بازار کسب و کار- نرگس حسین زاده: هر سال، در تقویم میلادی، روز ۵ می مصادف با ۱۵ اردیبهشت در تقویم شمسی، به عنوان «روز جهانی ماما» شناخته میشود. این مناسبت فرصتی است برای یادآوری نقش بیبدیل ماماها در سلامت مادران و نوزادان، و آگاهسازی جامعه از تأثیر عمیق آنان در سیستم بهداشت و درمان. این روز، توسط کنفدراسیون بینالمللی مامایی (ICM) تعیین شده و هر سال با شعار و تمرکز خاصی برگزار میشود تا اهمیت حضور ماماها در جامعه پررنگتر شود.
نکته مهم اینجاست که برخلاف بسیاری از مناسبتهای پزشکی که در چارچوب بیمارستانها باقی میمانند، روز جهانی ماما وارد خانهها، مدارس، فضای مجازی و حتی سیاستگذاریهای اجتماعی شده است. چرا که نقش ماما تنها به بیمارستان محدود نمیشود؛ او از لحظهی شروع بارداری تا ماهها پس از تولد، همراه همیشگی مادران است.
جایگاه ماماها در کشورهای مختلف، تحت تأثیر عواملی همچون ساختار نظام سلامت، فرهنگ عمومی، سطح آموزش و میزان حمایت دولتی قرار دارد. در ایران، ماماها نقش نسبتاً پررنگی در مراکز بهداشتی-درمانی دارند، اما با محدودیتهایی مواجهاند؛ از جمله در تصمیمگیریهای کلینیکی یا حضور مستقل در برخی بخشها و در برخی موارد هم نسخه انان هماند پزشک زنان مورد تائید بیمه ها و یا داروخانه ها قرار نمی گیرد .
مامایی در انحصار قوانین
یک مامای باسابقه گرگانی با گلایه از اینکه هنوز این شغل به عنوان مشاغل سخت مورد تصویب قرار نگرفته می گوید که متاسفانه ماماها دائم زیر زره بین هستند.
وی می افزاید: هنگامی که یک خانم بادردار وارد بیمارستان میشود به عنوان بیمار حساب نمی شود و یک فرد سالم به شما تحویل داده و ۲ فرد سالم از شما تحویل می گیرند.
مریم پرندوش ادامه می دهد : چالش بعدی حرفه مامایی این است که آن دسته از ماماهایی که مطب دارند و متاسفانه بیمه ها خبری از شرح وظایف ندارند و قرارداد خوبی با ماماها نمی بندند.
به طور مثال خیلی از اقلام داروها ، پاپسمیرها تا یک مرحله ای بیمه تامین اجتماعی دارد ولی متأسفانه با وجود این که دانش آن را دارند، نمی توانند با بیمه ها قرار داد ببندند و کار مراجعه کننده ناتمام می ماند و به مرور زمان ماماهایی که مطب دارند منفعل شده که در پی آن هم دچار رکود علمی می شوند .
پرندوش ادامه می دهد : وضعیت رشته مامایی در کشور ما از نظر مراقبتها و تمام موارد مربوط به این حرفه خیلی فعالتر و پویاتر عمل میکند ولی در سطح جامعه کمرنگ است.
در تقویم کشور روز جهانی ماما که در ۱۵ اردیبهشت ماه است در خیلی از تقویمها ثبت نشده و این یک چالش است که صدا و سیما ، شبکه بهداشت و درمان میتوانند پویاتر عمل کنند و در سطح جامعه ازطرف کسانی که در نظام سلامت کار میکنند از متخصص زنان تا کلینیکی که ماما ها فعالیت میکنند به عنوان مامای همراه و به عنوان مشاور کار میکنند می توانند پررنگ تر شناسایی و در سطح شهر،استان، کشور فعالیت داشته باشند.
وی افزود: با توجه به اینکه امکان ادامه تحصیل در رشته مامایی فقط در دانشگاه دولتی مطرح و پذیرش آن بسیار سخت است لذا درخواست جامعه مامایی این است که امکان دسترسی به این رشته در همه شهرها و دانشگاه ها امکان پذیر باشد.
به گفته پرندوش، ماماها از زمان مشاوره قبل از ازدواج تا بعد از آن در رابطه با روابط جنسی ، مراقبتهای قبل از بارداری حین بارداری و بعد از بارداری تمام مشاورههای مخصوص شیردهی نگهداری نوزاد را به بانوان ارائه می دهند.
وی بیان کرد: یک کارشناس مامایی میتواند در مراکز بهداشتی درمانی ، شبکه بهداشت، بیمارستانها، مطبهای خصوصی وشبکه بهداشت و در زمان زایمان مادر مسئولیت مراقبت از مادر و نوزاد را عهده دار شود. از سوی دیگر در مطب ها کلیه درمان هایی که مجاز است طبق شرح وظایف(بیماری های زنان، عفونت ها، معاینه غربالگری دهانه رحم و پستان جزو وظایف کارشناس مامایی است.
تعریف نشدن یک چارت سازمانی برای ماماها
یک پیشکسوت حرفه مامایی هم اظهار کرد: در برخی بیمارستانها حتی چارت سازمانی برای ماما تعریف نشده است.
مریم آسیابان گفت: این خلأ باید برطرف شود. فشارهای جسمی و روانی این حرفه، ماماها را در معرض فرسودگی قرار میدهد و ضرورت توجه بیشتر را دوچندان میکند.
به گفته وی انتظار ما این است که سیاستگذاران، مسئولان و جامعه، مامایی را به عنوان یک شغل سخت و زیانآور به رسمیت بشناسند و حمایتهای اقتصادی، اجتماعی و عاطفی مناسبی از ماماها صورت گیرد.
آسیابان بیان کرد: متأسفانه، فشارهای کاری باعث ابتلا به بیماریهای غیرقابل جبران میشود. درخواست من از مسئولان این است که به ماماها همچون یک انسان نگاه شود، نه صرفاً یک نیروی کار.
وی افزود: خوشبختانه در کشور و بهویژه در استان ما، زیرساختهایی چون خانههای بهداشت و مراکز درمانی شهری وجود دارد که آموزشها و مراقبتهای دوران بارداری را بهخوبی پوشش میدهند.
مامایی، حرفهای سخت اما سرشار از عشق
به گفته این مامای پیش کسوت، فعالیت مامایی بهطور ذاتی گروهی است. ماما، متخصص زنان و زایمان، متخصص اطفال و پرستار، همگی در کنار هم برای حفظ سلامت مادر و نوزاد تلاش میکنند. مامایی و پزشکی، حرفههایی هستند که تعطیلی نمیشناسند؛ صبح، عصر، شب و حتی ایام تعطیل در بیمارستانها حضور داریم، زیرا زایمان زمان نمیشناسد و زایشگاه همیشه در حالت آمادهباش است.
آسیابان بیان کرد: خوشبختانه امروز در کشور ما، نقش «مامای همراه» نیز در حال گسترش است. حضور یک ماما در کنار مادر باردار از بدو ورود به بیمارستان تا زمان زایمان، نهتنها اضطراب و نگرانی مادر و خانواده را کاهش میدهد، بلکه به مادر احساس امنیت و آرامش میبخشد.
وی ادامه داد: چرا که یک فرد متخصص، آموزشدیده و آگاه به روشهای کنترل درد زایمان، کنار اوست. مادر نیز با فراگیری تکنیکهای غیر دارویی کنترل درد، زایمانی ایمن و بهیادماندنی را تجربه میکند. این همراهی میتواند زایمان را از یک تجربه پرتنش، به یک خاطره خوشایند و انگیزهای برای بارداریهای بعدی تبدیل کند.
آسیابان معتقد است، در راستای سیاستهای جوانی جمعیت نیز، ما بهعنوان ماماها میتوانیم نقش مؤثری در تشویق خانوادهها به فرزندآوری داشته باشیم. چه بسیار مادرانی که پس از تجربه اولین زایمان با مامای همراه، با عشق به آن لحظهها دوباره تصمیم به بارداری گرفتهاند.
دیدگاهتان را بنویسید