اسلب؛ نقطه بازگشت کیفیت در صنعت ساختمان گلستان
به گزارش خبرنگار بازار کسب و کار «علیرضا نورانی» رئیس سازمان مدیریت و برنامهریزی استان گلستان در نشستی با مدیرعامل شرکت خدمات مهندسی خط و ابنیه فنی راهآهن (تراورس)، بر همین نکته دست گذاشت و گفت: شرق خزر ظرفیت بالایی برای تبدیلشدن به محور جدید ترانزیت کشور دارد.
او با اشاره به تمرکز بخش عمدهای از زیرساختهای حیاتی کشور در نیمه غربی ایران، افزود: این در حالی است که شرق خزر میتواند مکملی مؤثر و راهبردی برای متعادلسازی مسیرهای حملونقل و تجارت باشد.
گلستان بهعنوان یکی از معدود استانهای مرزی ایران که همزمان به دریای خزر، مرزهای زمینی با ترکمنستان و شبکه ریلی کشور دسترسی دارد، از موقعیتی منحصربهفرد برخوردار است؛ اما این موقعیت تاکنون به مزیت رقابتی واقعی تبدیل نشده است.
نورانی با تأکید بر بکر بودن اقتصاد گلستان گفت: اقتصاد استان نیازمند تغییرات بنیادین است. سهم کشاورزی در اقتصاد استان سه برابر میانگین کشور است، در حالیکه سهم صنعت تنها یکسوم میانگین ملی است.
به گفته او، همین عدمتوازن موجب شده تا اقتصاد استان از پویایی لازم برای رقابت در سطح ملی برخوردار نباشد و در برابر نوسانات اقتصادی کشور آسیبپذیر بماند.
کارشناسان اقتصادی نیز بر این باورند که وابستگی بیش از حد به کشاورزی در شرایط تغییر اقلیم و کمآبی، میتواند چالشی جدی برای پایداری معیشت مردم منطقه باشد.
از سوی دیگر، توسعه ترانزیت و صنعت میتواند ضمن کاهش فشار بر منابع طبیعی، فرصتهای تازهای برای اشتغال و سرمایهگذاری فراهم کند.
نورانی در ادامه گفتوگو، توسعه تجارت و صنعت را دو راهکار اصلی برای جهش اقتصادی استان دانست و افزود: تحقق این هدف در گرو ایجاد زیرساختهای اطمینانبخش برای سرمایهگذاران است.
وی به موقعیت راهبردی گلستان اشاره کرد و گفت: شرق خزر بهعنوان یک محور نوظهور در توسعه ترانزیت، باید جدی گرفته شود. بندر امیرآباد در این میان نقش کلیدی دارد، اما کاهش تراز آب خزر تهدیدی جدی برای آینده این بندر است.
این سخنان در شرایطی مطرح میشود که روند افت سطح آب دریای خزر در سالهای اخیر، نگرانیهای گستردهای در میان فعالان بندری و بازرگانی ایجاد کرده است.
بسیاری از کارشناسان معتقدند که در صورت تداوم این روند، نیاز به بازطراحی اسکلهها و خطوط حملونقل دریایی در شمال کشور اجتنابناپذیر خواهد بود.
رئیس سازمان مدیریت و برنامهریزی گلستان در ادامه، بر ضرورت شکلگیری «کریدور شرق خزر» تأکید کرد و گفت: قطعه اینچهبرون – اترک – گمداغ به طول ۲۴۳ کیلومتر و محور گنبد – آزادشهر – شاهرود، از مسیرهای کلیدی این کریدور هستند که خوشبختانه ردیف بودجه برای آن پیشبینی شده است.
به گفته نورانی، توسعه بخش ریلی و جادهای این محور میتواند نقش گلستان را در اقتصاد ملی بهطور چشمگیری ارتقا دهد.
او تأکید کرد: اگر این کریدور بهصورت کامل اجرایی شود، شرق خزر میتواند به حلقهای حیاتی میان بنادر شمالی و مرزهای شرقی کشور تبدیل شود؛ مسیری که نهتنها ایران، بلکه کشورهای آسیای میانه را نیز درگیر خواهد کرد.
برخی کارشناسان حملونقل بینالمللی نیز معتقدند که کریدور شرق خزر، مکمل مهمی برای مسیر شمال–جنوب و جایگزینی مناسب در زمان بحرانهای ژئوپلیتیکی است.
با این حال، اجرای چنین طرحی بدون نگاه کلان و سیاستگذاری ملی امکانپذیر نیست.
یکی از چالشهای اصلی در توسعه شرق خزر، کمبود اعتبارات و پراکندگی تصمیمگیری در حوزه زیرساخت است؛ امری که بارها از سوی کارشناسان استانی مورد انتقاد قرار گرفته است.
بسیاری از فعالان اقتصادی بر این باورند که اگر دولت بهجای تمرکز بودجه در نواحی غربی، بخشی از اعتبارات کلان را به پروژههای زیربنایی شرق کشور اختصاص دهد، تعادل اقتصادی و توسعه متوازنتری رقم خواهد خورد.
در همین راستا، بخش خصوصی نیز خواستار تضمین بازگشت سرمایه در پروژههای ترانزیتی و لجستیکی شرق کشور است.
به باور تحلیلگران، حضور سرمایهگذاران داخلی و خارجی در این محور، منوط به امنیت اقتصادی، ثبات تصمیمگیری و شفافیت در روند صدور مجوزهاست.
از سوی دیگر، مردم گلستان نیز انتظار دارند که اجرای طرحهای بزرگ ترانزیتی، منجر به رونق واقعی معیشت آنان و کاهش نرخ بیکاری در استان شود.
آمارهای رسمی نشان میدهد نرخ بیکاری جوانان در گلستان همچنان بالاتر از میانگین کشوری است؛ موضوعی که با تقویت کریدورهای حملونقل و توسعه صنایع وابسته، میتواند بهبود یابد.
کارشناسان اجتماعی اما هشدار میدهند که بدون مدیریت محیطزیستی مناسب، توسعه شتابزده در سواحل خزر میتواند تبعات زیستمحیطی سنگینی بهدنبال داشته باشد.
بنابراین، توسعه شرق خزر باید در چارچوب یک مدل پایدار و هماهنگ میان اقتصاد، محیطزیست و اجتماع پیش برود.
در جمعبندی میتوان گفت شرق خزر نه فقط یک مسیر ترانزیتی، بلکه فرصتی برای بازتعریف عدالت اقتصادی و توسعه متوازن کشور است.
نکته قابل تأمل بازار کسبوکار:
در شرایطی که بخش اعظم سرمایهگذاریهای ملی به سمت غرب و جنوب کشور روانه شده، شرق خزر با وجود ظرفیتهای ژئواستراتژیک و لجستیکی، همچنان در حاشیه تصمیمگیریها قرار دارد.
گلستان با دسترسی همزمان به دریا، مرز، و شبکه ریلی، میتواند به دروازه جدید تجارت ایران با آسیای میانه بدل شود؛ بهشرط آنکه سیاستگذاریهای توسعه از نگاه مرکزگرایانه فاصله بگیرد.
بازار کسبوکار در شرق خزر نیازمند حضور فعال بخش خصوصی، نهادهای مالی و تضمینهای سرمایهگذاری است تا از حالت بالقوه به بالفعل برسد.
آینده توسعه ایران در گرو توازن منطقهای است و شرق خزر میتواند آزمون مهمی برای اراده ملی در تحقق این توازن باشد.
دیدگاهتان را بنویسید