قرارگاه تحول اجتماعی؛

نقطه امیدی برای کاهش آسیب های اجتماعی محلات گلستان

مهین نورافروز: افزایش تکدی گری، اعتیاد و فروش مواد مخدر صنعتی و سنتی ، افزایش مراکز غیر قانونی خرید ضایعات از جمله آسیب های این منطق بوده که البته فقدان مراکز آموزشی، تفریحی ، فرهنگی  و ورزشی و مهارت آموزشی موجب افزایش این آسیب ها شده است.

به گزارش بازار کسب و کار | طی دو سال اخیر اجرای طرح کاهش آسیب های اجتماعی در محلات کم برخودار گرگان و گنبد با ایجاد قرارگاه تحول اجتماعی که به صورت کشوری در همه استان ها موجب شده تا آسیب های شاخص این محلات از کاهش چشمگیری برخودار شود .

ایجاد یک نقشه راه بلند مدت برای شناسایی و کاهش آسیب ها از مهم ترین اقدامات این قرار گاه بوده که با استفاده از آن محلات شناسایی شده و با ایجاد تشکیل یک شورا با ظرفیت ریش سفیدان ، معتمدان و مردم محلات به صورت خودجوش اقدام به بررسی مشکلات هر محله و رفع آن می کنند.

در استان گلستان ۸ محله آسیب پذیر شناسایی شده است که ۶ محله در گرگان و ۲ محله در گنبد می باشد.

کم کاری برخی دستگاه های متولی پذیرفتنی نیست

مسئول قرارگاه تحول اجتماعی استان گلستان گفت: در هر محله یک اتاق وضعیت تعبیه شده است که اعضای شورای تشکیل شده در این محلات برای پیگیری مسائل و مشکلات وضعیت آسیب های را بررسی و فعالیت هایی که در حوزه پیشگیری انجام می شود را رصد می کنند.

حسین گل علیزاد افزود: این قرارگاه تا بدانجا در انجام ماموریت خود حساس و خالصانه فعالیت می کند که در سراسر کشور هیچ کدام از این قرارگاه ها دارای تابلو نیستند.

وی ادامه داد: در این مسیر ما تمامی مسئولیت های همان محله را به دست مردم همان محله می سپاریم تا در بهسازی محله خود نقش اول را داشته باشند.

وی ادامه داد: در حال حاصر بسیاری از آسییب های اجتماعی این محلات کم شده است به طوری که هم اکنون مواد صنعتی در هیچ محله اسیب پذیری در گلستان یافت نمی شود.

گل علیزاد با بیان اینکه کمبود امکانات نقش مهمی در افزایش آسیب های محلات داشته است، اظهار کرد: طبق بررسی های انجام شده این محلات در زمان شروع طرح دارای آسیب های به شدت خطرناکی بود که ریشه آن در کمبود امکانات برای نوجوانان و جوانانش بود که متاسفانه در گذشته توجه ویژه ای به آن نشده بود و چون اکثر خانواده های این محلات دارای درامد بالایی نبودند میزان آسیب در آن ها بیشتر شده بود  و جوانان به سمت تفریحات ناسالم کشیده شده بودند.

وی افزود: هم اکنون با مشارکت دادن مردم در بهساری محلات و یا ایجاد کارگاه های مهارتی از جمله خیاطی و یا دیگر کلاس های آموزشی علاوم بر کاهش آسیب ها به دنبال توانمند سازی نوجوانان و جوانان برای اشتغال هستیم .

گل علیزاد با انتقاد از کم کاری برخی دستگاه های متولی در امر پیشگیری از آسیب های اجتماعی هم گفت: کاهش آسیب ها بدون همکاری همه دستگاه های متولی که هر کدام به نوبه خود وظایفی دارند امکان پذیر نیست و برای هر کدام از این دستگاه ها در حوزه پیشگیری از آسیب های اجتماعی بودجه تعریف شده است.

به گفته وی اعزام نوجوانان و جوانان این محلات کم برخودار به سفرهای راهیان نور و یا مشهد مقدس ان قدر برای آنها دوست داشتنی بود که تقاضای سفر بیشتری به ما رائه شده است.

در حال حاضر هم گرگان به عنوان پایلوت اعزام نوجوانان محلات کم برخودار کشور انتخاب شده که از اینجا عازم جنوب می شوند که ۴ اتوبوس به گلستان تعلق دارد و اکثر نوجونان  به دلیل مشکلات معیشتی خانواده ها به صورت رایگان اعزام می شود.

گل علیزاد گفت:افزایش روحیه معنوی در نوجوانان و جوانان نقش بسیار مهمی در کاهش آسیب ها و کشش آنها به اسیب ها داشته و خواهد داشت و  در کنار این فعالیت ها برای هر محله یک دفتر سانه هم دیده شده که خود آنها اخبار محله خود را منتشر کنند تا توسط ریش سفیدان و معتمدان با مسئولان پیگیری شود .

 کاهش آسیب های اجتماعی کار میدانی می خواهد

رئیس کل دادگستری گلستان هم معتقد است که مقابله با آسیب های اجتماعی کار میدانی می خواهد و با پشت میز نشینی مشکلات حل نمی شود.

حیدر آسیابی در جلسه شورای استانی پیشگیری از وقوع جرم با تأکید بر لزوم اقدامات عملی در حوزه پیشگیری و کاهش آسیب‌های اجتماعی اظهار کرد: در حوزه پیشگیری از وقوع جرم، اطلاعات لازم وجود دارد، مشکلات را هم می‌دانیم، آسیب‌شناسی‌ها نیز انجام شده است، اما این کافی نیست. باید در میدان بود و برای بهبود وضعیت تلاش کرد چرا که با پشت‌میزنشینی این مسائل برطرف نمی‌شود.

وی افزود: در استان گلستان برای کار میدانی و تجمیع اقدامات در حوزه کاهش آسیب های اجتماعی ، مرکز شوق زندگی در مرکز استان را راه اندازی کرده ایم که وظیفه عملیاتی‌سازی برنامه‌های پیشگیری، به‌ویژه در حوزه آسیب‌های اجتماعی را بر عهده دارد.

آسیابی با اشاره به بازدیدهای میدانی از محلات کم‌برخوردار استان، گفت: در شش محله‌ای که تاکنون بازدید کرده‌ایم، بخش کمی از مطالبات شهروندان، نیازمند پروژه‌های عمرانی پرهزینه و بلندمدت است و بیشتر درخواست‌ها، حداقل انتظاراتی است که هر شهروند از خدمات شهری دارد.

وی افزود: در این بازدیدها، مدیران دستگاه‌های اجرایی را نیز همراه می‌کنیم تا مشکلات در همان نشست مطرح و راهکارهای اجرایی آن بررسی شود. این اقدام تأثیر زیادی در توزیع عادلانه امکانات و خدمات داشته و تاکنون به اجرای طرح‌های متعددی منجر شده است.

رئیس کل دادگستری گلستان با تقدیر از دادستان مرکز استان به عنوان پیشران اجرای این برنامه‌ها، گفت: در تمام محلاتی که بازدید داشته‌ایم، بیش از ۹۰ درصد مطالبات مردم، ازجمله ایجاد مدارس، آسفالت خیابان‌ها، احداث پارک و زمین چمن، برطرف شده است.

آسیابی با اشاره به تمرکز بر حمایت از زنان و کودکان آسیب‌دیده  به اقدامات صورت‌گرفته در حمایت از کودکان بازمانده از تحصیل اشاره کرد و گفت: امسال جلسات ویژه‌ای با محوریت کودکان و زنان آسیب‌دیده برگزار کردیم و در نتیجه بررسی‌های انجام‌شده، موفق شدیم حدود ۵۰۰ کودک بازمانده از تحصیل را به چرخه آموزش بازگردانیم.

وی  با بیان این که استان گلستان  جزو استان‌های برتر در زمینه مشارکت‌های مردمی است افزود: دولت به تنهایی قادر به پوشش تمام آسیب‌های اجتماعی نیست و در گلستان، با استفاده از ظرفیت این سازمان‌های مردم نهاد، اقدامات موثری انجام داده‌ایم. از جمله، در همکاری با خیرین، یک شیرخوارگاه جدید راه‌اندازی شده و ۳۰ پرونده مربوط به کودکان آسیب‌دیده توسط وکلای داوطلب به‌صورت رایگان پیگیری می‌شود.

رئیس کل دادگستری گلستان از افزایش ظرفیت مراکز نگهداری معتادان متجاهر در استان خبر داد و گفت: پیش از این، ظرفیت استان برای نگهداری این افراد تنها ۱۰۰ نفر بود، اما اکنون با کمک تشکل‌های مردمی، یک مرکز جدید در گرگان با ظرفیت ۷۰۰ نفر در حال احداث است که بخشی از آن تکمیل و آماده بهره‌برداری شده است.

 اقدامات موازی موجب هدر رفت منابع می شود

دادستان مرکز استان هم در این نشست با  انتقاد از موازی‌کاری و هدررفت منابع در حوزه آسیب‌های اجتماعی تأکید کرد و گفت : اقدامات پراکنده و بدون هماهنگی سبب شده است تأثیر مطلوبی در کاهش معضلاتی مانند اعتیاد نداشته باشیم.

محمود اسپانلو با اشاره به اینکه سالانه هزینه‌های قابل توجهی در این حوزه انجام می‌شود، گفت: متأسفانه این اقدامات اغلب فاقد اثربخشی لازم هستند. برخی دستگاه‌ها گزارش می‌دهند که برای پیشگیری از اعتیاد هزینه‌های میلیاردی داشته‌اند، اما وقتی بررسی می‌کنیم، می‌بینیم که این هزینه‌ها صرف فعالیت‌هایی مانند برگزاری پیاده‌روی آگاه‌سازی یا نصب بنر شده است که تأثیری در کاهش اعتیاد ندارد.

وی با اشاره به آمار ۲ هزار و ۵۰۰ معتاد متجاهر در استان، بر اهمیت ایجاد هماهنگی میان دستگاه‌ها و جلوگیری از اقدامات پراکنده تأکید کرد و افزود: در استان گلستان مهم ترین اقدام ما در این زمینه،  تجمیع منابع و اقدامات دستگاههای مختلف در حوزه آسیب های اجتماعی در قالب مجتمع شوق زندگی دادسرای مرکز استان است .

اسپانلو ادامه داد:  در مجتمع شوق زندگی، به‌صورت محله‌محور و با تجمیع منابع و اقدامات، توانسته‌ایم تأثیر بهتری در کاهش آسیب‌های اجتماعی داشته باشیم.

وی با اشاره به این که یکی از مشکلات اساسی ما، نبود اشراف نقطه‌ای به آسیب‌های اجتماعی در مناطق مختلف بود، افزود: یکی از کارهای بزرگی که در قالب مجتمع شوق زندگی اکنون در محله های آسیب پذیر ، در حال انجام است شناسایی توانمندی ها و آسیب های اعضای همه خانوارهای این‌محلات،  پلاک به پلاک است و این اشراف به ما برای برنامه ریزی و توانمندکردن این خانواده ها کمک می کند.

دادستان مرکز استان همچنین بر ضرورت توجه ویژه به خانواده‌های آسیب‌دیده تأکید کرد و گفت:باید به‌سرعت برای این خانواده‌ها برنامه‌های حمایتی، تدوین و اجرا کنیم و یکی از گروه‌هایی که به توجه ویژه نیاز دارند، خانواده‌های زندانیان هستند که نیازمند حمایت‌های هدفمند و مستمرند.

وی در پایان با تأکید بر ضرورت تغییر رویکرد در تخصیص بودجه‌های حوزه آسیب‌های اجتماعی گفت: مبالغ زیادی در این حوزه به استان‌ها تزریق می‌شود، اما به دلیل نبود برنامه‌ریزی جامع و هماهنگ، شاهد موازی‌کاری و هدررفت منابع هستیم. باید با اشراف دقیق بر مشکلات و اجرای اقدامات هدفمند، این روند را اصلاح کنیم.

  اقدامت جدیدی که با جدیت در حوزه اسیب های اجتماعی از سوی قرار گاه تحول با همکاری دستگاه هایی چون دادکستری انجام گرفته اگر چه منافع بسیار زیادی برای محلات کم برخوردار و همه شهروندان داشته اما این مقدرا کافی نیست و تا مادامی که دستگاه های اجرائی مرتبط با جدیت وارد این کارزار نشوند نمی توان انتظار معجزه از این طرح را داشت.