مالیاتِ روی کاغذ؛ خانههای خالی هنوز در دسترس دولت نیست
به گزارش خبرنگار بازار کسب و کار بر اساس اعلام روابطعمومی میراثفرهنگی گلستان، این تفاهمنامه در روز یکشنبه ۱۳ مهر ۱۴۰۴ و در محل ادارهکل اوقاف استان، همزمان با نشست ویدئوکنفرانسی مشترک وزارت میراثفرهنگی و سازمان اوقاف کشور به امضا رسید.
هدف اصلی این همکاری، استفاده از ظرفیتهای مشترک برای سرمایهگذاری در حوزههای بینبخشی و بهرهگیری از پتانسیلهای گردشگری فرهنگی، طبیعی، تاریخی و مذهبی عنوان شده است.
همچنین، توسعه صنایعدستی، احیای هنرهای سنتی و حمایت از اشتغال در حوزه میراث فرهنگی و مذهبی از محورهای مهم این تفاهمنامه به شمار میرود.
فریدون فعالی، مدیرکل میراثفرهنگی گلستان در این نشست، بر لزوم همافزایی دستگاهها تأکید کرد و گفت: حفاظت از آثار تاریخی تنها با نگاه فرهنگی محقق نمیشود؛ بلکه نیازمند پیوند میان فرهنگ، اقتصاد و وقف است.
او افزود: بسیاری از آثار تاریخی ما ریشه در موقوفات دارند و همین امر، همکاری نزدیک با اداره اوقاف را ضروری میسازد.
در سوی دیگر، حجتالاسلام حسین مهدیان، مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان نیز اظهار داشت: وقف، ظرفیت بزرگی برای حمایت از میراث معنوی و مادی ماست. این تفاهمنامه میتواند بقاع متبرکه را از صرفاً زیارتگاه، به قطب فرهنگی و اقتصادی بدل کند.
وی تأکید کرد که استفاده از ظرفیت وقف در توسعه گردشگری مذهبی، بهویژه در مناطق محروم، به رونق اقتصادی مردم محلی کمک خواهد کرد.
از اهداف کلان تفاهمنامه، تحقق منویات مقام معظم رهبری در خصوص تبدیل بقاع متبرکه به قطبهای فرهنگی است؛ موضوعی که در سالهای اخیر مورد توجه نهادهای فرهنگی قرار گرفته است.
مطابق مفاد تفاهمنامه، دو دستگاه با تشکیل کمیتههای تخصصی در حوزههای فنی، عمرانی، حقوقی، پژوهشی و گردشگری، مسیر اجرای برنامهها را دنبال خواهند کرد.
یکی از محورهای مهم این همکاری، تهیه شیوهنامههای مشترک برای مرمت و انتخاب مجریان ذیصلاح است تا کیفیت اقدامات حفاظتی افزایش یابد.
همچنین مقرر شده است توسعه گردشگری مذهبی در اماکن شاخص استان مانند امامزاده روشنآباد، مسجد جامع گرگان و آرامگاه خالد نبی، در دستور کار دو دستگاه قرار گیرد.
در حوزه صنایعدستی نیز، ایجاد بازارچههای محلی در جوار بقاع متبرکه و حمایت از هنرمندان صنایعدستی، بخشی از تعهدات طرفین است.
ادارهکل اوقاف متعهد شده است در زمینه شناسایی و مرمت بقاع تاریخی، ثبت ملی آثار و توسعه زیرساختهای گردشگری مذهبی همکاری مؤثر داشته باشد.
در مقابل، ادارهکل میراثفرهنگی نیز مسئولیت ثبت و مستندسازی آثار وقفی، ارائه دستورالعملهای اجرایی و برنامهریزی گردشگری مذهبی را عهدهدار خواهد بود.
به گفته کارشناسان اقتصادی، همکاری میان دو نهاد فرهنگی و مذهبی میتواند الگویی برای تبدیل ظرفیتهای معنوی به فرصتهای اقتصادی در قالب گردشگری مذهبی باشد.
اما برخی کارشناسان نیز هشدار میدهند که اگر این همکاری صرفاً در سطح تفاهمنامه باقی بماند و به اجرا نرسد، اعتماد عمومی به وعدههای توسعه فرهنگی و اقتصادی آسیب میبیند.
یکی از فعالان گردشگری گرگان میگوید: ما بارها شاهد امضای تفاهمنامههایی بودهایم که در حد یک خبر باقی ماندند. اجرای واقعی پروژهها مهمتر از امضاهای تشریفاتی است.
در مقابل، برخی فعالان حوزه وقف معتقدند که ورود اوقاف به همکاری با میراث فرهنگی میتواند به جذب سرمایهگذاران بخش خصوصی و ایجاد اشتغال در حوزه گردشگری منجر شود.
به باور کارشناسان اجتماعی، بقاع متبرکه در مناطق روستایی میتوانند به کانونهای فرهنگی و اقتصادی تبدیل شوند، اگر مدیریت محلی و مشارکت مردم در اجرای پروژهها لحاظ شود.
از منظر اقتصادی نیز، گردشگری مذهبی یکی از کمهزینهترین و پایدارترین انواع گردشگری است که میتواند در شرایط رکود اقتصادی، موتور محرک درآمد استان باشد.
با این حال، منتقدان میگویند بدون زیرساخت مناسب، تبلیغات مؤثر و آموزش نیروهای متخصص، حتی ظرفیتهای بزرگ هم به بهرهوری نمیرسد.
به نظر میرسد موفقیت این تفاهمنامه در گروی عملگرایی، نظارت شفاف و تخصیص بودجه کافی برای پروژههای مشترک باشد.
از سوی دیگر، برخی کارشناسان فرهنگی تأکید دارند که باید از تجاریسازی افراطی اماکن مذهبی پرهیز شود تا روح فرهنگی و معنوی این فضاها حفظ گردد.
به گفته یکی از پژوهشگران حوزه میراث معنوی، اگر توسعه گردشگری مذهبی صرفاً به منبع درآمد دیده شود، خطر از بین رفتن اصالت فرهنگی وجود دارد.
در مجموع، تفاهم میان اوقاف و میراثفرهنگی میتواند آغازگر فصلی تازه در پیوند دین، فرهنگ و اقتصاد در گلستان باشد؛ فصلی که در آن نگاه توسعهمحور، جایگزین نگاه سنتی و جزیرهای میشود.
نکته قابل تأمل بازار کسبوکار
این تفاهمنامه میتواند الگوی موفقی برای استفاده از ظرفیت وقف در رونق گردشگری مذهبی و اشتغالزایی در استانهای دیگر باشد، مشروط بر اینکه ضمانت اجرایی قوی داشته باشد.
پیوند میان میراث فرهنگی و وقف، اگر با مشارکت بخش خصوصی و مردم همراه شود، به احیای هویت تاریخی و تقویت اقتصاد محلی منجر خواهد شد.
نهادهای نظارتی باید اجرای تعهدات طرفین را رصد کنند تا تفاهمنامه به شعاری تبلیغاتی تبدیل نشود.
در نهایت، توسعه گردشگری مذهبی در گلستان، تنها با نگاه اقتصادی محقق نمیشود؛ بلکه نیازمند تلفیق درست بین ایمان، فرهنگ و برنامهریزی حرفهای است.
دیدگاهتان را بنویسید