها و کپسول‌های زیستی اشاره کرد.

پرتاب ۵ تا ۷ ماهواره در سال ۱۴۰۳

سالاریه اعلام کرد: برای سال ۱۴۰۳ برنامه‌ریزی شده است تا ۵ تا ۷ ماهواره به فضا پرتاب شود.

وی افزود: تست پرتابگرهای سیمرغ و ذوالجناح جهت تثبیت ماهواره‌های تحقیقاتی و عملیاتی برای کشور بسیار مهم است.

• ماهواره پارس ۱: نمونه دوم از نمونه اولیه پارس ۱ بوده که بسیار بهتر از آن است و در دهه فجر نمونه اولیه پارس ۲ نیز به فضا پرتاب خواهد شد. این ماهواره به لحاظ تصویربرداری در طیف رنگی ۸ متر و در طیف سیاه و سفید ۴ متر دقت خواهد داشت.

منظومه باریکان شهید سلیمانی

سالاریه همچنین به منظومه باریکان شهید سلیمانی اشاره کرد: دارای نزدیک به ۲۰ ماهواره است و در حال آماده‌سازی می‌باشد. پرتاب‌های آزمایشی این منظومه در سال ۱۴۰۴ آغاز خواهد شد و پرتاب‌های اصلی آن در نیمه دوم سال آینده از پایگاه فضایی چابهار صورت می‌گیرد.

پروژه‌های بخش خصوصی

وی تصریح کرد: بخش خصوصی در حال ساخت ماهواره‌های پژوهشی ۱ و ۲ و ۴ است. همچنین، ماهواره پژوهشی ۳ در مرحله مناقصه است و این ماهواره برای رسیدن به مدار ۳۶ هزار کیلومتری طراحی شده است.

وضعیت ماهواره‌های ناهید و پارس

سالاریه درباره ماهواره‌های ناهید ۳ و پارس ۳ گفت : هر دو توسط پژوهشگاه فضایی در حال ساخت هستند و جزو پلت‌فرم‌های مینی با وزن حدود ۲۰۰ کیلوگرم می‌باشند.

• ناهید ۳ ارتقا یافته ناهید ۲ و پارس ۳ ارتقا یافته پارس ۲ است و توانایی پردازش طیف رنگی ۴ متر و سیاه و سفید ۲ متر را دارد.

وضعیت ماهواره‌های راداری

وی درباره ماهواره‌های راد ۱ و ۲ نیز گفت: هر دو در زمینه راداری و مخابراتی هستند. راد ۱ زیرسیستم‌ها و نمونه‌های مهندسی دارد و راد ۲ نیز در حال طراحی و ساخت است.

کپسول‌های زیستی و ایستگاه‌های زمینی

سالاریه درباره اکتشافات فضایی و کپسول‌های زیستی اظهار داشت: فرآیند ساخت ایرانی این کپسول‌ها در حال انجام است و دو کپسول ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ کیلویی در حال طراحی و ساخت هستند. در سال آینده نمونه ارتقا یافته کپسول ۵۰۰ کیلوگرمی که قابلیت کنترل دارد، رونمایی خواهد شد.

وی همچنین به ایستگاه‌های زمینی فضایی اشاره کرد و گفت: دو ایستگاه سلماس و چناران که برای کنترل و دریافت تصاویر ماهواره طراحی شده‌اند، در حال اتمام مراحل ساخت بوده و در سال ۱۴۰۴ به بهره‌برداری خواهند رسید.

جایگاه ایران در حوزه فضایی

رئیس سازمان فضایی کشور، حسن سالاریه، در سخنانی تأکید کرد: ایران به لحاظ زیرساخت و پرتاب ماهواره جزء ۱۰ کشور برتر در حوزه فضایی است. او همچنین به نکاتی درباره پیشرفت‌های علمی و استفاده از فناوری‌های نوین در این صنعت اشاره کرد.

پیشرفت‌های علمی و رقابت با کشورهای همسایه

سالاریه تصریح کرد که:

• علم همیشه در حال پیشرفت است و کشورهای همسایه نیز سرمایه‌گذاری‌های زیادی در حوزه فضایی انجام داده‌اند.
• اگر ایران به پیشرفت‌های کنونی خود بسنده کند، قطعا عقب خواهد ماند و باید به‌روز باشد.

نقش هوش مصنوعی در صنعت فضایی

وی درباره استفاده از هوش مصنوعی در صنعت فضایی کشور گفت:

• هوش مصنوعی به عنوان ابزاری همه‌گیر در حال کاربرد وسیع است، به ویژه در آنالیز تصاویر و داده‌های فضایی.
• در زمینه‌هایی که نیاز به تحلیل کارشناسی دارند، از هوش مصنوعی استفاده می‌شود، به عنوان مثال در آنالیز تصاویری با سوپر رزلوشن.
• همچنین در آینده می‌توان از هوش مصنوعی برای بررسی خرابی‌ها و الگوریتم‌های پیچیده ماهواره‌ای بهره برد.

صرفه‌جویی و کارایی در برنامه فضایی

سالاریه ادامه داد که:

• در زیرساخت‌های انتقال اینترنت‌های فضایی یا پهن باند در حال توسعه هستیم و مدل‌های اقتصادی باید به گونه‌ای طراحی شوند که صرفه اقتصادی داشته باشند.
• با توجه به اینکه تعداد زیادی از این ماهواره‌ها به صورت منظومه‌ای پرتاب می‌شوند، نیاز به کنسرسیوم‌ها برای تکمیل پروژه‌ها و بازاریابی مناسب داریم.

هزینه‌های برنامه فضایی ایران

وی همچنین اشاره کرد که:

• برنامه فضایی ایران گران نیست و هدف این است که به دنبال بار مالی غیرقابل تأمین نباشیم.
• برنامه فضایی بر اساس پتانسیل‌ها و منابع مالی کشور پیش‌بینی شده و امیدواریم که سرمایه‌گذاری‌ها در این بخش در آینده چندین برابر سود بازگشتی داشته باشند و بهره‌وری را افزایش دهند.

هماهنگی بین دستگاه‌های متولی

سالاریه درباره پراکندگی دستگاه‌های متولی در صنعت فضایی نیز گفت:

• شورای عالی فضایی کشور به ریاست رئیس‌جمهوری مسئول هماهنگی میان بخش‌های مختلف است.
• امیدواریم که با پیگیری‌های دفتر رئیس‌جمهوری، اولین جلسه این شورا به زودی با حضور شخص رئیس‌جمهوری برگزار شود، زیرا کمیسیون آن در آبان ماه برگزار شده است.