موانع ارتباط اثربخش وموفق

در یادداشت پیشین، ارتباط اثر بخش را یکی از مهم ترین بخش های موفقیت و مباحث مهم رشد فردی برشمردیم و گفتیم ارتباطی اثربخش و موفق است که در آن طرف مقابل پیام شما را با حداکثر دقت ممکن دریافت و درک نماید. ولی در این بین دلایل بسیاری برای اینکه ارتباط شما به شکست منجر شود، وجود دارد.

موانع ارتباط اثربخش وموفق

در اکثر ارتباطات‌، ممکن است پیام دقیقاً به همان صورت که منظور فرستنده بوده، دریافت نشود. بنابراین این موضوع مهم است که فرد برقرار کننده‌ی ارتباط، برای بررسی اینکه آیا پیام‌ها به وضوح درک می‌شوند یا خیر، به دنبال بازخورد از طرف مقابل باشد.

شاید مهارت‌هایی نظیر گوش دادن فعال، گفتگوی شفاف و انعکاس نظرات به طرف مقابل کمک کننده باشند، اما یک فرد ماهر و آشنا به اصول ارتباطات، نیازمند آگاهی از موانع برقراری ارتباط موثر و چگونگی اجتناب یا غلبه بر آنها است. موانع زیادی برای برقراری ارتباط وجود دارند که هرکدام از این‌­ها ممکن است در هر مرحله از فرآیند برقراری ارتباط اتفاق بیفتند. این موانع می­‌توانند منجر به تحریف پیام‌تان شده و بنابراین با ایجاد سردرگمی و سوءتفاهم، شما را در معرض خطر از دست دادن سرمایه و زمان قرار دهند.

در ادامه برخی از این موانع را با هم مرور می کنیم:

مبهم بودن پیام: گاهی در انتقال پیام، فرد با به کاربردن اصطلاحات ناآشنا، پیچیده و یا فنی سبب برداشت­های گوناگون از معنی آن پیام می­شود و به ‌جای پرداختن به اصل مطلب، حاشیه پردازی کرده و مانع از درک صحیح مطلب توسط گیرنده می­گردد.

ورود به مباحثی که حالت «تابو» دارند: منظور از کلمه‌ی تابو آن دسته از سخنان، رفتارها یا امور اجتماعی است که بنا بر رسم، آیین یا مذهب، ممنوع و یا قابل نکوهش محسوب می‌شوند. این موضوع یکی از موانع ارتباط اثربخش و موثر است که می‌تواند در زمینه‌های مذهب، سیاست، معلولیت‌های فیزیکی و ذهنی، جنسیت، نژادپرستی و یا هر عقیده‌ای که از نظر یکی از طرف‌های ارتباط گیرنده غیرقابل ‌قبول شمرده شود؛ وجود داشته باشد. هم‌چنین برخی انسان‌ها از صحبت در مورد احساسات خود گریزان هستند و این موضوع نیز برای آن‌ها حالت نوعی تابو دارد.

حواس‌پرتی و بی‌علاقگی به گیرنده‌ی پیام: همان گونه که در یادداشت پیشین اشاره شد ارتباط غیرکلامی نقش مهمی در انتقال احساسات و عواطف به فرد مقابل دارد که در صورت عدم توجه و علاقه یا حواس پرتی، زبان بدن شما سرنخ­هایی را به گیرنده پیام خواهد داد که این خود می­تواند یکی از موانع ارتباط اثربخش با مخاطب باشد.

تفاوت در ادراک و دیدگاه افراد: بسیاری از اوقات وجود دو نگرش متفاوت در خصوص مسائل، از جمله مسائلی است که مانع بزرگی است و افراد نمی­توانند به راحتی در خصوص مسائل صحبت کنند. برای پیشگیری از این مانع، باید خودتان را جای شخص بگذارید و با زاویه دید او به مسئله نگاه کنید.

معلولیت‌های جسمانی، مانند مشکلات شنوایی یا گفتاری: موقع صحبت با شخص دارای معلولیت، با خود او حرف بزنید نه با همراه، پرستار یا والدینش. برای این که هیچ کدام از ما دوست نداریم که موقع صحبت، شخص مقابلمان به کسی دیگر نگاه کرده و سئوالاتش را از وی بپرسد. با اشخاص ناشنوا هم مستقیماً حرف بزنید و چنانچه طرف صحبت شما شخصی اتیستیک ( فردی که دارای اختلال رشدی است) بود که موقع صحبت به چشم هایتان نگاه نمی­کرد باز هم رو به او باشید و مخاطب کلامتان را خود او قرار دهید. به خاطر داشته باشید که هیچوقت به عدم توانایی اشخاص توجه نکنید. مطمئن باشید هر کس دارای توانایی هایی است که باید شرایط بروز آن فراهم گردد. خداوند در انسانها این توانایی را قرار داده که چنانچه شخصی از عضوی، نقص داشته باشد، عضو دیگر قدرتمند تر از اعضای بدن اشخاص سالم عمل می کند.

موانع فیزیکی ارتباطات غیرکلامی: در ارتباط‌هایی که به‌صورت رودررو نیستند؛ عدم امکانِ دیدن نشانه‌های غیرکلامی، حرکت‌ها و حالت کلی چهره و بدن افراد، می‌تواند از تأثیر ارتباط بکاهد، مانند مکالمه‌ی تلفنی، ارسال و دریافت پیام‌های الکترونیک و مانند آن‌ها.

تفاوت زبانی و یا دشواری ناشی از عدم درک لهجه‌ی طرف مقابل: گرچه، حتی زمانی که ارتباط با یک زبان مشترک ایجاد می‌شود، اصطلاحات و واژگان به کار رفته در یک پیام در صورتیکه توسط دریافت کننده‌ی پیام به طورکامل درک نشوند، می‌توانند به عنوان یک مانع عمل کنند.

داشتن توقعات و پیش‌داوری: انسان‌ها در اکثر موقعیت‌ها تمایل دارند که بیش‌تر از حرفی که در واقعیت زده می‌شود، آنچه را که می‌پسندند بشنوند و به همین دلیل به نتیجه‌گیری‌های غلط می‌رسند.

 تفاوت‌های فرهنگی: این موضوع یکی از موارد مهم در موانع ارتباط موثر است. هزاران داستان در مورد سوء تفاهم‌های ناشی از رفتارهای غیرکلامی ‌بین افراد از فرهنگ‌های متفاوت وجود دارد. به عنوان مثال،

ممکن است در کشوری اگر با فاصله نیم متری از کسی بایستید برای او بسیار نزدیک باشد و در کشوری بسیار دور باشد. هرچند شاید مفید باشد بدانید عرب‌ها در مقایسه با امریکایی‌ها نزدیک­تر به یکدیگر می‌ایستند، سوئیسی‌ها بیشتر از ایتالیایی‌ها وقت شناس هستند و شرقی‌ها بیشتر از غربی‌ها برای سکوت ارزش قائلند.

مدرس مهارت­های ارتباطی و زبان بدن