تنهایی هراس دائمی بشر است، انسان به طور ذاتی موجودی اجتماعی است. برقراری ارتباط با یکدیگر یکی از نیازهای اولیه ما انسان هاست؛ چه بخواهیم و چه نخواهیم با سایر افراد در حال مذاکره و ارتباط هستیم. انسان ها چه در کسب و کار، چه در دولت و چه در خانواده، از راه مذاکره تصمیم می گیرند و با یکدیگر به توافق میرسند.
ارتباط اثربخش وموفق چیست؟
ارتباط و مهارت ارتباطی، بر خلاف آنچه که در نگاه نخست به نظر می‌رسد کار ساده‌ای نیست. اگر بخواهیم کمی دقیق‌تر فکر کنیم، ما با مهارت ارتباطی می‌خواهیم بخشی از ساختاری را که در مغزمان شکل گرفته به مغز فرد دیگری در نقطه‌ی دیگری منتقل کنیم و ساختار مغز او را تغییر دهیم.
برای اینکار از ابزارهای کلامی و غیرکلامی استفاده می‌کنیم و امیدواریم آنچه در ذهن ما نقش بسته است، به همان شکل در ذهن طرف مقابل ثبت شود.
با توجه به این توضیح، اگر چه در تعریف ارتباط اثربخش صرفاً از چند جمله و تعبیر ساده استفاده می‌کنیم، اما لازم است همواره به خاطر داشته باشیم که اصل ماجرا، کاری بسیار پیچیده است و به سادگی در قالب کلمات قابل تشریح نیست.
ارتباط اثربخش و موفق، رابطه‌ای است که در آن، طرف مقابل، پیام شما را با حداکثر دقت ممکن دریافت و درک کند. اکثر متخصصان ارتباطات بخش اصلی و گاه تمام مسئولیت ارتباط اثربخش را بر عهده‌ی ارسال کننده‌ی پیام می‌گذارند.
البته این به معنای انکار اهمیت نقش دریافت‌کننده نیست، بلکه تاکیدی بر این امر است که فرستنده‌ی پیام‌ها، مسئولیت دارد از تمام توان خود برای افزایش اثربخشی ارتباط استفاده کند و به سادگی بی‌توجهی یا بی‌دقتی مخاطب را به بهانه‌ای برای کاهش اثربخشی ارتباط تبدیل نکند.
ارتباط اثربخش و توانایی برقراری ارتباط خوب با دیگران، یکی از مهم ترین بخش های موفقیت و یکی از مباحث مهم رشد فردی است. فرقی نمی‌کند در چه جایگاه اجتماعی قرار دارید. همسر یا پدر و مادر، مدیر یا کارمند، مدرس یا دانش آموز، مشتری یا فروشنده، در تمامی موقعیت هایی که هر روز در آن قرار می‌گیرید به ارتباط سازی اثربخش و موثر نیاز دارید.
پس ۱۰ تکنیک مهم هنر ارتباط اثربخش را با هم مرور خواهیم کرد:
۱- خودتان را خوب بشناسید: چقدر از ویژگی های شخصیتی و اخلاقیتان، علایقتان، ضعف هایتان، ترسهایتان و در کل هرچیزی که مربوط به شخص شما می‌شود، آگاهی دارید؟ وقتی خودتان را نمی‌شناسید و نمی‌دانید چه ویژگی هایی دارید، چطور میتوانید توقع داشته باشید دیگران شما را بفهمند و بتوانند با شما ارتباط برقرار کنند؟ خودشناسی بهتان کمک می‌کند که بتوانید دیگران را با همه تفاوت هایشان بپذیرید و با آنها ارتباط خوبی برقرار کنید.باید در مورد خودتان شناخت کاملی داشته باشید تا بتوانید در هر زمانی با کنترل کردن رفتارها و واکنش هایتان به بهترین شکل ممکن ظاهر شوید. بدانید از چه چیزهایی لذت می‌برید، چه چیزی شما را عصبی می‌کند ، از چه طریقی میتوانید خشمتان را مهار کنید، از همراهی با چه افرادی حس و حال خوبی می‌گیرید. پس سعی کنید قبل از تلاش برای برقراری ارتباط با دیگران، به خودشناسی برسید.
۲- شنونده خوبی باشید: تا به حال برایتان پیش آمده که وقتی با کسی صحبت میکنید، حس کنید اصلاً به حرف هایتان توجهی ندارد و شاید حتی آنها را نمی‌شنود؟ حس خیلی بدی بهتان دست می‌دهد درست است؟ برای برقراری یک ارتباط خوب و مؤثر در اولین قدم باید شنونده خوبی باشید. چون مخاطب شما تمام خواسته هایی که دارد، از طریق حرف هایی که می‌زند به شما انتقال می‌دهد. حتی گاهی با گفتن کلماتی مثل “بله، درسته، حق با شماست” میتوانید به مخاطب نشان دهید که کاملاً دارید به حرف هایش گوش میکنید. هرجایی که منظورش را متوجه نشدید حتماً سوال بپرسید و هرجایی که حس کردید به بحث علاقه دارید، با او وارد صحبت شوید. با این روش مخاطب شما متوجه می‌شود که تمام توجه شما روی صحبت های او منعطف شده است و اگر فکر میکنید میخواهید مهارت خوب گوش کردن خودتان را بهبود ببخشید میتوانید مقاله هنر خوب گوش کردن را مطالعه کنید.
۳- واضح صحبت کنید: اکثر مردم فکر میکنند اگر مدام از کلمات سخت و کتابی استفاده کنند، خیلی جذاب تر به نظر میرسند در حالی که اصلاً این طور نیست! حرف های شما زمانی برای مخاطبتان جذاب خواهد بود که بتواند به سادگی آنها را درک کند و با شما وارد بحث شود.استفاده بیش از حد از کلمات تخصصی و پیچیده گاهی مخاطب را دل زده و از ادامه صحبت با شما منصرف می‌کند. چون به نظرش شما فقط آدمی هستید که دوست دارید سطح بالای اطلاعاتتان را به نمایش بگذارید و حضور در کنارتان به شدت خسته کننده خواهد بود. پس دقت کنید در هر موقعیت مکانی و در مواجهه با هر شخصی، چه نوع کلماتی را باید مورد استفاده قرار دهید.
۴- صادق باشید: صداقت یکی از کلیدی ترین نکات در برقراری ارتباط مؤثر خواهد بود. روابطی که در آنها صداقت وجود ندارد، بعد از مدتی یا به طور کامل قطع می‌شوند و یا به شدت متزلزل خواهند شد. به این نکته توجه داشته باشید که شخص مقابل می‌تواند به خوبی عدم صداقت شما را احساس کند و به آن پی ببرد. پس بهتر است از همان مرحله اول کاملاً صادقانه پیش روید و به طور کامل اعتماد دیگران را به خودتان جلب کنید. همه دوست دارند که با یک فرد صادق و مورد اعتماد در ارتباط باشند.
۵- از مخاطب خود شناخت داشته باشید: بدون شک شناخت مخاطب یکی از کلیدهایی است که تا حد زیادی به شما کمک می‌کند تا ارتباط خوبی را با دیگران برقرار کنید. تا زمانی که هیچ شناختی نسبت به مخاطب خودتان نداشته باشید، نمی‌توانید به خوبی با او صحبت کنید و حتی گاهی ممکن است حرف هایی را بزنید که به طور کلی با علایق و درک مخاطب شما در تضاد باشند و این موضوع به شکست در این ارتباط منتهی شود. اطلاعاتی همچون سن، میزان تحصیلات، سبک زندگی، الگوی فکری و اطلاعات دیگری از این قبیل می‌توانند به شما کمک کنند تا متناسب با درک مخاطب، ارتباط موثری را شکل دهید. بنابراین بهتر است قبل از برقراری ارتباط سعی کنید حداقلی ترین اطلاعات را درباره مخاطب خودتان رو به دست آورید.
۶- مراقب ارتباطات غیرکلامی خود باشید: تماس چشمی معقولی داشته باشید و با حرکت دادن سر و حالات چهره نشان دهید که مشتاقانه به سخنان‌شان گوش می‌دهید. حواستان به زبان بدنتان باشد و نسبت بدان آگاه باشید. ارتباط غیرکلامی نقش مهمی در انتقال احساسات و عواطف به فرد مقابل دارد. بگونه‌ای برخورد نکنید که زبان‌تان یک حرف بزند و بدنتان حرفی دیگر. بدانید که گیرنده پیام سرنخ‌هایی را که زبان بدنتان به او می‌دهد، بیشتر باور می‌کند تا حرفهایی را که شما بر زبان می‌آورید.
۷- خودشیفته نباشید: ما اغلب در اولین ارتباط، شروع به تعریف و تمجید از توانایی های خودمان می‌کنیم و تا جایی که بتوانیم قصد داریم به دیگران نشان دهیم که “من چقدر آدم درجه یکی هستم” متأسفانه باید بگویم که برای شروع یک ارتباط مؤثر، این می‌تواند بدترین انتخاب باشد. بهترین روش این است که روی نقاط قوت طرف مقابل تمرکز کنید. اگر نکته مثبتی در مخاطب مشاهده کردید، سریع روی آن نکته متمرکز شوید و شخص را مورد تشویق قرار دهید. فراموش نکنید انسان ها در هر سنی که باشند، از مورد تأیید و تشویق قرار گرفتن لذت می‌برند و این می‌تواند برای شما یک فرصت عالی ایجاد کند تا در همان برخورد اول، مخاطب را تمام و کمال به خودتان جذب کنید.
۸- سازنده انتقاد کنید: اگر قصد انتقاد دارید و میخواهید ایراد و اشتباه افراد را متذکر شوید، بلافاصله سراغ ایراد و ارایه پیشنهاد نروید. ابتدا از نقاط قوت و قابلیتهای خوب سخن بگویید و سپس به ذکر ایرادات و توصیه ها بپردازید. در پایان دوباره با تعریف و تمجید مطلب را جمع‌بندی کنید.برای مثال: کتابی که نوشته‌اید، خوب و عالی است؛ ولی مقدمه آن طولانی شده و در ضمن تیترهای مناسبی هم برای عناوین فصلها در کتاب گنجانده نشده است. با برطرف کردن اشکالات فوق کتاب بسیار خوبی خواهد شد، چرا که شما خوب و دلنشین می‌نویسید.
۹- به جای دیگران فکر نکنید: تا زمانی که دوست دارید همه مثل شما فکر کنند و عمل کنند، هرگز فرد محبوبی نخواهید بود. توجه داشته باشید هرشخصی حق دارد برای خودش افکار و عقاید خاصی را داشته باشد و طبق آنها پیش برود. شما در جایگاهی قرار ندارید که مدام از افکار دیگران ایراد بگیرید و افکار خودتان را به آنها تحمیل کنید. هروقت در یک رابطه سعی کردید به جای طرف مقابل فکر کنید و عمل کنید، یقین داشته باشید که بازنده خواهید بود.
۱۰- مطالعه کنید: لغات گفته شده و کلمات نوشته شده بیانگر احساسات و عواطف شما هستند. با افزایش دامنه لغات و اطلاعات، شما بهتر و صحیح‌تر میتوانید عواطف و احساسات خود را با دیگران به اشتراک بگذارید.
- نویسنده : دکتر محمود سلطانی - مدرس مهارت¬های ارتباطی و زبان بدن
- منبع خبر : بازار کسب کار آنلاین
