مالیاتِ روی کاغذ؛ خانههای خالی هنوز در دسترس دولت نیست
به گزارش خبرنگار بازار کسب و کار با حضور دکتر نبیان، معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل سازمان ملی زمین و مسکن، و علیمحمد طهماسبی استاندار گلستان، پروژههای بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان گلستان در روستای کلاجانسادات گرگان افتتاح شد.
این پروژهها شامل ساخت ۱۱۴۸ واحد مسکن روستایی و اجرای ۵۰ طرح هادی در نقاط مختلف استان است که با مجموع اعتباری بالغ بر ۲۵۰ میلیارد تومان اجرا شدهاند.
استان گلستان با جمعیتی روستامحور و سهم بالای کشاورزی، یکی از کانونهای مهم اجرای طرحهای بنیاد مسکن در کشور به شمار میرود.
در این مراسم که با حضور مسئولان محلی و کشوری برگزار شد، ارتباط ویدئوکنفرانسی با ریاست جمهوری و وزیر راه و شهرسازی نیز برقرار بود.
بنیاد مسکن اعلام کرد هدف از اجرای این طرحها، بهبود زیرساختهای زندگی روستایی، افزایش ایمنی و ارتقای کیفیت زیست در مناطق کمبرخوردار است.
مهندس خسروی، مدیرکل بنیاد مسکن گلستان در حاشیه آیین افتتاح گفت: بنیاد مسکن با اجرای این پروژهها تلاش دارد تا هیچ خانوادهای در روستا بدون سرپناه امن نماند.
او افزود: پروژههای طرح هادی در کنار واحدهای مسکن مقاوم، زمینه توسعه متوازن و افزایش کیفیت خدمات عمومی در روستاها را فراهم میکند.
اما در کنار این دستاوردها، چالشهایی نیز مطرح است؛ از جمله اینکه آیا این طرحها واقعاً میتوانند روند مهاجرت روستاییان به شهر را متوقف کنند یا خیر.
دکتر «محسنی»، استاد اقتصاد توسعه روستایی در گفتوگو با خبرنگار بازار کسبوکار گفت: اگر اشتغال و تولید در کنار پروژههای عمرانی تعریف نشود، خانههای تازهساز در آینده خالی خواهند ماند.
او افزود: مسکن، آغاز توسعه است نه پایان آن. اگر پس از ساخت خانه، جوانان شغل پیدا نکنند، همان چرخه مهاجرت ادامه خواهد داشت.
در همین حال، نگاهی میدانی به روستاهای هدف اجرای این پروژهها نشان میدهد که بخش قابل توجهی از اهالی با دو حس متضاد روبهرو هستند: شادی از نوسازی و نگرانی از معیشت.
در روستای کلاجانسادات، دیوارهای سفید خانههای نوساز میدرخشند، اما در گفتوگو با یکی از ساکنان سالخورده میشنویم: خانه نو شده، اما پسرم هنوز در گرگان کارگری میکند. کاش شغل هم اینجا بود.
یک بانوی روستایی نیز میگوید: خدا خیرشان بدهد که سقف خانهمان دیگر چکه نمیکند، ولی خرج زندگی سختتر از ساخت خانه است.
کارشناسان اجتماعی تأکید میکنند که چنین دیدگاههایی، نشانه فاصله میان عمران فیزیکی و توسعه واقعی در روستاهاست.
به گفته دکتر «فاطمه عقیلی»، کارشناس برنامهریزی منطقهای، «توسعه زمانی اتفاق میافتد که خانه با کار و درآمد همراه شود؛ نه فقط با آجر و سیمان.»
او معتقد است که اگر به موازات ساخت مسکن، صنایع کوچک، گردشگری و آموزش مهارتی تقویت نشود، روستاها باز هم خالی خواهند شد.
در برخی مناطق گلستان، بنیاد مسکن علاوه بر ساخت خانه، طرحهای جانبی مانند ایجاد پارک، بازارچه محلی و مسیر دسترسی جدید را نیز اجرا کرده است.
این اقدامات باعث افزایش ارزش زمین و رونق نسبی در برخی روستاها شده است.
-
- خانه میسازیم تا امید بماند
-
- خانه میسازیم تا امید بماند
-
- خانه میسازیم تا امید بماند
-
- خانه میسازیم تا امید بماند
با این حال، اقتصاددانان هشدار میدهند که اگر این رشد صرفاً بر پایه ارزش زمین باشد و نه تولید، پایداری نخواهد داشت.
از سوی دیگر، استاندار گلستان در مراسم افتتاح تأکید کرد: روستاهای گلستان باید به کانون تولید و اشتغال تبدیل شوند، نه صرفاً محل سکونت.
او گفت: «توسعه واقعی یعنی ماندن مردم در زادگاه خود با احساس کرامت و درآمد پایدار.»
دکتر نبیان نیز در سخنانی، هدف بنیاد مسکن را تحقق عدالت سرزمینی دانست و افزود: «باید امکانات زندگی در روستا با شهر قابل مقایسه باشد تا مهاجرت معکوس شکل بگیرد.»
تحلیلگران اقتصادی معتقدند که حضور دولت در پروژههای روستایی باید از شکل نمادین خارج و به برنامهریزی مداوم و نظارتپذیر تبدیل شود.
برخی از کارشناسان نیز پیشنهاد دادهاند که بنیاد مسکن با بانکها برای اعطای تسهیلات خوداشتغالی همکاری کند تا همزمان با ساخت خانه، مشاغل خانگی و محلی نیز رونق بگیرد.
در حال حاضر، حدود ۸۰۰ روستا در گلستان زیر پوشش طرحهای بنیاد مسکن هستند و این رقم تا پایان سال قرار است افزایش یابد.
اما در بسیاری از این روستاها، هنوز زیرساختهای اقتصادی از جمله کارگاههای صنایعدستی، دامداریهای کوچک و بازارچههای فروش محصولات محلی فعال نیستند.
یکی از جوانان روستای علیآباد میگوید: «خانه داریم، اما درآمد نداریم. وام برای کارگاه نمیدهند. اگر کار نباشد، خانه هم به درد نمیخورد.»
در این میان، برخی از کارشناسان اجتماعی به نقش مشارکت مردم در موفقیت پروژهها اشاره میکنند.
آنها معتقدند اگر مردم در تصمیمگیری و نگهداری طرحها مشارکت کنند، حس تعلق افزایش یافته و پروژهها دوام بیشتری خواهند داشت.
بنیاد مسکن در سالهای اخیر در زمینه مقاومسازی واحدهای روستایی گلستان موفق عمل کرده و بسیاری از خانههای روستایی در برابر زلزله ایمن شدهاند.
اما منتقدان یادآور میشوند که کیفیت ساخت در برخی مناطق باید با نظارت بیشتری همراه باشد تا از هدررفت منابع جلوگیری شود.
با وجود همه نقدها، کارشناسان بر این باورند که بنیاد مسکن یکی از معدود نهادهایی است که در عرصه توسعه متوازن، حضور مؤثر و مستمر داشته است.
این حضور، هرچند گاهی با کاستیها همراه است، اما امید را به روستا بازمیگرداند.
نکته قابل تأمل بازار کسب و کار
افتتاح پروژههای ۲۵۰ میلیارد تومانی بنیاد مسکن در گلستان، اگرچه یک دستاورد عمرانی ارزشمند است، اما آینده این طرحها به توان دولت در پیوند دادن مسکن با اشتغال، معیشت و خدمات پایدار بستگی دارد.
خانهها ساخته شدهاند، اما باید دید آیا چراغ زندگی در آنها نیز روشن خواهد ماند یا نه.
دیدگاهتان را بنویسید