آیا کمبود روی منجر به دیستروفی ناخن می‌شود؟

مطالعات اخیر محققان دانشکده پزشکی هاروارد نشان می‌دهد کمبود روی (zinc) یکی از مهمترین دلایل دیستروفی ناخن (زردشدن و ایجاد شیار روی ناخن) است.

دیستروفی ناخن بر اثر عوامل مختلفی از جمله عوامل فیزیکی شامل ضربه و فشار، بیماری‌های قلبی عروقی، بیماری‌های تنفسی، سوءتغذیه، بیماری‌های پوستی و عفونت‌های قارچی ایجاد می‌شود.

نقص سیستم ایمنی به ویژه در بیماری‌هایی نظیر ایدز و اختلال در گردش خون نیز از دیگر عوامل این عارضه هستند.

این عارضه با علائم مختلفی بروز می‌کند که معمولا به شکل ‌شیارها و خطوطی موازی یا افقی است که روی ناخن نقش می‌بندد و می‌تواند خفیف یا شدید باشد.

تغییر رنگ و تغییر استحکام ناخن (شامل شکنندگی یا سفت‌شدن) از دیگر علائم رایج این عارضه هستند.

همان‌طور که گفته شد این عارضه می‌تواند علل مختلفی داشته باشد ولی رایج‌ترین دلیل آن کمبود مواد مغذی به ویژه روی (zinc) است.

چگونه روی در سلامت ناخن نقش دارد؟

روی یک ریزمغذی است که نقش مهمی در متابولیسم بدن دارد. کاتالیزو آنزیم‌ها، تاشدگی پروتئین‌ها و تنظیم بیان ژن تنها بخشی از وظایف این ماده معدنی هستند.

روی باعث‌ می‌شود پروتئین‌ها در بدن رشد کرده و قوی بمانند و این خاصیت شامل پروتئین‌های ناخن هم می‌شود.

بر اساس مقاله‌ای که در سال ۲۰۱۳ میلادی منتشر شد، کاهش روی منجر به کاهش رشد و استقامت ناخن‌ها شده و حتی کمبود این ماده می‌تواند منجر به از دست دادن کامل ناخن‌ها شود.

علائم کمبود روی در ناخن‌ها

کمبود روی به روش‌های گوناگونی در بدن ظاهر می‌شود که یکی از مهمترین نشانه‌های آن تاثیر مستقیم بر سلامت و ظاهر ناخن است.

شکنندگی
شکنندگی ناخن و لایه‌شدن آن یکی از مهترین نشانه‌های کمبود روی در بدن است.
 
التهاب کوتیکول ناخن
کوتیکول یا پوستک به قسمت سفید رنگ در ابتدای رویش ناخن گفته می‌شود و تغذیه اصلی برای رویش و رشد ناخن از این ناحیه انجام می‌گیرد. در صورت کمبود روی، این ناحیه ملتهب می‌شود.

پارونشیا
پارونشیا (Paronychia) به التهاب بافت نرم اطراف ناخن گفته می‌شود که در اثر عفونت رخ می‌دهد و در تمام گروه‌های سنی دیده می‌شود.

این عفونت و التهاب که معمولا در گوشه‌های ناخن دیده می‌شود بسیار دردناک است و دلیل آن قارچ یا باکتری است. کمبود روی احتمال بروز این عارضه را افزایش می‌دهد.

ایجاد شیارهای افقی روی ناخن
این خطوط افقی Beau  نام دارند. البته کمبود روی تنها دلیل بروز این عارضه نیست ولی بسیار شایع است.
ایجاد خطوط سفید روی ناخن و ایجاد برآمدگی و فرورفتگی از دیگر نشانه‌های کمبود روی در بدن است.

روش درمان
برای درمان این عارضه باید کمبود روی را یا از طریق مصرف مواد طبیعی یا قرص مکمل جبران کرد.

گوشت قرمز و ماکیان، حبوبات، سبزیجات، آجیل، غلات کامل، شیر و لبنیات و شکلات تلخ حاوی مقادیر بالای روی هستند.

البته مصرف بیش از حد روی خطرناک است و می‌تواند منجر به حالت تهوع، دل درد، کاهش اشتها، اسهال و سردرد شود.

بیوتین در سلامت ناخن موثر است
بیوتین یکی از ویتامین‌های محلول در آب گروه B (ب کمپلکس) است. گاهی این ویتامین با نام‌های ویتامین B۷ یا ویتامین H نیز شناخته می‌شود. بیوتین سبب می‌شود که بدن کراتین بیشتری تولید کند.

کراتین پروتئینی است که در رشد مو، ناخن و بهبود پوست نقش دارد. بنابراین با استفاده از مکمل‌های این ویتامین یا مواد غذایی که به طور طبیعی حاوی بیوتین هستند، می‌توان شاهد تغییرات بزرگی در پوست و مو بود.

تحقیقات نشان می‌دهد ضخامت ناخن افرادی که از مکمل‌های بیوتین استفاده می‌کنند، ۲۵ درصد بیشتر از زمانی است که به مقدار کافی بیوتین دریافت نمی‌کنند.

زرده تخم مرغ، جگر، بادام زمینی، گندم، هویج، برگ چغندر، انواع توت، آجیل، پنیر چدار، ماهی آزاد، آووکادو، تمشک و گل کلم منبع غنی ویتامین بیوتین محسوب می‌شوند.

عادت های بد از قبیل کندن پوست اطراف ناخن، جویدن ناخن، استفاده مداوم از مواد شوینده قوی، آفتاب سوختگی شدید و عدم استفاده از کرم ضد آفتاب و مرطوب کننده، خشکی هوا، واکنش های آلرژیک، اگزما، عفونت های قارچی، پسوریازیس و کمبود کلسیم از دیگر علایم آسیب به ناخن هستند.

استفاده از دستکش هنگام سرما و کار با مواد شویند برای حفظ سلامت ناخن ضروری است.

زردشدن ناخن
زرد شدن ناخن دست و پا می‌تواند علاوه بر کمبود روی علایم مختلفی داشته باشد. بیماری کبد، بیماری‌های ریوی، بیماری‌های کلیه، کمبود آهن، عفونت ریه، بیماری‌های تیرویید، دیابت و پسوریازیس از جمله مهترین دلایل زردی ناخن هستند.

عفونت های قارچی و باکتریایی نیز از دیگر دلایل زرد شدن ناخن‌ها هستند. ناخن‌های پا در اکثر موارد در معرض رطوبت، گرما و انواع باکتری قرار دارند؛ بنابراین بستر مناسبی برای رشد انواع قارچ محسوب می‌شوند.

این معضل با مصرف یک دوره کوتاه مدت داروهای ضدقارچ قابل درمان است. علاوه بر این پیشنهاد می‌شود که هر شب پاها با آب نمک ماساژ داده شوند و از پوشیدن کفش ها تنگ خودداری شود.

استفاده بیش از اندازه از لاک
لاک زدن یکی از دلایل تغییر رنگ ناخن است. لاک زدن مداوم و کاشت ناخن باعث می‌شود که همیشه یک لایه روی ناخن قرار بگیرد و علاوه بر اینکه اکسیژن کافی به ناخن نرسد، مکانی برای رشد قارچ ها باشد. سیگار کشیدن و در معرض دود سیگار بودن نیز سبب تغییر رنگ ناخن‌ها می‌شود.