تیغ تیز سیاست‌زدگی در گلستان را کُند می‌کنم
در شرایط آب و هوایی گوناگون و موقعیت استراتژیک جغرافیایی استان گلستان، مخاطراتی چون سیلاب‌های ویرانگر، زمین لرزه و جابجایی لایه‌های خاک به چالشی دائمی تبدیل شده که لزوم بهسازی و ایمن‌سازی مساکن روستایی را پررنگ می‌کند. برنامه‌های نوین بازآفرینی مسکن با اولویت مناطق آسیب‌پذیر، تحولی چشمگیر در سطح زندگی جوامع محلی ایجاد کرده است.
بر اساس گزارش بازار کسب و کار، استان گلستان طی یک دهه اخیر موفق به ارتقای کیفی بیش از ۵۷ درصد از بافت مسکونی روستایی خود شده که این شاخص ۲.۵ درصد فراتر از نرخ متوسط ملی ثبت شده است. سازه‌های سنتی ساخته شده از خشت و گل که پیشتر در مواجهه با بلایای طبیعی آسیب‌پذیر بودند، اکنون با فناوری‌های روزآمد ساختمانی جایگزین شده‌اند.
آمارها نشان می‌دهد از زمان اجرای برنامه‌های حمایتی نوسازی مسکن در سال ۱۳۸۵ تاکنون، نزدیک به ۹۲ هزار واحد مسکونی در مناطق روستایی این استان بازسازی شده‌اند. افزایش سه برابری اعتبارات تخصیصی از ۴ هزار به ۷ هزار واحد در سال، بیانگر عزم جهادی برای کاهش مخاطرات در منطقه‌ای است که در فهرست استان‌های پرخطر کشور جای دارد.
با این حال چالش‌هایی چون رشد ۱۸۰ درصدی قیمت مصالح ساختمانی طی پنج سال اخیر و کمبود نیروی کار ماهر، اجرای پروژه‌ها را با دشواری مواجه ساخته است. در این میان، سازوکارهای حمایتی از جمله اعطای وام‌های بدون بهره، کمک‌های بلاعوض و مشارکت نهادهای خیریه، امکان دسترسی اقشار کم‌درآمد به مسکن ایمن را فراهم کرده است.
برنامه راهبردی این نهاد شامل اهداف سالانه ای مانند بهسازی ۵ تا ۷ هزار واحد روستایی و احداث ۱,۳۵۰ واحد مسکونی ویژه جامعه هدف در شهرهای کوچک است. همکاری بین‌سازمانی برای تامین زمین مورد نیاز و تسهیل فرآیندهای اداری، گامی بلند در راستای تحقق عدالت اجتماعی و توسعه متوازن منطقه‌ای به شمار می‌رود.
امنیت مسکن: راهبردی کلانی در توسعه پایدار
مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی گلستان تاکید کرد: «با وجود ۹۳۶ روستا و ۲۲۸ هزار واحد مسکونی در این استان، طی دو دهه گذشته نزدیک به ۶۰ درصد از این بناها به‌لطف برنامه‌های نوین مقاوم‌سازی، استانداردهای ایمنی را کسب کرده‌اند. با توجه به آسیب‌پذیری بالای گلستان در برابر بلایای طبیعی، شتاب‌بخشی به پروژه‌های نوسازی برای کاهش خسارات، در صدر اولویت‌های استانی قرار دارد.»
داود خسروی در ادامه افزود: «همکاری مؤثر با نهادهایی مانند کمیته امداد و بنیاد مستضعفان، امکان ارائه ترکیبی از حمایت‌ها شامل وام‌های کم‌بهره ۵ درصدی با بازپرداخت ۲۰ ساله، کمک‌های نقدی بدون بازگشت و توزیع مصالح ساختمانی را برای اقشار آسیب‌پذیر فراهم کرده است.»
گسترش حمایت‌های مالی: فرصتی برای ساخت‌وساز ایمن
افزایش سقف تسهیلات مسکن روستایی به ۴ میلیارد ریال، بستری بی‌سابقه برای تسریع در احداث سازه‌های استاندارد ایجاد نموده است. این تسهیلات با کارمزد ناچیز و دوره بازپرداخت طولانی‌مدت، حتی برای ساکنان شهرهای کم‌جمعیت (زیر ۲۵ هزار نفر) نیز قابل استفاده است. مدیرکل بنیاد مسکن گلستان تصریح کرد: «برای متقاضیانی که به دلایل مالی قادر به تکمیل پروژه‌های خود نیستند، پکیج‌های حمایتی تکمیلی شامل وام‌های الحاقی و کمک‌های بلاعوض پیش‌بینی شده است.»
بسته‌های حمایتی: از یارانه تا مصالح ارزان‌قیمت
دولت برای پشتیبانی از خانوارهای کم‌درآمد، سازوکارهای متنوعی طراحی کرده است. این حمایت‌ها شامل کمک‌های بلاعوض از محل حساب ۱۰۰ امام (ره)، تأمین مصالح ساختمانی با قیمت‌های تنظیم‌شده توسط بنیاد مستضعفان، و همچنین حمایت‌های نقدی تا سقف ۲ میلیارد ریال از سوی کمیته امداد می‌شود. این برنامه‌ها با هدف محقق‌سازی رویای مالکیت مسکن برای گروه‌های محروم جامعه اجرایی می‌شوند.
پدیده مهاجرت معکوس: بازگشت به روستاها
رشد فزاینده قیمت مسکن در مراکز شهری گلستان، نه‌تنها روستاییان را به بهره‌گیری از تسهیلات نوسازی ترغیب کرده، بلکه موجب گرایش شهرنشینان به خرید زمین‌های روستایی و احداث خانه‌های مقاوم مطابق با استانداردهای روز شده است. این روند که تحت عنوان “مهاجرت معکوس” شناخته می‌شود، نشانگر جذابیت فزاینده سکونت روستایی در سایه سیاست‌های حمایتی دولت است.
هشدار کارشناسان: تهدید سوداگران مسکن
متخصصان حوزه مسکن هشدار می‌دهند که افزایش قیمت زمین و مصالح در مناطق روستایی ناشی از فعالیت سودجویان، ممکن است برنامه‌های دولت برای تأمین مسکن جوانان روستایی را با اختلال مواجه سازد. خسروی نیز با تأیید این چالش، خواستار افزایش سقف تسهیلات، کاهش پیچیدگی‌های اداری دریافت مجوزها و ساده‌سازی شرایط اعطای وام شد.
نقش مسکن روستایی در توسعه پایدار
با توجه به سکونت نیمی از جمعیت گلستان در روستاها، اقدامات دولت در حوزه مسکن روستایی نه‌تنها به حفظ جوامع روستایی به‌عنوان پیشران تولید و امنیت غذایی کمک می‌کند، بلکه مانع گسترش حاشیه‌نشینی در کلان‌شهرها می‌شود. نوسازی مساکن روستایی، گامی استراتژیک در مسیر تحقق عدالت اجتماعی و تقویت زیرساخت‌های توسعه منطقه‌ای محسوب می‌گردد.
در نهایت می توان به این نتیجه رسید که نوسازی مسکن روستایی در گلستان نه تنها به کاهش ۴۰ درصدی خسارات ناشی از بلایای طبیعی انجامیده، بلکه با ایجاد ۲۸۰۰ شغل مستقیم در بخش ساخت‌وساز، محرکی برای توسعه اقتصادی منطقه شده است. با این حال، تداوم موفقیت این برنامه‌ها نیازمند مقابله با چالش‌های بازار مصالح و جذب سرمایه‌گذاری‌های بخش خصوصی می‌باشد.
دیدگاهتان را بنویسید