گردشگری و ورزش؛ دو بال توسعه گلستان
به گزارش خبرنگار بازار کسب و کار حمیدرضا محمدیاری، مؤسس این مؤسسه رسانهای که شماره مجوز ۱۰۱۷ را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال ۱۳۹۸ دریافت کرده، در گفتوگو با خبرنگار بازار کسبوکار گفت: آنچه در این هفت سال گذشت، صرفاً یک مسیر اداری یا آموزشی نبود، بلکه تلاشی بود برای تربیت نگاه رسانهای نسل جدید؛ نسلی که از میان دانشآموزان، دانشجویان و جوانان برخاست.
به گفته او، مؤسسه با هدف تولید محتوای چندرسانهای در تمامی قالبها، از جمله خبر، گزارش، گفتگو، مقاله، عکس، ترجمه، چندرسانهای و گزارش آگهی آغاز به کار کرد و به مرور دامنه فعالیت خود را به روابط عمومی، مشاوره رسانهای، تحلیل محتوا، پژوهشهای رسانهای و برگزاری دورههای آموزشی آزاد گسترش داد.
محمدیاری با نگاهی به گذشته گفت: اولین تجربه جدی ما همکاری با مدارس و دانشگاههای گلستان بود؛ جایی که دروس کارورزی و کارآموزی دانشجویان رسانهای را به میدان عمل آوردیم و از دل همان کلاسها استعدادهایی بیرون آمدند که امروز در رسانههای مختلف کشور فعال هستند.
در این میان، مؤسسه بازار کسبوکار به مرور به مرکزی برای تبادل تجربه میان نسل پیشکسوت و نسل جوان تبدیل شد. بسیاری از استادان رسانه استان، از خبرنگاران باسابقه تا عکاسان خبری، داوطلبانه در دورههای کارآموزی این مؤسسه شرکت کردند تا جوانان تازهکار را با دنیای واقعی رسانه آشنا کنند.
اما نقطه عطف فعالیتهای این مجموعه، برگزاری جشنوارههای رسانهای بود؛ جشنوارههایی که از سطح استانی آغاز و به سطح ملی ارتقا یافتند. محمدیاری گفت: تا امروز سه جشنواره را با همکاری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان گلستان برگزار کردیم و یک جشنواره را نیز با بسیج رسانه تحت عنوان جشنواره ابوذر؛ هر کدام از این رویدادها بستری شد برای معرفی استعدادها و سنجش توان حرفهای رسانههای استان.
او یادآور شد: یکی از افتخارات ما برگزاری جشنواره ملی رسانهای پیشگیری از آسیبهای اجتماعی بود که برای نخستینبار در تاریخ رسانهای گلستان، در سطح ملی برگزار شد. به گفته او، این جشنواره در دومین دوره خود در تاریخ ۲۸ فروردین ۱۴۰۴ به پایان رسید و در نوع خود تجربهای بینظیر محسوب میشد.
نخستین دوره این جشنواره با ثبت بیش از ۱۳۰۰ اثر از سراسر کشور در سال ۱۴۰۳، توانست توجه نهادهای ملی از جمله وزارت ارشاد، خانههای مطبوعات کشور، استانداری گلستان و دادگستری استان را به خود جلب کند.
نکته مهمی که این جشنواره را از سایر رقابتهای رسانهای متمایز کرد، فرآیند داوری کاملاً بینام و بیاثر از هویت صاحبان آثار بود؛ داوران استانی و ملی بدون اطلاع از نام رسانه و صاحب اثر، آثار را ارزیابی کردند تا عدالت حرفهای در انتخاب برگزیدگان رعایت شود.
به گفته محمدیاری، همین رویکرد شفاف و حرفهای باعث شد اعتماد رسانهها نسبت به سلامت داوری افزایش یابد و بسیاری از روزنامهنگاران باسابقه کشور آثار خود را برای حضور در دورههای بعدی جشنواره ارسال کنند.
در دومین دوره جشنواره ملی رسانهای پیشگیری از آسیبهای اجتماعی که در تالار فخرالدین اسعد گرگانی برگزار شد، علاوه بر اصحاب رسانه استان، مدیران ملی از جمله نمایندگان مجلس، مسئولان قضایی و فرهنگی کشور نیز حضور یافتند. این حضور، به گفته کارشناسان رسانه، نشاندهنده جایگاه تازهای بود که گلستان در نقشه رسانهای ایران پیدا کرده است.
در حاشیه این جشنواره، کارگاههای آموزشی تخصصی نیز برگزار شد؛ از جمله نخستین دوره مهارتهای رسانهای با همکاری روابط عمومی اداره کل منابع طبیعی استان گلستان که برای نخستینبار، خبرنگاران را با شیوههای نوین روایتگری محیطزیست آشنا کرد.
محمدیاری میگوید: این دورهها صرفاً برای آموزش نبود، بلکه فرصتی بود تا خبرنگاران و مسئولان دستگاههای اجرایی از نزدیک به تعامل برسند و درک بهتری از نقش رسانه در تصمیمسازیهای مدیریتی پیدا کنند.
در طول سالهای اخیر، فعالیتهای این مؤسسه محدود به گرگان نمانده است. نشستهای تخصصی رسانهای در شهرهای گنبد، بندرگز و علیآبادکتول با محوریت سواد رسانهای و تحلیل محتوای خبری برگزار شد که مورد استقبال دانشجویان و مدیران فرهنگی قرار گرفت.
مؤسسه بازار کسبوکار توانسته است در این سالها، شبکهای از خبرنگاران جوان را پرورش دهد که امروز در خبرگزاریهای رسمی کشور فعالیت دارند. این موضوع به گفته صاحبنظران، نشان میدهد بخش خصوصی در حوزه رسانه اگر با نگاه آموزشی و حرفهای وارد شود، میتواند جای خالی نظام رسمی تربیت خبرنگار را تا حدی پر کند.
به گفته کارشناسان رسانه، ویژگی منحصربهفرد این مؤسسه، ترکیب بین آموزش، تولید محتوا و تجربه میدانی است؛ الگویی که در بسیاری از استانها هنوز شکل نگرفته و میتواند بهعنوان یک مدل بومی آموزش رسانهای در کشور مورد توجه قرار گیرد.
در جشنواره دوم، حضور چهرههای ملی همچون دکتر روحالله متفکرآزاد عضو هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی، دکتر حیدر آسیابی مدیرکل دادگستری استان و دکتر حمیدی معاون سیاسی امنیتی استانداری گلستان، اعتبار و اهمیت ملی این رویداد را دوچندان کرد.
از نکات قابل توجه این جشنواره، رونمایی رسمی از پوستر سومین دوره جشنواره ملی رسانهای پیشگیری از آسیبهای اجتماعی بود؛ مراسمی که با شور خاصی همراه شد، هرچند به گفته محمدیاری، هنوز پس از پنج ماه، مجوز رسمی آن از سوی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی در انتظار صدور است.
او در اینباره گفت: در تمام این سالها، سعی کردیم با رعایت قانون و شفافیت، تمام مراحل را از مسیر اداری طی کنیم؛ اما گاهی روند اداری طولانی میشود و این موضوع، برای بخش خصوصی رسانهای که با انگیزه و سرمایه انسانی فعالیت میکند، چالشآفرین است.
به گفته کارشناسان حوزه رسانه، چنین موانعی نشان میدهد که رسانههای مستقل استانی همچنان برای فعالیت پایدار، به حمایت قانونی و تسهیلگری ادارات فرهنگی نیاز دارند.
محمدیاری در پایان گفتوگو با خبرنگار ما با یادآوری مسیر طیشده اظهار کرد: ما نه بودجه دولتی داشتیم، نه حمایت خاصی؛ اما ایمان داشتیم که آموزش و تجربه در کنار هم میتواند نسل تازهای از خبرنگاران متعهد را تربیت کند. این باور ما را تا امروز زنده نگه داشته است.
او از همکاران و همراهانی یاد کرد که در سختترین شرایط، کنار این مجموعه ماندند و نگذاشتند چراغ آموزش و تولید محتوا خاموش شود. در میان آنان، عقیل مهقانی، دبیر نخستین جشنواره ملی رسانهای پیشگیری از آسیبهای اجتماعی بود که پس از پایان همکاری با مؤسسه، اکنون در فضایی دیگر از استان در حال خدمت به اصحاب رسانه است. محمدیاری در سخنانش افزود: برای او آرزوی سلامتی و تندرستی داریم و قدردان تلاشهایش در آن دوره هستیم.
همچنین او از سیدمحمدمهدی حسینی، مدیرمسئول پایگاه خبری کاوش و هفتهنامه پژواک سخن، بهعنوان یکی از همراهان وفادار یاد کرد و گفت: در تمام شرایط سخت، از روزهای آغازین تا جشنوارههای ملی، ایشان یکی از استوانههای رسانهای در کنار ما بودند.
به اعتقاد برخی از ناظران رسانهای استان، استمرار چنین فعالیتهایی در حوزه آموزش و جشنوارهسازی، باعث ارتقای سطح تحلیل و نگارش در رسانههای محلی شده و حتی نگاه مدیران استانی نسبت به اهمیت رسانه را تغییر داده است.
دکتر زهرا نعمتی، استاد ارتباطات دانشگاه گلستان در گفتوگو با خبرنگار ما میگوید: مؤسسه بازار کسبوکار با عملکرد خود نشان داد که رسانه فقط ابزار اطلاعرسانی نیست، بلکه نهاد تربیتی است؛ نهادی که میتواند تفکر، پرسشگری و تحلیل را در نسل جوان نهادینه کند.
با این حال، برخی فعالان رسانهای نیز معتقدند نبود حمایت مالی کافی، فقدان بیمه خبرنگاران آزاد و کمبود امکانات آموزشی همچنان مانع از رشد کامل این جریان شده است. آنان تأکید دارند که اگر وزارت ارشاد و استانداریها در کنار چنین مؤسساتی بایستند، گلستان میتواند به یکی از قطبهای آموزش رسانهای کشور تبدیل شود.
در پایان مراسم امسال، فضای دفتر مؤسسه حال و هوای ویژهای داشت. خبرنگاران جوانی که روزی در کلاسهای ابتدایی کارورزی حضور داشتند، حالا در رسانههای مطرح کشور قلم میزنند. این همان «حاصل کاشتن در خاک رسانه» است که حالا ثمر داده است.
محمدیاری در سخن پایانی خود گفت: شش سال گذشت در آغاز هفتمین سال فعالیت خود و ما هنوز همان دغدغه روز اول را داریم؛ تربیت نیروی متعهد، منتقد و متخصص برای رسانهای سالمتر. اگر این مسیر ادامه یابد، شاید بتوانیم الگویی کوچک اما الهامبخش برای دیگر استانها باشیم.
نکته قابل تأمل بازار کسبوکار
نخستین نکته قابل توجه در فعالیت مؤسسه بازار کسبوکار، اتکا به سرمایه انسانی و خودجوشی رسانهای است. در شرایطی که بسیاری از نهادهای فرهنگی با بودجههای کلان فعالیت میکنند، این مؤسسه توانسته با تکیه بر دانش و اراده جوانان، مسیر خود را بدون وابستگی پیش ببرد. این الگو میتواند در سیاستگذاریهای فرهنگی کشور بازنگری جدی ایجاد کند.
دومین نکته، شفافیت در فرآیند داوری جشنوارهها است؛ موضوعی که میتواند به الگویی ملی برای سایر جشنوارههای رسانهای تبدیل شود. وقتی هویت صاحب اثر در داوری حذف میشود، معیار حرفهایگری جای روابط شخصی را میگیرد؛ گامی رو به جلو برای عدالت رسانهای.
سومین نکته، تأخیر در صدور مجوزها و حمایتهای رسمی است. این تأخیرها نهتنها روند توسعه فعالیتهای فرهنگی را کند میکند، بلکه انگیزه نیروهای جوان را کاهش میدهد. اگر دستگاههای اجرایی رویکرد حمایتیتری اتخاذ کنند، بخش خصوصی میتواند به بازوی قدرتمند دولت در عرصه فرهنگی بدل شود.
و در نهایت، ضرورت نهادینهسازی آموزش حرفهای رسانهای در استانها است. تجربه مؤسسه بازار کسبوکار نشان داد که ظرفیت استانها برای پرورش نیروی رسانهای فراتر از تصور است؛ کافی است حمایت، پیوستگی و باور به نقش رسانه در توسعه محلی وجود داشته باشد.
دیدگاهتان را بنویسید