بازار کار دو سُرِ تنشآفرین؛ نیروی ایرانی در برابر خارجی
به گزارش بازار کسب و کار در حال حاضر، دشت‌های حاصلخیز خراسان شمالی پس از ماه‌ها تلاش و انتظار در حال برداشت محصول هستند؛ اما همزمان با شادی برداشت گندم و جو، صحنه‌های تلخی در بسیاری از مزارع تکرار می‌شود. شعله‌هایی که از دل خاک برمی‌خیزند، آسمان را تیره می‌کنند.
این بار طبیعت به تنهایی مقصر نیست؛ بلکه خود کشاورزان هستند که آتش به دل خاک می‌زنند و سنت قدیمی «سوزاندن بقایای گیاهی» را ادامه می‌دهند. این روش نه تنها هیچ سودی ندارد، بلکه زمین را نابود کرده، هوا را آلوده می‌کند و آینده کشاورزی را به خاکستر تبدیل می‌سازد.
دودهایی که از فاصله‌های دور نیز قابل مشاهده‌اند، پیام خاموش آسیب دیدن زمین را منتقل می‌کنند؛ صدای ناله خاک در میان هیاهوی تراکتورها گم می‌شود. باورهای نادرست و شتاب برای کشت دوم، کشاورزان را به سمتی سوق داده که خود پایه‌های حاصلخیزی زمین‌شان را به آتش می‌کشند.
خاک موجودی زنده است؛ آن را نسوزانید.
کارشناسان محیط‌زیست و خاک بارها تأکید کرده‌اند که خاک یک موجود زنده است. بافت آن سرشار از میکروارگانیسم‌ها، مواد آلی و رطوبت ضروری برای تداوم کشاورزی است.
اما آتش با هر شعله‌ای، میلیون‌ها موجود زنده را می‌سوزاند و ساختار طبیعی خاک را از هم می‌پاشد.
آتش زدن بقایای گیاهی، به معنای مرگ تدریجی زمین است.
مدیر امور زراعت سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی با ابراز نگرانی می‌گوید: «آتش زدن بقایای گیاهی، مرگ تدریجی زمین است و این روش از نظر کشاورزی نه تنها سودی ندارد، بلکه ضررهای آن سال‌ها ادامه خواهد داشت.»
وحید صباغ ادامه می‌دهد: «مواد آلی خاک از بین می‌رود، ظرفیت نگهداری آب کاهش می‌یابد و خاک در معرض فرسایش شدید قرار می‌گیرد. در شرایط خشکسالی و کاهش بارندگی، چنین رفتاری به معنای تیر خلاص به منابع طبیعی است.»
کاه و کلش فراتر از یک ضایعه کشاورزی به شمار می‌آیند و این مواد قادرند در تغذیه دام، تولید کمپوست، تقویت ساختار خاک، جلوگیری از فرسایش بادی و حفظ رطوبت نقش مؤثری ایفا کنند. اما به جای استفاده هوشمندانه از آن‌ها، شعله‌های ساده‌انگارانه همه چیز را می‌سوزانند.
در دنیایی که هر قطره آب و هر گرم ماده آلی خاک ارزش فراوانی دارد، آتش زدن بقایای گیاهی چیزی جز نابودی منابع ملی نیست.
آتش‌سوزی در دشت؛ حادثه یا بی‌تدبیری؟
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان فاروج در این زمینه می‌گوید: «یکی از نگرانی‌های اصلی ما در فصل برداشت، آتش‌سوزی‌های ناخواسته‌ای است که از همین اقدام نادرست شروع می‌شود و تنها یک جرقه کافی است تا کل گندمزار به آتش کشیده شود.»
ابراهیم شمشیری همچنین توصیه می‌کند که کشاورزان در زمان برداشت، حتماً تراکتوری مجهز به گاوآهن در محل داشته باشند تا در صورت بروز حادثه، بتوانند آتش‌بر ایجاد کنند.
وجود کپسول آتش‌نشانی در کمباین‌ها و سطل آب در کنار زمین‌ها نیز ضروری است.
طبق ماده ۴۵ قانون حفظ و احیای منابع طبیعی کشور، آتش زدن بقایای گیاهی در مزارع و باغات بدون مجوز و نظارت مراجع ذی‌ربط ممنوع است و تخطی از این قانون می‌تواند عواقب قانونی به همراه داشته باشد.
با این وجود، با وجود هشدارها و اطلاع‌رسانی‌های گسترده، هنوز هم این رفتار در بسیاری از مناطق ادامه دارد.
سال زراعی جاری یکی از خشک‌ترین سال‌ها برای خراسان شمالی بود و طبق آمار رسمی، ۶۲ هزار هکتار از اراضی گندم به طور کامل آسیب دیده‌اند.
اکنون در شرایطی که هر ذره رطوبت ارزشمند است، آتش زدن زمین به معنای از بین بردن تنها امید باقی‌مانده برای احیای خاک محسوب می‌شود.
در جهانی که گرمایش زمین، کاهش منابع آبی و بحران‌های زیست‌محیطی هر روز در حال گسترش‌اند، مسئولیت هر یک از ما در قبال طبیعت دوچندان شده است.
سوزاندن بقایای گیاهی، تنها یک رسم نیست؛ بلکه زنجیره‌ای از بی‌توجهی‌هایی است که می‌تواند نسل‌های آینده را از زمین، نان و نفس محروم کند.
زمین امروز فریاد میزند؛
فریادی بی‌صدا، اما عمیق
نه به آتش، نه به نابودی
نه به شعله‌هایی که خاک را از ما می‌گیرند.
دیدگاهتان را بنویسید