مالیاتِ روی کاغذ؛ خانههای خالی هنوز در دسترس دولت نیست
به گزارش خبرنگار بازار کسب و کار | استاندار گلستان در نشست شورای اداری استان که با حضور وزیر جهاد کشاورزی برگزار شد، با صراحت از عقبماندگی تاریخی استان در حوزه صنعت سخن گفت. به باور او، نگاهی که گلستان را تنها بهعنوان «استان کشاورزی» تعریف کرده بود، باعث شد استان در مسیر صنعتیسازی عقب بماند. اما حالا راهبرد تازهای در دستور کار است: ترکیب کشاورزی مدرن، توسعه گردشگری و جذب سرمایه در صنایع تبدیلی.
یکی از کلیدیترین بخشهای این راهبرد، توسعه سطح زیرکشت گلخانهای است. امروز گلستان تنها ۱۰۰ هکتار گلخانه فعال دارد، اما هدفگذاری برای رسیدن به هزار هکتار در دستور کار قرار گرفته است. به گفته استاندار، این طرح میتواند جهشی جدی در تولید، صادرات و اشتغال استان ایجاد کند.
کارشناسان معتقدند این رویکرد از دو جنبه اهمیت دارد: نخست کاهش مصرف آب در کشاورزی که در شرایط تغییرات اقلیمی به یک ضرورت بدل شده، و دوم افزایش کیفیت محصولات برای حضور در بازارهای جهانی. برآوردها نشان میدهد بهرهوری تولید در گلخانهها میتواند تا ۱۰ برابر کشت سنتی افزایش یابد.
چالش بومگردی در سایه بروکراسی
گلستان بهعنوان یکی از استانهای برخوردار از جنگل، دریا و تنوع فرهنگی، ظرفیت بالایی برای توسعه بومگردی دارد. اما استاندار با صراحت گفت: «در سه سال گذشته از ۵۰۰ درخواست سرمایهگذاری در این حوزه، تنها یک مورد تأیید شده است.» این آمار بهروشنی نشان میدهد که بروکراسی پیچیده و روند طولانی تغییر کاربری، سرمایهگذاران را دلسرد کرده است.
فعالان این حوزه میگویند اگر روند صدور مجوز تسهیل نشود، استان فرصت طلایی خود را در جذب گردشگران داخلی و خارجی از دست خواهد داد. آنها تأکید میکنند بومگردی علاوه بر اشتغالزایی مستقیم، به بازگشت سرمایه به روستاها و محرومیتزدایی کمک میکند.
استاندار گلستان همچنین از احداث مزرعه پرورش شتر با ظرفیت هزار نفر در شمال استان خبر داد؛ طرحی که میتواند علاوه بر تولید گوشت و لبنیات، زمینهساز اشتغال پایدار در مناطق کمبرخوردار باشد.
کارشناسان دامپروری میگویند پرورش شتر در اقلیم گلستان قابلیت بالایی دارد و میتواند به صادرات محصولات فرآوریشده این حیوان منجر شود.
یکی از مهمترین رخدادهای سفر وزیر جهاد کشاورزی به گلستان، افتتاح فاز دوم فارم شماره یک مجتمع مرغ و تخممرغ «کاسپین طلایی چیکا» بود. این مجموعه با ظرفیت یک میلیون قطعه مرغ تخمگذار وارد مدار شد و بخشی از پروژهای است که در مساحت ۱۵۰۰ هکتار بنا شده است. طبق برنامه، تا سال آینده ظرفیت این مجتمع به ۱۲ میلیون قطعه مرغ و تولید روزانه ۶۰۰ تن تخممرغ خواهد رسید.
یک کارشناس بازار کار در اینباره میگوید: این پروژه تنها به معنای افزایش تولید تخممرغ نیست؛ بلکه زنجیرهای از مشاغل در بخش حملونقل، بستهبندی، بازاریابی و صادرات را فعال خواهد کرد.
۶۲ پروژه در سیمینشهر
در ادامه سفر، وزیر جهاد کشاورزی به سیمینشهر رفت تا ۶۲ پروژه عمرانی و اقتصادی بخش کشاورزی استان را بهطور همزمان افتتاح کند. این پروژهها با اعتباری بیش از ۲۶ هزار میلیارد ریال به بهرهبرداری رسید و بنا به اعلام مسئولان، ۴۸۲۰ فرصت شغلی مستقیم و غیرمستقیم ایجاد کرده است.
در میان این طرحها، نشاخانه شیشهای مدرن شرکت «یاسان دیار» با سرمایهگذاری ۴۵۰ میلیارد تومانی توجه ویژهای جلب کرد. این واحد با اشتغالزایی برای ۳۵ نفر، گامی در جهت کشاورزی فناورانه و حرکت به سمت تکنولوژیهای نوین در گلستان است.
در دانشگاه آزاد علیآبادکتول، نشست هماندیشی فعالان کشاورزی با حضور وزیر و استاندار برگزار شد. این نشست فرصتی بود برای کشاورزان تا مشکلات خود را مستقیم مطرح کنند. یکی از دغدغههای اصلی، تأمین سوخت ادوات کشاورزی بود.
استاندار گلستان با تأکید بر اینکه هیچ مشکلی در تأمین سوخت وجود ندارد گفت: چنانچه کشاورزان مانعی در دریافت سوخت ببینند، فرمانداریها و ادارات جهاد کشاورزی موظفند مشکل را در کوتاهترین زمان برطرف کنند. این اطمینان خاطر، از نگاه کشاورزان، اهمیت زیادی دارد زیرا نبود سوخت به معنای توقف چرخه تولید است.
طهماسبی همچنین اعلام کرد در هفته دولت امسال ۱۸۵۶ پروژه در سراسر استان افتتاح یا کلنگزنی خواهد شد که مجموع اعتبارات آنها نزدیک به ۱۷ همت است. این حجم سرمایهگذاری میتواند جهشی قابلتوجه در توسعه زیرساختهای کشاورزی و اقتصادی استان به شمار رود.
کارشناسان چه میگویند؟
کارشناسان اقتصادی میگویند اگرچه اجرای چنین پروژههایی گامی بزرگ است، اما چالشهای جدی همچنان پابرجاست. به باور آنان، مشکل اصلی استان عدم توازن میان کشاورزی سنتی و فناوریهای نوین است. برای حل این مسأله، دولت باید آموزش نیروی انسانی، حمایت مالی از کشاورزان کوچک و توسعه صنایع تبدیلی را در اولویت قرار دهد.
برخی تحلیلگران نیز بر اهمیت زیرساختهای صادراتی تأکید میکنند. آنها معتقدند بدون ایجاد پایانه صادراتی و شبکه بازاریابی بینالمللی، بخش بزرگی از ظرفیتهای کشاورزی گلستان به بازارهای داخلی محدود خواهد ماند.
مردم چه میگویند؟
محمدرضا قاسمی، کشاورز اهل آققلا، در گفتوگو با خبرنگار بازار کسبوکار گفت: اگر وعده توسعه گلخانهها عملی شود، نسل جوان ما میتواند در روستا بماند و دیگر مجبور به مهاجرت برای کارگری نخواهد شد.
زهرا یوسفی، فعال بومگردی در گنبد، هم میگوید: سرمایهگذاران زیادی آمادهاند در این بخش کار کنند، اما پیچیدگیهای اداری مانع میشود. اگر مسئولان همکاری کنند، گلستان میتواند مقصد اول گردشگری طبیعی کشور شود.
حسن رجبی، کشاورز گندمکار در شهرستان گنبدکاووس، میگوید: ما سالهاست با مشکل کمبود آب روبهرو هستیم. اگر واقعاً گلخانهها توسعه پیدا کند و مصرف آب کمتر شود، هم زمینهایمان خشک نمیشود و هم میتوانیم محصول بهتری برداشت کنیم. ولی امیدواریم این وعدهها فقط روی کاغذ نماند.
فاطمه کریمی، بانوی کارآفرین در حوزه صنایعدستی در بندرترکمن، نیز به اهمیت بومگردی اشاره میکند: گردشگر وقتی به روستا میآید، فقط برای دیدن طبیعت نیست؛ میخواهد از غذاهای محلی، صنایعدستی و فرهنگ ما هم لذت ببرد. اگر دولت راه را برای سرمایهگذاران باز کند، ما هم میتوانیم محصولاتمان را بهتر بفروشیم و درآمد خانوادهها بیشتر شود.
یک جوان روستایی به نام سجاد محمدی از علیآبادکتول میگوید: بزرگترین مشکل ما نبود شغل پایدار است. خیلی از دوستان من مجبور شدند برای کارگری به تهران یا اصفهان بروند. اگر این پروژههای گلخانهای و پرورش دام جدی اجرا شود، ما میتوانیم همینجا بمانیم و زندگی کنیم.
زهرا یوسفی، فعال حوزه گردشگری در گرگان، نگاه متفاوتی دارد: توسعه بومگردی عالی است اما مشکل اصلی مجوزهاست. وقتی یک سرمایهگذار برای گرفتن یک مجوز ساده باید چند سال دوندگی کند، طبیعی است که سرمایه به استانهای دیگر میرود. اگر دولت این روند را کوتاهتر کند، گلستان میتواند در کنار مازندران و گیلان مقصد اول گردشگری شمال شود.
و در نهایت، احمد قربانی، دامدار در آققلا، درباره پرورش شتر میگوید: این طرح خیلی خوب است. ما سالها فقط گاو و گوسفند داشتیم، حالا شتر هم اضافه میشود. شتر هم مقاومتر است و هم محصولاتش مشتری خاص دارد. امیدواریم بازار فروش آن هم تضمین شود تا ما بتوانیم به این حوزه وارد شویم.
گلستان در دو راهی توسعه
جمعبندی کارشناسان نشان میدهد گلستان اکنون در نقطهای حساس ایستاده است. یا با استفاده از ظرفیتهای موجود، مسیر توسعه پایدار را انتخاب خواهد کرد، یا همچنان در سایه محرومیت و عقبماندگی باقی خواهد ماند.
آنچه امروز در گلستان جریان دارد، نه فقط پروژههای عمرانی و افتتاح واحدهای کشاورزی، بلکه تلاشی برای بازتعریف اقتصاد یک استان است؛ اقتصادی که میتواند توازن میان کشاورزی مدرن، گردشگری پایدار و صنعت تبدیلی را برقرار کند و الگویی تازه برای شمال کشور باشد.
نکته قابل تأمل بازار کسب و کار
نخستین نکته این است که توسعه هزار هکتار گلخانه در گلستان، هرچند گامی ارزشمند در جهت کشاورزی مدرن محسوب میشود، اما بدون تکمیل زنجیره ارزش افزوده چندان پایدار نخواهد بود. صرف افزایش تولید محصول، بهویژه در بازاری که با نوسانات شدید عرضه و تقاضا روبهروست، میتواند به مازاد تولید و کاهش قیمتها منجر شود. تنها با ایجاد صنایع تبدیلی و بستهبندی، میتوان از خامفروشی جلوگیری کرده و سهم واقعی کشاورزان از این رشد را افزایش داد.
دومین نکته، شکاف احتمالی میان پروژههای کلان و کشاورزان خرد است. واحدهای بزرگ مانند مجتمعهای طیور یا مزارع صنعتی میتوانند اقتصاد استان را متحول کنند، اما اگر در کنار آن، حمایت کافی از واحدهای کوچک و خانوادگی صورت نگیرد، بخش زیادی از کشاورزان روستایی از چرخه توسعه کنار گذاشته خواهند شد. این مسئله در بلندمدت میتواند به تعمیق محرومیت و حتی مهاجرت روستاییان بینجامد.
سومین موضوع به حوزه بومگردی بازمیگردد. هرچند سرمایهگذاری در این بخش ظرفیتهای بالایی برای اشتغالزایی دارد، اما بروکراسی سنگین و عدم تسهیل در صدور مجوزها مانعی جدی برای جذب سرمایهگذاران است. بومگردی در ذات خود به مشارکت مردم محلی نیاز دارد و اگر نهادهای دولتی مسیرهای اداری را تسهیل نکنند، این فرصت به تهدیدی برای بیاعتمادی عمومی تبدیل خواهد شد.
چهارمین نکته، پیوند نخورده بودن بخشهای مختلف توسعه در گلستان است. در حالی که کشاورزی، دامپروری و گردشگری هرکدام بهطور جداگانه طرحهایی دارند، هنوز برنامه جامعی برای همافزایی میان آنها دیده نمیشود. اگر بومگردی بتواند محصولات محلی را به گردشگران معرفی کند یا صنایع تبدیلی از تولیدات گلخانهای و دامی ارزش افزوده بسازد، آنگاه توسعه گلستان یکپارچه و پایدار خواهد شد.
در نهایت باید تأکید کرد که موفقیت این پروژهها تنها به افتتاح آنها وابسته نیست؛ بلکه به مدیریت پس از بهرهبرداری، شفافیت در حمایتهای دولتی و مشارکت واقعی مردم بستگی دارد. گلستان اگر بتواند میان پروژههای بزرگ و زندگی روزمره کشاورزان و روستاییان پیوندی واقعی ایجاد کند، میتواند الگویی برای توسعه متوازن و محرومیتزدایی در کشور شود. در غیر این صورت، خطر بازتولید محرومیت در سایه پروژههای بزرگ همچنان پابرجا خواهد بود.
#دولت_کنار_مردم
#۱۲ماه_تلاش۱۲روز_دفاع
#برای_گلستان
#هفته_دولت۱۴۰۴
دیدگاهتان را بنویسید