×
×

روی ریل توسعه...
گام‌های مهم برای توسعه‌بخش‌انرژی

  • کد نوشته: 54656
  • ۱۴۰۳-۰۹-۱۱
  • ۰
  • به  گزارش خبرنگار اقتصادی بازار کسب‌وکار| دولت چهاردهم از مردادماه امسال با تحویل گرفتن مدیریت کشور، از همان ابتدا ارتقای شرایط اقتصادی را در اولویت برنامه‌های خود قرار داد. این دولت علاوه بر تلاش برای حل مشکلات بنیادین کشور، توسعه زیرساخت‌های اقتصادی را نیز به‌صورت ویژه هدف قرار داده است...
    گام‌های مهم برای توسعه‌بخش‌انرژی
  • تبلیغ هدفمند

    وزارت نفت در صد روز نخست فعالیت دولت چهاردهم گامهای اساسی برای افزایش تولید انرژی و گسترش تعاملات بینالمللی به‌منظور توسعه بیشتر کشور برداشته است.

    به  گزارش خبرنگار اقتصادی بازار کسبوکار| دولت چهاردهم از مردادماه امسال با تحویل گرفتن مدیریت کشور، از همان ابتدا ارتقای شرایط اقتصادی را در اولویت برنامه‌های خود قرار داد. این دولت علاوه بر تلاش برای حل مشکلات بنیادین کشور، توسعه زیرساختهای اقتصادی را نیز به‌صورت ویژه هدف قرار داده است.

    وزیر نفت دولت چهاردهم در شرایطی مسئولیت این وزارتخانه را بر عهده گرفت که تأمین سوخت زمستانی به یکی از چالش‌های جدی تبدیل شده بود. همچنین، ایران با نیاز مبرم به افزایش تولید نفت و گاز و برطرف کردن ناترازی انرژی در اکثر بخش‌های این صنعت روبه‌رو بود.

    در آستانه رسیدن به صد روزگی این دولت، نگاه مختصری به مهمترین اقدامهای وزارت نفت می‌اندازیم. بر اساس اعلام وزارت نفت، یکی از نخستین اقدامات وزیر، بهره‌گیری از نیروی کار باتجربه این صنعت در کنار متخصصان جوان بود تا با ایجاد تعادل میان تجربه و انرژی جوانی، مسیر رشد صنعت نفت هموارتر شود.

    این رویکرد باعث شد تا پاک‌نژاد «حمید بورد»، یکی از افراد باسابقه، به‌عنوان مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران منصوب شود. در همین راستا، در شرکتهای ملی گاز، پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی و همچنین پتروشیمی از نیروهای جوان و متخصص بهرهبرداری شد.

    شرکت ملی نفت ایران که مسئولیت تولید نفت و گاز کشور را برعهده دارد، نقش کلیدی در عملکرد سایر بخش‌های صنعت نفت دارد. این شرکت با تبدیل منابع عظیم هیدروکربوری از بالقوه به بالفعل، نه‌تنها خوراک صنایع پایین‌دستی کشور را تأمین می‌کند، بلکه شرایط لازم برای صادرات پایدار و تقویت جایگاه ایران در بازارهای جهانی را نیز فراهم می‌آورد.

    افزایش ۶۰ هزار بشکه‌ای تولید نفت

    افزایش تولید نفت و گاز با تمرکز بر میدان‌های مشترک، از جمله برنامه‌های کلیدی محسن پاک‌نژاد در دوران مسئولیتش به شمار می‌رود. او در جلسه رأی اعتماد مجلس اعلام کرده بود که با اجرای طرح‌های پیش‌بینی‌شده، تولید نفت ایران تا پایان سال آینده روزانه ۴۰۰ هزار بشکه افزایش خواهد یافت.

    تنها یک ماه پس از آغاز به کار دولت چهاردهم، موافقت سازمان برنامه و بودجه با اعطای وام سه میلیارد دلاری به‌عنوان بخشی از این برنامه، اجرای هدف‌گذاری مذکور را وارد مرحله عملیاتی کرد.

    از ابتدای فعالیت دولت چهاردهم تاکنون، با راه‌اندازی عملیات تکمیلی، تولید روزانه نفت ایران حدود ۶۰ هزار بشکه افزایش یافته و پیش‌بینی می‌شود این میزان تا پایان سال به حدود ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار بشکه در روز برسد. این افزایش عمدتاً در مناطق نفت‌خیز جنوب، غرب کارون و شرکت بهره‌برداری نفت و گاز اروندان به دست آمده است. در همین راستا، شرکت نفت مناطق مرکزی نیز با اجرای طرح‌های توسعه‌ای، راه‌اندازی چاه‌های جدید و عملیات نمکزدایی، نقش مهمی در این روند داشته است.

    این رشد قابل توجه تولید از دید جامعه جهانی نیز پنهان نمانده و آمارهای بین‌المللی هم آن را تایید می‌کنند. ایران در میان اعضای اوپک توانسته بیشترین رشد تولید نفت را در نخستین ماه حضور محسن پاک‌نژاد به‌عنوان وزیر نفت دولت جدید ثبت کند. طبق گزارش اوپک، در حالی که تولید نفت کل اعضای این سازمان طی ماه سپتامبر (شهریور – مهر) ۲.۳ درصد کاهش داشته، تولید نفت ایران با رشد ۰.۶ درصدی همراه بوده است. آمار منابع ثانویه اوپک نشان می‌دهد ایران در ماه سپتامبر سه میلیون و ۳۱۶ هزار بشکه نفت خام تولید کرده که در مقایسه با ماه اوت ۲۰۲۴ (مرداد – شهریور) حدود ۲۱ هزار بشکه افزایش داشته است.

    تولید گاز ایران در مدار صعود

    شرکت ملی نفت ایران مسئولیت تولید گاز در بخش بالادستی صنعت نفت را بر عهده دارد. با اقداماتی که در دولت چهاردهم انجام شده، تولید گاز به منظور کاهش بخشی از ناترازی موجود، افزایش یافته است. اهمیت این موضوع زمانی بیشتر مشخص می‌شود که بدانیم ایران در فصل زمستان با کسری روزانه ۳۰۰ میلیون مترمکعب گاز مواجه است. افزایش ظرفیت تولید گاز می‌تواند تأثیر بسزایی در حفظ پایداری شبکه گازرسانی و تقویت امنیت انرژی کشور داشته باشد.

    در همین راستا، از ابتدای فعالیت دولت چهاردهم، با وارد کردن تعدادی چاه جدید به چرخه تولید، نظیر چاه‌های فاز ۱۱ میدان گازی پارس جنوبی، حدود ۳۰ میلیون مترمکعب به تولید روزانه گاز کشور افزوده شده است.

    همچنین در آبان امسال، بالاترین رکورد تولید روزانه گاز از تأسیسات فراساحلی میدان مشترک پارس جنوبی به میزان ۷۱۱ میلیون مترمکعب گاز غنی ثبت شد، در حالی که رکورد پیشین با رقم ۷۰۶ میلیون مترمکعب به سال ۱۴۰۲ بازمی‌گشت.

    افزایش همکاری‌های بین‌المللی

    محسن پاک‌نژاد در طول ۱۰۰ روز گذشته با تمرکز بر استفاده از ظرفیت‌های داخلی صنعت نفت، تلاش کرده است همکاری‌های این حوزه را با کشورهای دیگر، به‌ویژه همسایگان، گسترش دهد. در راستای این هدف، او با معاون نخست‌وزیر جمهوری آذربایجان، وزیر انرژی و ذخایر آب تاجیکستان و دیگر مقامات دیدارهایی داشته است. همچنین، وزیر نفت در شهریورماه با محمد حامل، دبیرکل مجمع کشورهای صادرکننده گاز، ملاقات و تبادل نظر کرد.

    علاوه بر این، در آذرماه اجلاس وزارتی مجمع کشورهای صادرکننده گاز در تهران برگزار می‌شود؛ رویدادی که می‌تواند نقش مهمی در تقویت روابط بین اعضا و افزایش عمق همکاری‌ها در این زمینه داشته باشد.

    تغییر در نحوه تأمین مالی پروژه‌های نفتی

    تأمین مالی برای اجرای پروژه‌های نفتی یکی از اولویتهای اساسی محسوب می‌شود. بر اساس بررسی‌ها، صنعت نفت ایران در بخش‌های مختلف نیازمند ۲۰۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری است. گرچه بخشی از این سرمایه باید از منابع خارجی تأمین شود، اما در دولت چهاردهم با هدف دستیابی به حداکثر تولید، بهره‌گیری از منابع داخلی در اولویت قرار گرفته است.

    در این راستا، بانک مرکزی با هدف افزایش تولید روزانه نفت خام میدان‌های هیدروکربوری به میزان ۲۵۰ هزار بشکه ز سطح پایه یک میلیون و ۹۳۹ هزار بشکه در روز به ۲ میلیون و ۱۸۹ هزار بشکه در روز)، تصمیم به اعطای تسهیلات سه میلیارد دلاری به شرکت ملی نفت ایران از طریق بانک‌های عامل گرفته است. همچنین بانک مرکزی مجاز است از روش‌ها و ابزارهای متنوع برای تأمین مالی این طرح استفاده کند.

    در نهایت، در آبان ماه، شورای ملی تأمین مالی در ششمین جلسه خود، شیوه‌نامه تأمین مالی قراردادهای بالادستی نفت و گاز را تصویب کرد و وزیر اقتصاد به‌عنوان رئیس شورا این شیوه‌نامه را برای اجرا به دستگاه‌های مربوطه ابلاغ نمود. مطابق این شیوه‌نامه، شرکت ملی نفت ایران موظف است عواید، منافع، و حقوق قراردادی متعلق به بخش خصوصی و غیردولتی را در چارچوب مراحل مختلف قرارداد شناسایی کرده و برای به‌کارگیری ابزارهای گوناگون بازارهای پول و سرمایه به نهادهای مالی ارائه دهد.

    براساس این شیوه‌نامه، امکان استفاده بخش خصوصی و غیردولتی از ابزارهایی همچون انواع صکوک، صندوق‌های پروژه، گواهی سپرده کالایی نفت خام، حواله تحویل نفت خام، گواهی تعهد پرداخت و انواع تسهیلات بانکی فراهم شده است. این اقدام نه تنها تأمین مالی قراردادها را تسهیل می‌کند، بلکه برای نخستین بار امکان به‌کارگیری سرمایه‌های خرد مردمی جهت توسعه میدان‌های نفتی و گازی را نیز مهیا میسازد.

    گشایش در معیشت کارکنان عملیاتی

    محسن پاک‌نژاد بر نیروی انسانی به‌عنوان مهم‌ترین سرمایه صنعت نفت تمرکز داشت. یکی از دستاوردهای اولیه، بهبود وضعیت معیشت کارکنان عملیاتی در دولت چهاردهم بود. با تلاش‌های وزیر نفت و مذاکره با نهادهای کشور، تصمیم‌های مهمی درباره سقف حقوق این کارکنان اتخاذ و در آبان نهایی شد. این اقدام نگرانی‌های کارکنان در سکوها، جزایر و مناطق عملیاتی نفت و گاز را به‌طور قابل‌توجهی کاهش می‌دهد.

    نقش‌آفرینی صنعت گاز در امنیت انرژی کشور

    بیش از ۷۵ درصد از سبد انرژی کشور را در حال حاضر گاز طبیعی تشکیل می‌دهد. از این رو، تأمین گاز در بخش‌های گوناگون از جمله مصارف خانگی، صنایع و نیروگاه‌ها، نقش کلیدی در حفظ امنیت انرژی ایفا می‌کند. به همین دلیل، تمام مراحل از پالایش گاز تا انتقال و توزیع آن باید با ثبات و پایداری مداوم همراه باشد.

    گاز استخراج‌شده از میادین مستقل و مشترک ایران باید در پالایشگاه‌ها فرآوری شود تا برای کاربردهای مختلف در کشور آماده شود. طبق آمارهای شرکت ملی گاز ایران، در حال حاضر روزانه ۸۴۰ میلیون مترمکعب گاز در پالایشگاه‌های کشور تولید می‌شود. همچنین، به منظور دستیابی به تولید حداکثری، میزان تولید روزانه پالایشگاه‌های سیزده‌گانه پارس جنوبی از مرز ۶۰۰ میلیون مترمکعب گذشته است.

    هدف‌گذاری برای افزایش سهم در تجارت گاز

    شرکت ملی گاز ایران برای گسترش سهم خود در تجارت جهانی گاز، مذاکراتی را با کشورهای همسایه آغاز کرده است. قرارداد واردات گاز از روسیه در مراحل نهایی است و به‌زودی امضا می‌شود. مذاکرات تمدید صادرات گاز به ترکیه وارد فاز عملیاتی شده و انتظار می‌رود طی چند ماه به نتیجه برسد. همچنین، گفتگوها برای تمدید قرارداد سوآپ گاز با جمهوری آذربایجان از آستارا به نخجوان در حال پیشرفت است و به‌زودی قرارداد جدید مطرح خواهد شد.

    مذاکرات برای سوآپ گاز ترکمنستان به ترکیه از مسیر ایران نیز به‌زودی آغاز می‌شود. در همین حال، مذاکره برای واردات گاز از ترکمنستان با تشکیل کارگروه مشترک در دستور کار قرار دارد و طرف ترکمنی دعوت شده تا نمایندگان خود را برای آغاز مذاکرات به تهران اعزام کند.

    رشد تولید فرآورده‌های نفتی همزمان با افزایش تولید در بالادست صنعت نفت

    پاک‌نژاد وزارت نفت را در شرایطی تحویل گرفت که ذخایر و تولید فرآورده‌های نفتی کشور کاهش چشمگیری داشت و نظارت ضعیف، وضعیت پالایشگاه‌ها را بدتر کرده بود. حتی تولید بنزین در برخی پالایشگاه‌ها مانند ستاره خلیج‌فارس به‌شدت افت کرده بود.

    با اقدام‌های دولت چهاردهم، علاوه بر افزایش تولید در بخش بالادستی، با بهبود خوراک پالایشگاه‌ها و اصلاح فرآیندهای پالایشی، تولید گازوئیل و بنزین به‌طور قابلتوجهی افزایش یافت.

    افزایش ضربتی تولید بنزین در دولت چهاردهم

    دولت چهاردهم در شرایطی فعالیت خود را آغاز کرد که صنعت نفت و گاز کشور، با چالش‌هایی چون ناترازی در تولید و مصرف و تبدیل شدن از صادرکننده بنزین به واردکننده آن روبرو بود. در این وضعیت، نخستین گام برای کاهش فاصله میان تولید و مصرف، مهار واردات بنزین و تأمین نیاز داخلی از طریق اقدامات کوتاه‌مدت و میان‌مدت بود. بر همین اساس، طرح افزایش فوری تولید بنزین به‌عنوان یکی از راهکارهای کلیدی دولت چهاردهم پیگیری شد.

    در این راستا، شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی با برنامه‌ریزی سریع و اجرای طرح تولید ضربتی، طی ۷۶ روز گذشته توانسته است تولید روزانه بنزین کشور را به میزان ۸.۵ میلیون لیتر افزایش دهد.

    در این دوره، تولید بنزین پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس با رشد ۴ میلیون لیتری به ۴۴ میلیون لیتر در روز، پالایشگاه تهران با افزایش ۲ میلیون لیتری به ۹ میلیون لیتر، پالایشگاه اصفهان با افزایش مشابه به ۱۴ میلیون لیتر و پالایشگاه تبریز با رشد ۵۰۰ هزار لیتری به ۴ میلیون لیتر در روز رسید. علاوه بر این، افزایش تولید روزانه پنج میلیون لیتری نفت‌گاز نیز در پالایشگاه‌های کشور محقق شده است.

    از سوی دیگر، وزارت نفت دولت چهاردهم علاوه بر تمرکز بر افزایش کمی تولید، ارتقای کیفیت فرآورده‌های نفتی را نیز در اولویت قرار داده است. آمارها نشان می‌دهد که ۷۰ درصد از ظرفیت تولید بنزین و حدود ۶۴ درصد از تولید نفت‌گاز پالایشگاه‌ها اکنون مطابق با استانداردهای یورو ۴ و ۵ انجام می‌شود.

    بهره‌برداری از واحد ایزومریزاسیون پالایشگاه شیراز

    واحد ایزومریزاسیون پالایشگاه شیراز با ظرفیت روزانه ۵۰۰۰ بشکه در آبان امسال راه‌اندازی شد. هدف این طرح، ارتقای کیفیت و تولید روزانه ۱.۶ میلیون لیتر بنزین یورو ۵ است. این پروژه به افزایش ۲۰ درصدی تولید بنزین، بهبود عدد اکتان از ۸۷ به ۹۱، کاهش بنزن به زیر ۱ درصد، مواد آروماتیکی به زیر ۳۵ درصد، گوگرد به کمتر از ۲ پی‌پی‌ام و کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی کمک می‌کند.

    ظرفیت واحد ۷۹۵ هزار لیتر در روز است و با تولید کنونی ۵۴۰ هزار لیتر، استاندارد یورو ۵ برای بنزین تولیدی تحقق می‌یابد و تولید روزانه در این پالایشگاه به ۱.۶۵ میلیون لیتر میرسد.

    افزایش تحویل سوخت مایع به نیروگاه‌ها

    طبق آمار شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی، از ابتدای شهریور تا ۱۵ آبان امسال ۴ میلیارد لیتر سوخت مایع به نیروگاه‌ها تحویل شده است؛ این میزان در دوره مشابه سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲ به‌ترتیب ۳.۷۳۵، ۳.۱۷۱ و ۲.۱۸۶ میلیارد لیتر بوده است. با این حال، کاهش ذخایر سوخت مایع در ۶ ماه نخست سال به چالشی جدی تبدیل شده است.

    مرکز پژوهش‌های مجلس نیز بر کاهش بیش از ۵۰ درصدی ذخایر گازوئیل نیروگاه‌ها در نیمه نخست سال ۱۴۰۳ نسبت به مدت مشابه سال قبل تأکید کرده است. عوامل مؤثر شامل عرضه ۴۷۱ میلیون لیتر نفتگاز در بورس انرژی تابستان امسال، تأخیر در تعمیرات پالایشگاه‌ها، سرمای زودهنگام و کاهش ۲.۶ میلیارد لیتری ذخایر مایع نیروگاهی در مرداد بوده‌اند.

    صادر شدن مجوز واردات بنزین سوپر

    با تصویب هیئت وزیران، واردات بنزین سوپر آزاد شد. اشخاص حقوقی می‌توانند این سوخت را با نرخ غیریارانه‌ای عرضه کنند.

    محسن پاک‌نژاد اشاره کرد : این تصمیم به دلیل تقاضای دارندگان خودروهای لوکس بوده است.

    وزیر نفت نیز اعلام کرد: قیمت بنزین سوپر بر اساس هزینه واردات تعیین می‌شود.

    درآمد ۶.۲ میلیارد دلار صنعت پتروشیمی در ۱۰۰ روز

    صنعت پتروشیمی در دوره مورد بررسی، موفق به کسب ۶.۲ میلیارد دلار درآمد از فروش ۱۲.۳ میلیون تن محصولات پتروشیمی شده است که از این میزان، ۳.۲ میلیون تن به فروش داخلی اختصاص داشته و درآمدی معادل ۲.۴ میلیارد دلار ایجاد کرده است.

    در بخش صادراتی، ۹.۱ میلیون تن محصولات پتروشیمی در بازه زمانی ۱۰۰ روز نخست فعالیت دولت چهاردهم صادر شده و درآمدی ۳.۸ میلیارد دلاری را به همراه داشته است. بر اساس برنامههای ارزی و گزارش‌های سامانه جامع ارزی بانک مرکزی، از این میزان، معادل ۳.۱ میلیارد دلار توسط شرکت‌های پتروشیمی، پس از تأمین نیازهای کلیدی ارزی همچون مواد شیمیایی، کاتالیست‌ها، خوراک، پروژه‌های بهبود، طرح‌های توسعه‌ای، تسهیلات و بدهی‌های ارزی، به سامانه نیما واریز شده است.

    علاوه بر این، طی این مدت اقداماتی نظیر آغاز مطالعات آمایش سرزمینی با هدف شناسایی فرصت‌های سرمایه‌گذاری مطلوب در صنعت پتروشیمی و صنایع تکمیلی بر اساس ظرفیت‌ها و نیازهای هر استان، بسترسازی برای اجرای طرح مدیریت مصرف گاز طبیعی در بخش ساختمان با سرمایه‌گذاری شرکت‌های پتروشیمی، توافق اولیه با هلدینگ‌های پتروشیمی برای راه‌اندازی یک طرح پالایشی با ظرفیت ۱۵۰ هزار بشکه در روز جهت تأمین خوراک مایع مورد نیاز این شرکت‌ها، برنامه‌ریزی جهت بهسازی اسکله‌های ماهشهر و عسلویه و سایر اقدامات مرتبط نیز در این صنعت انجام شده است.
    نویسنده: نازیلا رضایی
    منبع: بازار کسب کار آنلاین

    اخبار مشابه

    دیدگاهتان را بنویسید

    نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *