اسلب؛ نقطه بازگشت کیفیت در صنعت ساختمان گلستان
به گزارش خبرنگار بازار کسب و کار در شرایطی که توسعه شهری در بسیاری از استانهای کشور با چالشهایی از جمله بینظمی در ساختوساز، تغییر کاربریهای غیرمجاز و ضعف نظارت روبهرو است، سخنان اخیر استاندار گلستان بار دیگر توجه افکار عمومی و کارشناسان را به نقش بنیادین نظام مهندسی ساختمان جلب کرد.
علیاصغر طهماسبی در همایش ملی شهرسازی، مهندسان را پزشکان ساختمان توصیف کرد؛ تشبیهی که به گفته کارشناسان، بیانگر اهمیت تشخیص و پیشگیری در ساختوساز است، نه درمان پس از بحران.
وی تأکید کرد که نظام مهندسی باید بهعنوان مرجع علمی و قانونی در مدیریت شهری ایفای نقش کند و اجازه ندهد فرایند ساختوسازها از چارچوبهای مصوب عبور کند.
این سخنان در حالی مطرح میشود که در سالهای اخیر، برخی از شهرهای کشور از جمله گرگان، گنبد و بندرترکمن شاهد حوادثی نظیر فروریزش ساختمانها و تخریب سازههای نوساز بودهاند.
کارشناسان بر این باورند که چنین حوادثی نهتنها حاصل ضعف در اجرای مقررات فنی، بلکه ناشی از عقبماندگی نظام مدیریت شهری از استانداردهای نظارتی است.
استاندار گلستان در ادامه با انتقاد از نبود برنامهریزی بلندمدت شهری، رشد غیرمنطقی ساختوساز را نشانهای از فقدان چشمانداز توسعه شهری دانست.
او گفت: در حالی که در برخی شهرها ارتفاع ساختمانها ظرف دو سال از سه طبقه به هشت طبقه رسیده، هیچ برنامه پنج یا دهسالهای برای مدیریت این روند وجود ندارد.
این اظهارات به گفته کارشناسان حوزه عمران، هشداری جدی برای نظام مهندسی و شهرداریهاست تا در تدوین نقشه راه توسعه شهری، هماهنگی میان دستگاههای اجرایی را بازتعریف کنند.
به گفته طهماسبی، کشورهای اروپایی با رعایت دقیق قوانین مبلمان شهری و اجرای طرحهای جامع، توانستهاند بسیاری از چالشهای خود را برطرف کنند، در حالی که ایران با وجود برخورداری از نیروی انسانی متخصص، همچنان درگیر ناهماهنگیهای اجرایی است.
یکی از اعضای کمیسیون عمران مجلس نیز در حاشیه این همایش اظهار داشت: مشکل ما نه در نبود قانون بلکه در ضعف اجراست؛ قوانینی که اگر درست بهکار گرفته شوند، بسیاری از مشکلات ایمنی شهری برطرف خواهد شد.
در مقابل، برخی فعالان بخش خصوصی ساختوساز معتقدند که نظام مهندسی گاهی خود دچار بروکراسی و کندی عملکرد است و لازم است فرآیند صدور مجوزها تسهیل و هوشمندسازی شود.
با این حال، دیدگاه غالب میان کارشناسان این است که نظام مهندسی باید با اقتدار و استقلال بیشتری عمل کند تا در برابر فشارهای غیرتخصصی و منافع اقتصادی کوتاهمدت مقاومت کند.
استاندار گلستان نیز با تأکید بر همین نکته گفت: شما باید سد محکمی در برابر قانونشکنی باشید، اگر مقاومت کنید، تمام مدیریت شهری تابع شما خواهد شد.
این جمله بازتاب گستردهای در میان مهندسان استان داشته است. بسیاری از آنان آن را تأییدی بر لزوم تقویت جایگاه حقوقی و فنی نظام مهندسی میدانند.
در ادامه همایش، طهماسبی به نقش این سازمان در حوزههای مختلف از جمله ساختوسازهای روستایی، کارخانهها و پروژههای بنیاد مسکن اشاره کرد و افزود: بدون امضای مهندسان، هیچ اقدامی نباید انجام شود.
این موضع، به باور تحلیلگران، نشانهای از نگاه جدید مدیریتی در استان گلستان است که به دنبال پیوند میان توسعه شهری، اشتغال مهندسان و ارتقای بهرهوری در بخش ساختوساز است.
وی در بخشی دیگر با اشاره به فروریزشهای گاهبهگاه در شهرها گفت: متأسفانه بدنامی این حوادث به نام مهندسان تمام میشود، در حالی که بسیاری از سازندگان بدون رعایت نظر ناظران اقدام میکنند.
به گفته یکی از کارشناسان شهرسازی، بخشی از این بحران ناشی از کمبود نظارتهای میدانی و عدم الزام اجرایی به توصیههای نظام مهندسی است.
او افزود: اگر ضمانت اجرای نظارتهای فنی تقویت شود، بسیاری از ساختوسازهای غیراستاندارد متوقف خواهد شد.
در عین حال، فعالان اقتصادی بخش مسکن معتقدند که تضعیف جایگاه نظام مهندسی میتواند آثار مستقیمی بر بازار کار مهندسان و حتی قیمت مسکن داشته باشد.
یکی از آنان در گفتوگو با خبرنگار بازار کسبوکار گفت: نظام مهندسی اگر قوی عمل کند، نهتنها کیفیت بالا میرود بلکه از هزینههای پنهان تخلفات نیز جلوگیری میشود.
از سوی دیگر، برخی شهروندان نیز خواهان آن هستند که گزارشهای نظارتی و عملکردی نظام مهندسی به صورت شفاف در دسترس عموم قرار گیرد تا اعتماد اجتماعی نسبت به عملکرد مهندسان تقویت شود.
در همین راستا، کارشناسان پیشنهاد دادهاند که پلتفرمهای دیجیتال نظارت شهری ایجاد شود تا ارتباط میان مردم، شهرداری و نظام مهندسی تسهیل شود.
در سطح کلان نیز وزارت راه و شهرسازی و سازمان نظام مهندسی کشور باید با همکاری دانشگاهها، نظامنامههای آموزشی و فنی را بهروز کنند تا فاصله میان دانش و عمل کاهش یابد.
به باور جامعه مهندسی، امروز زمان بازنگری در فلسفه نظارت است؛ نظارتی که نباید فقط امضا بر نقشه باشد، بلکه ضمانتنامهای برای جان و مال مردم است.
استاندار گلستان در پایان سخنان خود تأکید کرد که نظام مهندسی در واقع نظام ایمنی ملی است و اگر اقتدار آن حفظ شود، بسیاری از بحرانهای شهری مهار خواهند شد.
نکته قابلتأمل برای بازار کسبوکار :
نقش نظام مهندسی فقط در حوزه ایمنی خلاصه نمیشود؛ این نهاد، یکی از ارکان اقتصاد شهری است که میتواند با ساماندهی نیروهای متخصص، بر بازار اشتغال، سرمایهگذاری و حتی قیمت تمامشده مسکن اثر مستقیم بگذارد.
افزایش اقتدار و شفافیت در عملکرد نظام مهندسی، به معنای افزایش اعتماد سرمایهگذاران ساختمانی و کاهش ریسک پروژههاست؛ موضوعی که در فضای اقتصادی ناپایدار امروز، یک مزیت رقابتی محسوب میشود.
از سوی دیگر، ارتقای استانداردهای ساختوساز بهواسطه مهندسان متعهد، میتواند شاخص دوام و بهرهوری ساختمانها را افزایش دهد و هزینههای تعمیر و بازسازی را در بلندمدت کاهش دهد.
بنابراین، سخنان اخیر استاندار گلستان تنها یک هشدار فنی نیست، بلکه پیامی اقتصادی و اجتماعی است: بازار ساختوساز بدون مهندسی مسئول، دیر یا زود دچار رکود و بیاعتمادی خواهد شد.
دیدگاهتان را بنویسید