ایرانبهنقطه ثقلآموزشهایمهارتی منطقهتبدیل می‌شود
اقتصاددان با تأکید بر اینکه قانون هدفمندی یارانه‌ها نه تنها به درستی اجرا نشد بلکه عملاً به توزیع پول در اقتصاد کشور انجامید، بیان کرد: با توجه به وابستگی اصلی منابع این قانون به شرکت‌های برق، نفت و گاز، طی سال‌های گذشته درآمد این شرکت‌ها عمدتاً صرف پرداخت یارانه‌ها شد و به دلیل کمبود سرمایه‌گذاری‌های توسعه‌محور، اکنون با بحران ناترازی انرژی در کشور مواجه هستیم.
به گزارش بازار کسب و کار | مهدی پازوکی، در تحلیل اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها طی ۱۶ سال اخیر، اظهار داشت: برخلاف اهداف اولیه این قانون، تاکنون یارانه‌ها هدفمند نشده و در عوض، جریان پولی گسترده‌ای وارد اقتصاد ایران شده است. آمارها نشان می‌دهند که در حال حاضر ۸۱ میلیون نفر از جمعیت ۸۶ میلیونی ایران یارانه نقدی دریافت می‌کنند؛ این یعنی حدود ۹۴ درصد مردم کشور مشمول این پرداخت‌ها هستند.
او افزود: مبلغ یارانه نقدی کنونی، با وجود اهمیتی که در سطح کلان دارد، رقم قابل توجهی نیست که بتواند تغییری چشمگیر در وضعیت مالی خانوارها ایجاد کند. اما اگر این منابع به شکل هدفمندتری در اقتصاد کشور به کار گرفته شود، می‌تواند بخشی از مشکلات جدی دولت را حل کند.
پازوکی تصریح کرد: منابع عظیمی که برای اجرای این طرح هزینه شده، امکان ایجاد تحولات قابل توجهی در بخش‌های مختلف اقتصادی داشته است. با این حال، شرایط موجود منجر به پیدایش ذهنیتی شده که بسیاری از افراد دریافت یارانه را حق خود می‌دانند و دولت را موظف به پرداخت آن می‌شمارند.
این استاد دانشگاه علامه طباطبایی یادآور شد: از آغاز اجرای قانون هدفمندی، شرکت‌های نفت، برق و گاز مسئول تأمین منابع مالی برای اجرای آن بوده‌اند. اما به علت کمبود سرمایه‌گذاری در بخش‌های زیرساختی و توسعه‌ای، این شرکت‌ها امروز با مشکلات عدیده‌ای مواجه شده‌اند که نتیجه مستقیم آن، عدم توانایی در تولید متناسب با نیازهای جامعه است.
سه گروه حقوق بگیر دولت کدامند؟
پازوکی با انتقاد از سیاست‌های دولت‌های مختلف در اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌ها عنوان کرد: میانگین رشد اقتصادی ایران طی چهار سال گذشته، از ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۲، حدود ۴.۵ درصد بوده است. با این حال، طبق پیش‌بینی مرکز پژوهش‌های مجلس، این رقم در سال جاری ممکن است به حدود ۲.۵ درصد کاهش یابد.
این عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی بیان کرد : یکی از عوامل اصلی آشفتگی در بخش انرژی کشور و کاهش رشد اقتصادی، پرداخت یارانه‌های نقدی است.
او در ادامه توضیح داد:دولت ایران به گونه‌ای عمل می‌کند که گویا سه نوع حقوق به مردم پرداخت می‌کند نخست، حقوق بازنشستگان و صندوق‌های بازنشستگی که کاملاً از بودجه عمومی تغذیه می‌شوند؛ دوم، حقوق جاری کارکنان دولت؛ و سوم، یارانه‌ها که باری سنگین برای خزانه کشور به شمار می‌آید.
پازوکی همچنین اظهار داشت: در پنج سال گذشته، قیمت بنزین ثابت و در سطح ۱۵۰۰ تومان مانده است؛ این در حالی است که میانگین تورم در این دوره بیش از ۴۰ درصد بوده است. به عبارتی، قیمت بنزین عملاً به یک‌پنجم ارزش واقعی خود تقلیل یافته است.
این کارشناس اقتصادی ضمن مخالفت با سیاست شوک‌درمانی در اقتصاد ایران تأکید کرد: با وجود موانع، قیمت بنزین و ساختار هدفمندی یارانه‌ها باید تغییر کند. هزینه‌ای که خانواده‌ها برای برق پرداخت می‌کنند بسیار پایین است و همین موضوع منجر به مصرف بالای انرژی و خاموشی‌های گسترده می‌شود.
او خاطرنشان کرد: شرکت توانیر، به دلیل فشار ناشی از تأمین مبالغ هدفمندی یارانه‌ها، طی ۱۷ سال گذشته از هرگونه سرمایه‌گذاری جدید در بخش برق اجتناب کرده است. از سوی دیگر، بخش خصوصی نیز، به دلیل تحریم‌ها، تمایل به سرمایه‌گذاری در این حوزه نشان نداده است. عدم سرمایه‌گذاری کافی باعث بروز قطعی‌های مکرر برق در کشور شده است.
سرمایه‌گذاری کافی برای رفع ناترازی‌ها انجام نمی‌شود
این اقتصاددان با انتقاد از عدم سرمایه‌گذاری بخش‌های نیمه‌خصوصی نظیر بنیاد مستضعفان و ستاد اجرایی فرمان امام (ره) در صنایع کلیدی، به ویژه صنایعی که با ناترازی‌های گسترده‌ای مواجه‌اند، خاطرنشان کرد: یکی از عوامل اصلی کاهش رشد اقتصادی کشور، نبود سرمایه‌گذاری مؤثر است. زمانی که در صنایع سرمایه‌گذاری نمی‌شود و منابع مالی کشور صرف پرداخت یارانه به بخش‌های مختلف می‌گردد، عملاً مجبوریم روزانه ۱۵ میلیون لیتر بنزین وارد کنیم.
او با اشاره به اینکه طبقات آسیب‌پذیر ولی‌نعمتان انقلاب و کشور هستند و باید کالاها و خدمات مورد نیازشان به‌صورت رایگان در اختیارشان قرار گیرد، تأکید کرد: دولت باید فقط به سه دهک پایین جامعه یارانه بپردازد و این حمایت نباید شامل حال افرادی مانند برخی نمایندگان مجلس یا ایرانیانی که در خارج از کشور زندگی می‌کنند باشد.
پازوکی در این خصوص مثالی زد و گفت: چطور ممکن است فردی که مالک خودرویی چند میلیاردی است، همچنان به دنبال دریافت یارانه ۳۰۰ هزار تومانی باشد؟
افزایش قیمت بنزین باید با شیبی ملایم باشد
این اقتصاددان با اشاره به مخالفت خود با افزایش ناگهانی و پرشتاب قیمت‌ها، توضیح داد: هرگونه افزایش در قیمت بنزین باید به‌صورت تدریجی صورت گیرد.
پازوکی خاطرنشان کرد : در دوران دولت مرحوم هاشمی رفسنجانی و دولت اصلاحات، نرخ سوخت سالانه به‌طور میانگین ۲۰ درصد افزایش پیدا می‌کرد و مردم نیز به این شیوه تدریجی عادت کرده بودند. اما با متوقف شدن روند افزایش سالانه قیمت سوخت، این رویکرد از بین رفت و در نتیجه، با افزایش یکباره قیمت سوخت در سال ۹۸، نارضایتی عمومی شکل گرفت.
وی با تأیید لزوم حذف یارانه دهک‌های ۸ و ۹ بیان کرد : یارانه باید صرفاً به افراد زیر خط فقر تعلق گیرد.
این عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی افزود : در حال حاضر، تنها دهک دهم از دریافت یارانه محروم است و سایر مردم همچنان یارانه دریافت می‌کنند. اگر مبنای ارزیابی، دریافت یارانه باشد، این‌گونه به نظر می‌رسد که ۹۰ درصد مردم ایران زیر خط فقر زندگی می‌کنند؛ درحالی‌که چنین تصوری درست نیست.
دیدگاهتان را بنویسید