چک دیگر یک برگ کاغذ نیست، بلکه یک مدرک الکترونیکی با اعتبار قانونی!
امروزه، رسانه ها در جهان سوم و به طور کلی خاورمیانه از جمله ایران، بر گسترش کمی و کیفی خود تاکید دارند و این گســترش، همواره با چندگانه ســازی، آزادی و حقوق جوامع، اقلیت ها، گروه های متفاوت و متنوﻉ همراه با معرفی هرچه بیشــتر خرده فرهنگ ها بوده اســت.
به همین دلیل، جامعه سیاســی مبتنی بر مطبوعات آزاد و مســتقل و رســانه های گوناگون، با تحول ها و چالش های مختلفی در زمینه های مختلف روبه رو شده است.
رســانه ها، به عنوان رکن چهارم دموکراسی نقش مهمی در روشن سازی افکار جامعه و شفاف سازی دارند اما بخش چاپ کاغذی این رکن چند سالی می شود جای خود را به دلایل متعددی از جمله افزایش هزینه های چاپ و روی آوردن مردم برای استفاده از رسانه ها آنلاین که بسیار راحت و کم هزینه تر در دسترس قرار دارند، داده است و این در حالی است که در بسیاری از کشورهای توسعه یافته روزنامه های کاغذی همچنان حرف اول را برای انتشار اخبار می زنند و کنار گذاشته نشده اند.
نداشــتن توجیه اقتصادی بــرای راه اندازی روزنامه به عنوان یک بنــگاه تجاری ، فقدان ســرمایه کافی، عدم آشــنایی با اقتصاد رسانه، ترجیح اهداف سیاسی در راه اندازی روزنامه به جای ترجیح اهداف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ، وابســتگی شــدید به یارانه های دولتی یا
منابع قدرت سیاســی، فاصله گرفتن از اهداف حرفه ای در روزنامه نگاری، خســته کردن مردم و نادیــده گرفتن نیازها، عدم توانایی در برآوردن انتظارات مخاطبان در تولید و انتشــار محتوا، دور بودن از ابزارها و امکانات فنی جدید، فقدان نوســازی در ســاختار زبان و فضاهای جدید روزنامه نگاری، فقدان مزیت نسبی در برندسازی، بازارسازی و حفظ سهم بازار، به ناچار آهسته آهسته از روی دکه های فروش کم شدند و چنانچه روند فعلی تغییری پیدا نکند همین اندک روزنامه نیز بدون شک تعطیل و آنلاین خواهند شد.
ســود و منفعت، جزﺀ تفکیک ناپذیری از صنعت رسانه است. اگر روزنامه، نفع اقتصادی و بازار آگهی پررونق و مخاطب نداشته باشد، در عمل ناکارآمد محسوﺏ می شود.
عمده ترین منبع درآمدی اﻏلب بنگاه های رســانه ای را، تبلیغات شکل می دهد. در حقیقت، بخش بزرگی از هزینه های رسانه از طریق تبلیغات تامین می شود و بدون تبلیغات، این هزینه ها به شکل افزایش قیمت به مصرف کننده تحمیل می شود و هزینه استفاده از رسانه ها را افزایش می دهد .
امروزه روزنامه ها با عدم استقبال از سوی مخاطبان روبه رو شده و به تبع آن از لحاﻅ مالی متضرر و دچار مشکلات اقتصادی فراوانی شده اند.
مســائلی همانند گسترش اینترنت و فضای مجازی با تنوع کانال های خبری داخلی و خارجی ، روند افزایشی استفاده از تلفن همراه هوشــمند، همگرایی رســانه ها، تولید محتوای رســانه ای دیجیتال در هر زمان و هر مکان، ارتباﻁ آسان و سریع و در لحظه با رسانه ها و افراد و افزایش ضریب نفوﺫ شبکه های مجازی در جامعه از مهم ترین عوامــل گرایــش افراد به محتــوای دیجیتال، به جــای محتوای چاپی به شــمار می رود.
اگر چه در نظام مســئولیت اجتماعی، مالکیت رســانه ها خصوصی است، امــا دولت می تواند، با دادن خدمــات، از آن هــا حمایت کند.
حفظ اســتقلال مالی مطبوعات، از طریق تبلیغات بازرگانی از جمله سیاست های مدیریتی در این نظام رسانه ای به حساﺏ می آید که اگر غیر از این باشد بدون شک یک رسانه برای بقای خود مجبور است تریبون نهاد یا افراد خاصی قرار بگیرد که در این صورت از رسالت حرفه ای خود که دور می شود.
امروز ما شاهد این هستیم که تعدادی از نشریات بدون چهارچوب مشخص فعالیت می کنند و چه بسا روزنامه نگارانی که بدون علاقه و انگیزه در این حرفه مشغول بکار هستند و در روزنامه آنها بیشتر از مطالب فاکسی و روابط عمومی ها استفاده می شود ولی روزنامه نگاران علاقمند هدفمند و با استعداد شامل این طیف نمی شوند.
در این بین مطبوعات محلی با مشکلاتی دو چندان بیشتر از روزنامه های کشوری بروبرو هستند و گلستان نیز به عنوان یک استان نیمه صنعتی نیز نتوانسته در بحث توسعه مطبوعاتی خود به دلیل مشکلات مالی و حمایتی به صورت حرفه ای وارد عمل شود و وضعیت مطبوعات محلی وقتی مطلوب ارزیابی می شود که بتوانند خود را از نظر اقتصادی به خوبی اداره کنند.
این نخستین پیروزی در جامعه مطبوعات محلی وبومی محسوب می شود یعنی استقلال مادی که خوشبختانه چند نشریه توانسته اند با آگهی و منابع مالی مردمی روی پای خود بایستند.
گام دوم، تامین نیروی تخصصی درمطبوعات محلی است البته نشریات مختلف آموزش نیروهای مطبوعاتی را آغاز کرده اند و رفته رفته اکنون یک عده روزنامه نگار حرفه ای نه به شکل آکادمیک بلکه به صورت تجربی و عملی داریم که هم اکنون در کانون های مطبوعاتی مشغول فعالیت هستند و می توان به جرات گفت آینده مطبوعات استان از نظر نیروهای حرفه ای کمی امیدوار کننده است.
مطبوعات محلی از نقطه نظر دریافت یارانه های دولتی وضعیت خوبی ندارند بخش عمده ای از یارانه هایی که توسط دولت به نشریات محلی اختصاص چیدا می کند در جریان تبدیل کاغذ و در کلاف سردرگم دلال ها و شرکت های متعددی که در تهران مثل قارچ روئیده اند مصرف می شود و وقتی به دست مدیران مطبوعات محلی می رسد چیزی از آن باقی نمی ماند و بخش عمده ای از این یارانه نصیب دلالان می شود.
نقدی کردن یارانه مهم ترین اقدام دولت
در بهرتین حالت ممکن شاید بهترین اقدام دولت برای حمایت از مطبوعات استان ها نقدی کردن یارانه است. بعلاوه اختصاص یارانه بایستی بر اساس ضوابط معینی باشد، یعنی مواردی نظیر انتشار منظم نشریه، پرداختن به مسائل جامعه، تولید خبر و مطلب با رویکرد محلی و بومی و همچنین جذب عده ای به عنوان خبرنگار و سایر عوامل اجرایی توسط هفته نامه ها و یا روزنامه ها باید رعایت شود.
از دیگر سو، متولیان فرهنگ و ارشاد هر استان و بویژه کسانی که کار نظارت بر مطبوعات را بر عهده دارند، باید دقت بیشتر روی فعالیت های مطبوعات و حتی رسانه های برخط داشته باشند تا ببینند چه کسانی کار مفید انجام می دهند و ضمن تشویق با ملاک های عینی آنها را مورد حمایت مالی و کمک های دولتی قرار دهند.
گروهی مشکلات مطبوعات را اقتصادی می‌نامند و معتقدند که مطبوعات بدون حمایت مالی و وابستگی اقتصادی به دولت قادرنیستند روی پای خود بایستد، بنابراین، هر زمان دولت دست حمایت خود را از سر مطبوعات بردارد، نشریات یکی پس از دیگری ورشکسته می‌شوند. همچنین برخی نیز معتقدند که مشکلات اساسی مطبوعات وبه خصوص مطبوعات محلی در حرفه‌ای نبودن آن ها است.
کمبود کادر آموزش دیده حرفه‌ای از جمله مواردی است که برخی را وادار می کند تا بر این مشکلات تأکید بیشتری داشته باشند .
دراین میان مشکل اصلی نشریات محلی مسئله اقتصادی، کمبود نیروی انسانی ماهر، نبود نظام تشکیلاتی منظم وهدفمند و وجود بعضی ازچالش های موجود در تاریخ وفرهنگ واقلیم منطقه است که در صورت رفع آن می توان به مطبوعات محلی پرمحتوا وسودمند آن مناطق دست یافت.
اگر چه مطبوعات و رسانه های استان گلستان در چند سال اخیر سعی کرده اند تغییرات جدی در کسب و کار و تیم خبری ایجاد کنند اما همچنان مشکلات اقتصادی این اجازه را به انها نمی دهد که از سردبیران قوی که جای آنها برای بهبود کیفیت مطالب در رسانه های استان خالی است ، استفاده کنند.
فقدان سردبیران حرفه ای در رسانه های استان موجب شده تا این رسانه ها هر کدام در بازار رقابتی به شکل های جدیدی برای کسب بازارها وارد شوند و هنوز هم گلستان موفق نشده در این حوزه رسانه ای را به عنوان یک موسسه مطبوعاتی حرفه ای با سازو کار تربیت نیرو و استخدام در دیگر رسانه ها ایجاد کند که امید داریم در سال های پیش رو این اتفاق شگفت انگیز با همراهی مدیران مسئول و البته حمایت های فرهنگ و ارشاد به عنوان متولی فعالان رسانه ای هر چه سریع تر در استان شکل بگیرد.
از سوی دیگر همراه نبودن مدیران مسئول روزنامه ها و سایت های خبری استان با یکدیگر برای خروج از وضعیت نابسامان فعلی و پیش رفتن به سوی اهدافی بزرگتر و تاثیر گذار در بخش های مختلف اقتصادی، سیاسی و اجتماعی با تشکیل یک اتاق فکر حرفه ای موجب شده تا هر روز با مجوزهای جدیدی روبرو شویم .
امید است در روز های پیش رو و با نزدیک شدن به روز خبرنگار شاهد اتفاقات جدیدی در عرصه رسانه ای استان باشیم و روزنامه بازار کسب و کار نیز در یازدهمین سالگرد تاسیس خود امیدوار است با تیم بندی جدیدی که در دست دارد بتواند نقش موثری در تربیت نیرو و جذب مخاطبان داشته باشد.
بازار کسب و کار: حمید رضا محمد یاری
دیدگاهتان را بنویسید