مسیر تازه اقتصاد روستایی در گلستان
سید مصطفی کیاءالحسینی در گفتگو با خبرنگار بازار کسب و کار ، اعلام کرده است که شرکتکنندگان در سه گروه سنی و در ۱۸ رشته شامل تحقیق، ترتیل، حفظ تخصصی، قصهگویی، خوشنویسی و حتی طراحی پوستر رقابت کردهاند؛ طیفی متنوع که به گفته او، فرصتی برای کشف استعدادهای نهفته و ایجاد اعتماد به نفس است.
کارشناسان اقتصادی این تنوع رشتهها را نشانهای از پیوند میان فرهنگ و بازار کار میدانند. به باور آنان، مهارتهای هنری مانند خوشنویسی، عکاسی یا طراحی پوستر میتواند به درآمدزایی مستقل برای برخی شرکتکنندگان منجر شود.
با این حال، منتقدان بر این باورند که تنها برگزاری یک جشنواره—even با این گستره—برای توانمندسازی اقتصادی کافی نیست. آنها تأکید میکنند که مهارتهای هنری باید با آموزش بازاریابی و دسترسی به بازار فروش همراه شود تا به اشتغال پایدار منجر گردد.
از سوی دیگر، حامیان این جشنواره یادآور میشوند: ورود مددجویان به چنین رقابتهایی نخستین گام برای تقویت روحیه کارآفرینی است. آنان میگویند همین که فردی از خانواده کمدرآمد به مهارت قرآنی یا هنری خود افتخار کند، سرمایه اجتماعی او را افزایش میدهد و این میتواند به مرور به سرمایه مالی بدل شود.
در بعد فرهنگی، «باران وحی» نقشی دوگانه ایفا میکند: تقویت معنویت در میان اقشار کمبرخوردار و ایجاد فضایی رقابتی که اعتماد به نفس را ارتقا میدهد. کیاءالحسینی نیز هدف اصلی را «انس و ارتقای دانش قرآنی» و «توانمندسازی قرآنآموزان» عنوان کرده است.
اما ناظران رسانهای بر ضرورت ارزیابی نتایج تأکید دارند. به گفته یک پژوهشگر اجتماعی در گرگان، موفقیت واقعی زمانی است که شرکتکنندگان پس از جشنواره، مهارتهای خود را به کسبوکار یا فعالیتهای اجتماعی تبدیل کنند.
مسابقات در سه بخش آوایی، مفاهیم و هنری برگزار شده است. این ساختار بهگفته برگزارکنندگان، کمک میکند تا استعدادهای مختلف—از صوت خوش تا قلم توانا—در معرض دید قرار گیرد.
افزایش پنجبرابری شرکتکنندگان نشان میدهد: تبلیغات و دسترسی آنلاین از طریق سامانه «سها» مؤثر بوده است. ثبتنام اینترنتی، مانعهای جغرافیایی را کاهش داده و خانوادههای بیشتری را ترغیب کرده تا فرزندان خود را وارد رقابت کنند.
این امر به باور برخی اقتصاددانان، نمونهای کوچک از اقتصاد دیجیتال است: حتی رویدادی با ماهیت مذهبی میتواند با بهرهگیری از فناوری، دامنه مخاطبان خود را گستردهتر و هزینههای برگزاری را بهینه کند.
از سوی دیگر، افزایش حضور شرکتکنندگان به معنای رشد تقاضا برای لوازم آموزشی، کتابهای قرآنی، ابزار هنری و خدمات جانبی است. این چرخه کوچک اما واقعی میتواند به رونق کسبوکارهای محلی، از فروشندگان لوازم تحریر گرفته تا مربیان هنری، کمک کند.
با وجود این نگاه مثبت، برخی صاحبنظران هشدار میدهند که نباید از تأمین مالی پایدار برای تداوم چنین برنامههایی غافل شد. در شرایط تورمی، حمایت نهادهای عمومی و خیّران اهمیت بیشتری پیدا میکند.
نکته دیگر، توجه به بازخورد شرکتکنندگان است. مددجویان باید احساس کنند که مشارکتشان فراتر از دریافت جوایز است و به مهارت و جایگاه اجتماعی آنان میافزاید.
طبق اعلام کمیته امداد، ۲۵۰ اثر برگزیده به مرحله کشوری راه یافته است و به نفرات برتر جوایز نفیسی تعلق خواهد گرفت. این جوایز نهتنها انگیزه رقابت را تقویت میکند بلکه جریان نقدینگی هرچند اندک را نیز میان خانوادههای کمدرآمد به حرکت در میآورد.
منتقدان میپرسند: آیا این جوایز صرفاً یک کمک مالی مقطعی است یا مقدمهای برای تغییر پایدار در زندگی شرکتکنندگان؟ پرسشی که پاسخ آن نیازمند پایش طولانیمدت است.
در نگاه کلان، ترکیب معنویت و اقتصاد در استان گلستان، الگویی قابل بررسی است. اگر این تجربه با برنامههای آموزشی، کارآفرینی و حمایت از مشاغل خانگی تکمیل شود، میتواند به کاهش فقر و تقویت سرمایه انسانی منجر شود.
همزمان، کارشناسان فرهنگی تأکید دارند که نباید ماهیت اصلی این جشنواره—یعنی انس با قرآن—تحتالشعاع اهداف اقتصادی قرار گیرد. به اعتقاد آنان، قدرت معنوی قرآن خود بستری برای آرامش و امید است که زیربنای هر توسعه اقتصادی محسوب میشود.
از منظر رسانههای بینالمللی، چنین رویدادی نمونهای از چگونگی ترکیب سنت و فناوری است: محتوایی دینی که از طریق بستر دیجیتال به اقشار آسیبپذیر میرسد و ظرفیتهای تازهای میآفریند.
شهروندان حاضر در مراسم اختتامیه، در گفتگو با خبرنگار «بازار کسبوکار» از فرصت دیده شدن استعدادهایشان سخن گفتند. یکی از شرکتکنندگان نوجوان گفت: برای اولین بار حس میکنم توانایی من در تلاوت میتواند آیندهام را تغییر دهد.
در سوی دیگر، والدینی بودند که از هزینههای رفتوآمد و زمان برگزاری گلایه داشتند. آنها معتقدند حمایت مالی باید گستردهتر باشد تا هیچ خانوادهای بهدلیل مشکلات اقتصادی از حضور باز نماند.
بهرغم این انتقادها، حال و هوای جشنواره نشان میدهد که ترکیب ایمان، هنر و رقابت سالم توانسته هزاران نفر را گرد هم آورد؛ گردهمایی که بازتاب آن نهفقط در فضای معنوی، بلکه در اقتصاد خرد خانوارهای گلستانی هم دیده میشود.
در نهایت، «باران وحی» امسال بیش از یک جشنواره مذهبی عمل کرد؛ به پلی تبدیل شد میان معنویت و معیشت، و نمونهای عینی از اینکه سرمایه فرهنگی میتواند زمینهساز توسعه اقتصادی باشد—اگر پیگیری و پشتیبانی لازم ادامه یابد.
دیدگاهتان را بنویسید