گردشگری و ورزش؛ دو بال توسعه گلستان
به گزارش خبرنگار بازار کسب و کار – کارشناسان منابع طبیعی میگویند سالانه حدود ۳۰۰ میلیارد مترمکعب آب در ایران به دلیل تبخیر از دسترس خارج میشود؛ رقمی که سه چهارم کل بارش کشور را شامل میشود. تشدید گرمایش جهانی و افزایش دما نیز این روند را سرعت بخشیده و علاوه بر افزایش نیاز آبی گیاهان، به گسترش ریزگردها و کاهش تنوع زیستی انجامیده است. در چنین شرایطی، بادشکن میتواند بهعنوان یک زیرساخت طبیعی و کمهزینه نقش مهمی در کاهش فشارها بر بخش کشاورزی ایفا کند.
بادشکنها معمولاً با استفاده از درختان بومی همچون سنجد ایجاد میشوند. این درختان با کاهش سرعت باد، تعدیل دمای محیط و جلوگیری از تبخیر رطوبت خاک، محیطی مساعد برای رشد گیاهان فراهم میکنند.
بر اساس مطالعات میدانی، استفاده از بادشکن در مزارع و باغها میتواند مصرف آب را تا ۵۰ درصد کاهش دهد و نیاز به کود و سموم شیمیایی را نیز به شکل چشمگیری کم کند؛ موضوعی که کاهش هزینهها و افزایش سودآوری کشاورزان را در پی دارد.
به گفته کارشناسان، این اقدام علاوه بر حفظ منابع آب، کیفیت محصولات کشاورزی را نیز بهبود میبخشد. محصولاتی همچون پسته که در سالهای اخیر تحت تأثیر خشکی و گرما با کاهش کیفیت مواجه شدهاند، در سایه بادشکنها با ثبات بیشتری رشد میکنند و همین امر بر درآمد کشاورزان، توسعه صادرات و ایجاد اشتغال اثر مستقیم دارد.
بادشکنها همچنین در مهار فرسایش خاک و مقابله با بیابانزایی و ریزگردها نقشآفرین هستند. ایران سالانه بهطور متوسط ۱۵ تن در هکتار فرسایش خاک را تجربه میکند؛ پدیدهای که به کاهش حاصلخیزی زمین و افزایش هزینههای تولید میانجامد. ایجاد بادشکن بهعنوان یک اقدام پیشگیرانه، میتواند این روند را متوقف و شرایط را برای احیای اکوسیستم فراهم کند.
نمونههای جهانی از موفقیت این طرح نیز وجود دارد. چین در طول پنج دهه گذشته با اجرای گسترده بادشکنها توانسته بخشهای وسیعی از بیابان را به زمینهای زراعی تبدیل کند. اجرای این طرح در ایران نیز با توجه به وجود بیش از ۴.۵ میلیون بهرهبردار روستایی، میتواند به یک حرکت ملی در جهت مقابله با فقر، کاهش مهاجرت روستایی و تحقق توسعه پایدار تبدیل شود.
این در حالی است که برخی طرحهای پرهزینه همچون انتقال آب بینحوزهای یا حفر چاههای ژرف، نهتنها پایداری لازم را به همراه نداشتهاند بلکه در مواردی موجب تخریب بیشتر اکوسیستمها شدهاند.
کارشناسان تأکید میکنند پیش از انتقال آب باید از هدررفت آن جلوگیری کرد و بادشکن دقیقاً چنین نقشی ایفا میکند.
از نگاه تحلیلگران اقتصادی، بادشکن تنها یک سازه زیستمحیطی نیست بلکه نوعی سرمایهگذاری اقتصادی هوشمند به شمار میرود. این اقدام با کاهش هزینههای تولید، افزایش بهرهوری، پیشگیری از خسارات طبیعی و ایجاد فرصتهای شغلی، میتواند در چارچوب یک استراتژی ملی مورد حمایت دولت قرار گیرد.
در نهایت، کارشناسان معتقدند بادشکنها بهعنوان راهکاری بومی و کمهزینه، علاوه بر صرفهجویی در مصرف آب، زمینهساز تقویت اقتصاد روستا و افزایش امنیت غذایی کشور خواهند بود. این طرح بهسادگی میتواند به نمادی از توسعه هوشمند و بازگشت به ظرفیتهای طبیعی برای آیندهای پایدار بدل شود.
دیدگاهتان را بنویسید