مالیاتِ روی کاغذ؛ خانههای خالی هنوز در دسترس دولت نیست
به گزارش خبرنگار بازار کسب و کار امیر دریادار حبیبالله سیاری در سخنان خود یادآور شد که تجربه هشت سال دفاع مقدس ثابت کرده نیروهای مسلح جمهوری اسلامی در دفاع از تمامیت ارضی و استقلال ملی هیچ تردیدی ندارند و «تا آخرین قطره خون ایستادهاند». این سخنان، پیام آشکاری به قدرتهای جهانی از جمله آمریکا در خصوص توان دفاعی و موشکی ایران محسوب میشود.
همزمان با این موضعگیری، تفاهمنامه ارتش و هلالاحمر با هدف تقویت توانمندیهای امدادی، هماهنگی در عملیات مشترک و ارتقای سطح آمادگی در برابر بحرانها امضا شد؛ اقدامی که به گفته ناظران، نشاندهنده نگاه جامع به امنیت ملی است؛ نگاهی که تنها به مسائل نظامی محدود نمیشود.
کارشناسان اقتصادی معتقدند چنین همکاریهایی میتواند هزینههای بحرانهای طبیعی و انسانی را کاهش دهد. همکاری ارتش با نهادی امدادی چون هلالاحمر، ظرفیت لجستیکی و نیروی انسانی ارتش را به خدمت مدیریت بحرانهای ملی میگیرد و از فشارهای مالی بر دولت میکاهد.
با این حال برخی تحلیلگران اجتماعی هشدار میدهند که تأکید مداوم بر «آمادگی دفاعی» و پیامهای تند نظامی، ممکن است در فضای بینالملل حساسیتزا باشد و بر روابط تجاری و سرمایهگذاری خارجی ایران اثر بگذارد. آنان میگویند اقتصاد کشور بیش از هر زمان به ثبات و کاهش تنش نیاز دارد.
در مقابل، گروهی دیگر از اقتصاددانان نگاه متفاوتی دارند. به باور آنان، اقتدار دفاعی یک کشور ضامن امنیت سرمایهگذاری و اعتماد فعالان اقتصادی داخلی است. این گروه استدلال میکنند که بدون امنیت، هیچ سرمایهگذاری پایداری شکل نمیگیرد و پیام قدرت نظامی، در حقیقت تضمینکننده فضای کسبوکار است.
امیر سیاری در سخنانش بر جدایی نقش سیاسیون و نظامیان تأکید کرد و گفت: اینکه چه میشود، سیاسیون باید در مذاکرات مستقیم و غیرمستقیم دنبال کنند؛ اما نظامیان همواره آمادهاند. این تفکیک، به گفته ناظران سیاسی، نشانهای از رویکرد حرفهای ارتش است که وظیفه خود را حفظ آمادگی میداند و تصمیمگیری را به مسئولان سیاسی میسپارد.
مردم در گفتوگو با خبرنگار «بازار کسبوکار» نیز دیدگاههای متنوعی بیان کردند. یک کسبه بازار گرگان گفت: امنیت برای ما مهم است، اما امیدواریم این حرفها بهانهای برای افزایش بودجه نظامی نشود و از بودجه توسعه و اشتغال کم نگردد.
در مقابل، یک جوان کارآفرین در گنبدکاووس گفت: وقتی ارتش و هلالاحمر همکاری میکنند، یعنی در زمان بحران مثل سیل یا زلزله، کسبوکار ما کمتر آسیب میبیند. این خودش یک دلگرمی بزرگ است.
برخی کارشناسان مدیریت بحران نیز از این تفاهمنامه به عنوان «نقطه عطف» یاد کردند. به گفته آنان، ارتش به دلیل ساختار منسجم، تجهیزات گسترده و توان لجستیکی بالا میتواند در مدیریت حوادثی چون زلزله و سیل نقشی حیاتی ایفا کند و همکاری رسمی با هلالاحمر این ظرفیت را نهادینه میسازد.
اقتصاددانان منتقد اما تأکید دارند که برای بهرهبرداری واقعی از چنین تفاهمنامهای، باید سازوکار شفاف بودجه و پاسخگویی عمومی وجود داشته باشد. در غیر این صورت، ممکن است منابع صرفاً در قالب مانورهای نمایشی هزینه شود و بازدهی اقتصادی و اجتماعی ملموسی نداشته باشد.
هفته دفاع مقدس، یادآور هشت سال مقاومت و هزینههای سنگین جنگ است. بسیاری از خانوادهها هنوز خاطره تلخ از دست دادن عزیزان خود را به یاد دارند. در چنین فضایی، سخنان امیر سیاری با یادآوری آن دوران، هم غرور ملی را برمیانگیزد و هم بار احساسی جامعه را تازه میکند.
از سوی دیگر، این پیام دفاعی در بحبوحه فشارهای بینالمللی درباره توان موشکی ایران صادر شده است. تحلیلگران روابط بینالملل میگویند که این همزمانی تصادفی نیست و نوعی پاسخ غیرمستقیم به ادعاهای آمریکا درباره محدود شدن برد موشکی ایران به شمار میآید.
بازار سرمایه نیز نسبت به این خبر واکنش محتاطانه نشان داد. برخی نمادهای گروه دفاعی و لجستیک با افزایش نسبی مواجه شدند، در حالی که شاخصهای صنایع صادراتی به دلیل نگرانی از تنشهای احتمالی کاهش خفیف را تجربه کردند.
فعالان اجتماعی اما بُعد انسانی تفاهمنامه را برجسته میکنند. آنان میگویند حضور ارتش در عملیاتهای امدادی میتواند سرعت کمکرسانی به مناطق محروم را بالا ببرد و اعتماد عمومی به نهادهای رسمی را تقویت کند.
یک استاد دانشگاه گلستان میگوید: اگر این همکاری به صورت مستمر و نه فقط نمادین اجرا شود، میتواند الگویی برای سایر نهادهای نظامی و مدنی باشد تا ظرفیتهای خود را برای رفاه عمومی به کار بگیرند.
نکته قابلتأمل برای بازار کسبوکار این است که امنیت و اقتصاد دو روی یک سکهاند. هرچند برخی از لحن تند نظامی نگرانند، اما تجربه نشان داده که نبود امنیت، هزینههای تولید و تجارت را به شدت بالا میبرد و سرمایهگذاران را فراری میدهد.
به همین دلیل، کارشناسان توصیه میکنند سیاستگذاران همزمان با تقویت توان دفاعی، راههای دیپلماسی اقتصادی را نیز گسترش دهند تا پیام آمادگی نظامی به تهدیدی برای تجارت و تعاملات بینالمللی تبدیل نشود.
در نهایت، سخنان امیر سیاری و امضای تفاهمنامه ارتش و هلالاحمر، یادآور این واقعیت است که مدیریت کشور در دنیای پرچالش امروز نیازمند ترکیب قدرت سخت و نرم است؛ قدرتی که هم از خاک وطن دفاع کند و هم در دل بحرانهای انسانی، دست یاری به سوی مردم دراز نماید.
نکته قابلتأمل بازار کسبوکار اقتدار نظامی، اگر با شفافیت اقتصادی و مدیریت بحران همراه شود، میتواند به عامل جذب سرمایه و ثبات بازار بدل شود؛ اما بیتوجهی به دیپلماسی و تعامل بینالملل، همین اقتدار را به چالشی برای رشد اقتصادی تبدیل خواهد کرد.
دیدگاهتان را بنویسید