بهار در سرزمین چشمه‌های خراسان شمالی
در دل طبیعت زیبا و دست‌نخورده گلستان، جایی که رودخانه‌ها به زیبایی از میان دشت‌ها و جنگل‌ها عبور می‌کردند، امروز تنها نشانی از آن عظمت گذشته باقی مانده است. آب‌هایی که زمانی به زندگی رونق می‌دادند، اکنون به تدریج در حال ناپدید شدن هستند. صدای آرامش‌بخش آب‌ها جای خود را به سکوتی سنگین داده که هر روز عمیق‌تر می‌شود.
به گزارش خبرنگار بازار کسب و کار | کاهش ۴۱ درصدی حجم آب‌های سطحی، نه تنها یک آمار بی‌روح، بلکه زنگ خطری است از طبیعتی که به دلیل بی‌توجهی‌های انسان و تغییرات اقلیمی در معرض نابودی قرار گرفته است.
این بحران آبی، فقط یک مسئله محلی نیست؛ بلکه بخشی از یک مشکل جهانی است که تحت تأثیر تغییرات اقلیمی تشدید شده است. افزایش دما، کاهش بارندگی‌های مؤثر و تغییرات نامنظم آب و هوایی، همه و همه باعث شده‌اند که استان گلستان با یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های زیست‌محیطی خود روبه‌رو شود. پیش‌بینی‌های هواشناسی نشان می‌دهد که تابستان آینده احتمالاً با خشکسالی شدیدتر و دماهای بالاتر همراه خواهد بود که می‌تواند وضعیت منابع آبی را به مرز فاجعه برساند.
خشکسالی پیش‌رو نه تنها بر کشاورزی، که پایه‌گذار اقتصاد گلستان است، تأثیر می‌گذارد، بلکه زندگی روزمره ساکنان، حیات وحش و اکوسیستم‌های طبیعی را نیز تهدید می‌کند. کاهش ذخایر آبی در سدها، خشک شدن چاه‌ها و رودخانه‌ها، و افزایش تقاضا برای آب در فصل گرما می‌تواند به تنش‌های اجتماعی و اقتصادی منجر شود. کشاورزانی که هم‌اکنون با کمبود آب مواجه‌اند، ممکن است با از دست دادن محصولات خود، به حاشیه رانده شوند و این وضعیت می‌تواند به مهاجرت‌های داخلی و ناآرامی‌های اجتماعی بینجامد.
این بحران، تنها یک هشدار نیست؛ بلکه صدای بیدارباشی است. اگر امروز اقداماتی انجام نشود، فردا ممکن است دیر باشد. طبیعت گلستان، این جواهر سبز شمال ایران، نیازمند توجه و اقدام فوری است. مدیریت بهینه منابع آبی، سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین آبیاری، احیای قنات‌ها و چاه‌های قدیمی، و افزایش آگاهی عمومی درباره مصرف بهینه آب، از جمله راهکارهایی است که می‌تواند جلوی این روند نگران‌کننده را بگیرد.
علاوه بر این اقدامات، همکاری‌های بین‌المللی برای مقابله با تغییرات اقلیمی و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای نیز ضروری است. گلستان تنها یک نقطه از جهان است که تحت تأثیر این تغییرات قرار دارد، اما سرنوشت آن می‌تواند درس‌های ارزشمندی برای همه ما داشته باشد. اگر امروز اقدام نکنیم، فردا ممکن است شاهد نابودی نه تنها گلستان، بلکه بسیاری دیگر از مناطق زیبا باشیم. آینده‌ای پایدار برای نسل‌های آینده تنها با تلاش جمعی و مسئولیت‌پذیری فردی ممکن خواهد بود.
کاهش قابل توجه منابع آبی در گلستان
طبق اطلاعات ارائه شده توسط مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای گلستان، این استان با کاهش شدید منابع آبی مواجه شده است. این افت نسبت به سال گذشته به میزان ۴۱ درصد و در مقایسه با دوره بلندمدت به ۶۳ درصد رسیده است. از آغاز سال آبی تا پایان دی‌ماه، میزان آب‌های سطحی در استان به میزان ۸۹ میلیون مترمکعب کاهش یافته است.
ایرج حیدریان بیان کرد: این کاهش در حجم آب‌های سطحی تأثیر مستقیمی بر ظرفیت آبگیری سدهای استان گذاشته است. در برخی مناطق مانند قره‌سو، آبگیری سدها تا ۱۰ درصد افزایش یافته، اما در دیگر مناطق کاهش قابل توجهی مشاهده می‌شود.
وی به برنامه‌های مدیریت منابع آبی اشاره کرد و از طرحی به نام «سازگاری با کم‌آبی» که از سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۵ در حال اجراست، خبر داد.
به گفته وی، این طرح به‌عنوان یکی از اقدامات کلیدی برای مدیریت بحران آب در استان در نظر گرفته شده است. در این راستا، امسال ۴۲۰ چاه غیرمجاز مسدود شده که ۹۰ چاه از آن‌ها بدون هیچ هزینه‌ای برای دولت و با استفاده از امکانات محلی انجام شده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای گلستان همچنین از راه‌اندازی سیستم‌های هوشمند برای کنترل برداشت آب خبر داد و اعلام کرد: طبق برنامه‌ریزی‌ها، ۲ هزار و ۵۰۰ چاه باید به این سیستم‌ها مجهز شوند که تاکنون ۵۱ درصد از این هدف محقق شده است.
با مسدود کردن چاه‌های غیرمجاز، از برداشت غیرمجاز ۶.۸ میلیون مترمکعب آب جلوگیری شده که این اقدام گامی مهم برای حفظ منابع آبی استان محسوب می‌شود.
حیدریان ادامه داد: در حوزه کشاورزی، سال گذشته ۱۵۶ میلیون مترمکعب آب از حوزه آبریز گرگان‌رود برای زمین‌های زراعی تأمین شد، اما این میزان امسال به ۱۸ میلیون مترمکعب کاهش یافته است. این کاهش ضرورت برنامه‌ریزی دقیق‌تر برای استفاده بهینه از منابع آبی را نشان می‌دهد.
وی بر اهمیت همکاری تمامی نهادهای اجرایی، کشاورزان و مردم برای عبور از بحران کم‌آبی تأکید کرد و از تلاش‌های استانداری و دستگاه‌های اجرایی در این زمینه قدردانی نمود.
وضعیت منابع آبی استان گلستان به‌طور جدی تحت تأثیر کاهش بارش‌ها و تغییرات اقلیمی قرار گرفته است. با این حال، اقداماتی مانند مسدود کردن چاه‌های غیرمجاز، اجرای سیستم‌های هوشمند و برنامه‌ریزی برای مدیریت بهینه آب، گام‌های مثبتی در جهت مقابله با این بحران هستند. با این وجود، همکاری همه‌جانبه و برنامه‌ریزی دقیق‌تر برای استفاده از منابع آبی ضروری به نظر می‌رسد.
وضعیت منابع آبی استان گلستان در شرایط بحرانی قرار دارد و کاهش ۴۱ درصدی حجم آب‌های سطحی نسبت به سال گذشته و ۶۳ درصدی نسبت به دوره بلندمدت، نشان‌دهنده شدت این بحران است.
این کاهش تأثیر مستقیمی بر آبگیری سدها و تأمین آب بخش‌های مختلف، به‌ویژه کشاورزی داشته است. اگرچه اقداماتی مانند مسدود کردن چاه‌های غیرمجاز، اجرای سیستم‌های هوشمند برداشت آب و برنامه‌ریزی برای مدیریت بهینه منابع آبی در حال انجام است، اما این اقدامات به تنهایی کافی نیستند.
بحران کم‌آبی در گلستان نیازمند عزم جدی، همکاری همه‌جانبه، برنامه‌ریزی دقیق، آگاهی بخشی و اقدامات فوری است تا از تشدید این مشکل در آینده جلوگیری شود.
دیدگاهتان را بنویسید