هشدار فرسایش جدی خاک در گلستان/ امنیت غذایی در گرو خاک سالم
به گزارش خبرنگار بازار کسب و کار اخذ مالیات همواره یکی از حساسترین معضلات اقتصادی در ایران است؛ معضلی که بر درآمدهای دولت و سرنوشت کسبوکارهای کوچک و متوسط تأثیرگذار است. در این چارچوب، تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیاتهای مستقیم به عنوان راهکاری مؤثر برای تسهیل مالیاتستانی در مشاغل خرد معرفی شده است.
علیاکبر رنجبرزاده، نماینده اسدآباد در مجلس، تأکید کرده است که اصناف سهم قابلتوجهی در تولید ناخالص داخلی دارند، اما تنها حدود شش درصد از کل مالیات کشور را پرداخت میکنند—نشانهای از ضرورت بازنگری در نظام مالیاتی.
او معتقد است این شکاف مالیاتی، نیازمند اصلاح سیاستگذاری است تا عدالت پررنگتر و تمرکز بر فشار به بنگاههای بزرگ کاهش یابد.
در سالهای اخیر، سازمان امور مالیاتی با اجرای تبصره ماده ۱۰۰، روند مالیاتستانی را برای مشاغل خرد آسان کرده است؛ مودیان با سقف درآمد معین، از ارائه اظهارنامه و نگهداری دفاتر معاف شدهاند.
این تبصره باعث شده اصناف کوچک، بدون درگیری با بوروکراسی پیچیده، بتوانند مالیات خود را در سازوکاری ساده و سیستماتیک پرداخت کنند.
دولت نیز از این اقدامات بهعنوان گامی برای شفافیت و کاهش مقاومت در پرداخت یاد میکند؛ موضوعی که به ارتقای اعتماد میان مودیان و سازمان امور مالیاتی منجر شده است.
محمد بهرامی سیفآبادی، نماینده مردم بویراحمد و دنا، این تبصره را عاملی در مسیر هوشمندسازی نظام مالیاتی میداند؛ به گفته او، شکاف میان کسبوکارهای خرد و کلان را کاهش داده است.
او همچنین اشاره کرده که تعیین نرخهای عادلانهتر مانع فشار غیرمنطقی بر مشاغل کوچک شده و زمینهساز کاهش فرار مالیاتی بوده است.
پرداخت مالیات بدون نیاز به مراجعه حضوری، شفافسازی فرآیندها و حذف تعاملات چهرهبهچهره از مهمترین دستاوردهای تبصره ماده ۱۰۰ است.
بهرامی تأکید کرده که تکمیل سامانههای هوشمند، فرهنگسازی عمومی و شفافسازی محل مصرف مالیات میتواند مؤثرترین گام بعدی برای تحقق عدالت مالیاتی باشد.
در استان گلستان، مدیرکل امور مالیاتی اجرای تبصره ماده ۱۰۰ را فرصتی برای افزایش شفافیت مالیاتی و تعامل سازنده میان اصناف و سازمان امور مالیاتی دانست. به گفته او، این سازوکار موجب شده تا مودیان با سهولت بیشتری مالیات خود را پرداخت کنند و اعتماد دوطرفه میان دستگاه مالیاتی و صاحبان مشاغل تقویت شود.
او تأکید کرد: مهمترین دستاورد تبصره ماده ۱۰۰ کاهش بروکراسی و سادهسازی روند پرداخت است، موضوعی که در نهایت میتواند فرهنگ پرداخت مالیات را در جامعه نهادینه کند.
از سوی دیگر، نمایندگان استان گلستان در مجلس شورای اسلامی نیز با استقبال از این تبصره، آن را راهی برای تحقق عدالت مالیاتی توصیف کردند. به باور آنان، این روند میتواند ضمن کاهش فشار بر مشاغل کوچک، نظام مالیاتی کشور را به سمت هوشمندسازی و شفافیت سوق دهد.
نمایندگان همچنین تأکید دارند: اجرای کامل این قانون نیازمند تکمیل زیرساختهای هوشمند و ارائه گزارش شفاف از محل هزینهکرد مالیاتهاست تا اعتماد عمومی نسبت به نظام مالیاتی بیش از گذشته تقویت شود.
با این حال، دیدگاههای انتقادی هم وجود دارد؛ برخی اقتصاددانان هشدار میدهند که کاهش فشار اداری ممکن است درآمد مالیاتی دولت را در کوتاهمدت کاهش دهد—بهویژه در شرایطی که بودجه به شدت وابسته به مالیات است.
برخی اصناف معتقدند که سقفهای درآمدی تعیینشده در قانون، متناسب با وضعیت تورمی بازار نیست و نیازمند بازنگری دقیق است.
از سوی دیگر، فعالان کسبوکار کوچک اذعان دارند که تبصره ماده ۱۰۰ همانند یک «نفس تازه» برای آنهاست؛ بسیاری بدون چنین سازوکاری، بهدلیل هزینههای سنگین حسابداری و ترس از جریمههای مالیاتی، تعطیلی کسبوکار را انتخاب میکردند.
یکی از تاجران بازار پوشاک در تهران میگوید: تبصره ماده ۱۰۰ برای ما نفس تازه بود… حالا خیلی ساده مالیاتمان را میپردازیم و خیالمان راحتتر است.
اما استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی هشدار میدهد: سادگی بیش از حد، ممکن است موجب شود بخشی از اقتصاد در سایه باقی بماند.
برخی کارشناسان مالیاتی معتقدند هدف این تبصره، کاهش اصطکاک اجتماعی در پرداخت مالیات است—چرا که مالیات داوطلبانه و رضایتبخش در بلندمدت درآمد دولت را پایدارتر میکند.
پروژههای نظام مالیاتی هوشمند، بهویژه از طریق تبصره ماده ۱۰۰، میتوانند مدل آغازین توسعه نظام دیجیتال مالیاتی باشند، جایی که تراکنشها بهصورت خودکار ثبت و مالیات محاسبه میشود.
رنجبرزاده این طرح را الگویی موفق برای توسعه کسبوکارهای کوچک و متوسط دانسته و تأکید کرده تبصره ماده ۱۰۰ میتواند در این مسیر نقشآفرین باشد.
افکار عمومی در گلستان نیز دچار دوگانگی است: عدهای خواهان پرداخت مساوی مالیات از همه هستند، در مقابل برخی معتقدند اصناف هم باید سهم بیشتری ارائه دهند؛ نشانهای از تعادل پیچیده میان عدالت و کارآمدی در ذهن مردم.
نکته قابل تامل بازار کسب و کار تبصره ماده ۱۰۰ گام مؤثری در جهت عدالت مالیاتی و هوشمندسازی محسوب میشود، اما موفقیت واقعی آن وابسته به توسعه سامانههای مدرن، بازنگری سقفها، فرهنگسازی و مشارکت سازنده میان دولت، اصناف و مردم است.
دیدگاهتان را بنویسید