هزینههای معیشتی از مجموع درآمد خانوار بر اساس لایحهای که توسط دولت به مجلس ارائه شده، کاهش یافته و مابقی درآمد مشمول مالیات میشود؛ بدین ترتیب کارگران و کارمندانی که با قوانین فعلی مشمول مالیات میباشند، از پرداخت مالیات معاف شده و بار مالیاتی بر دهکهای بالاتر تمرکز پیدا کرده تا از این طریق عدالت مالیاتی برقرار شود.
به گزارش بازار کسب و کار پارس؛ با هدف برقراری نظام مالیاتی لایحه اصلاح قانون مالیاتهای مستقیم را در آبان ماه سالجاری دولت تقدیم مجلس کرد. اصلاحاتی در نظام مالیاتی کشور در این لایحه، پیشنهاد شده که در نتیجه آن، مالیات برای کم درآمدها کاهش و برای پردرآمدها افزایش مییابد. در صورت تصویب این لایحه در مجلس، ضمن افزایش درآمد مالیاتی دولت، عدالت مالیاتی محقق خواهد شد.
در این لایحه کسر هزینههای معیشتی مودیان مالیاتی از کل درآمد یکی از اصلاحات انجام شده، آنان است. در حال حاضر عمده هزینههای مسکن و اجاره، هزینه تحصیل مودی و اعضای خانواده، هزینههای درمان مجموع هزینههای خانوار را شامل میشود که از درآمد مشمول مالیات مودی کسر نمیشود. این مسئله باعث میشود فشار مالیاتی بر مودیان حقوق بگیر بیشتر باشد. با کسر این هزینهها، درآمد بسیاری از حقوق بگیران از سقف مجاز معافیت مالیاتی که ۱۰۰ میلیون تومان در سال عنوان شده است، تجاوز نمیکند. به همین دلیل بخش زیادی از افراد حقوق بگیر معاف از پرداخت مالیات خواهند شد.
جعفر قادری، عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس در این ارتباط اظهار کرد: مالیات، ابزاری است در دست دولت که در راستای ایجاد عدالت می تواند از آن بهره بگیرد. به طور مثال، اینکه تا الان مالیاتستانی را در هزینههای معیشتی مدنظر قرار نمیدادهایم و الان در لایحه اصلاح قانون مالیاتهای مستقیم این موضوع مورد توجه قرار گرفته، یکی از نمودهای ایجاد عدالت مالیاتی است.
در این راستا فرشاد پرویزیان، کارشناس مسائل اقتصادی در این مورد گفت: این اقدام مناسبی است که در مالیات بر درآمد افراد هزینههای معیشتی را در نظر بگیریم. در شرایط فعلی، بدون در نظر گرفتن این هزینهها از کارمندان مالیات میگیریم. اگر بر اساس قانون این هزینهها را از حقوق کارمندان کسر کنیم، عملاً درآمدی باقی نمیماند که بخواهیم از آن مالیات بگیریم. بنابراین، درصد زیادی از کارمندان مشمول معافیت مالیاتی میشوند و این به نفع حقوق بگیران است.
معافیتهای مالیاتی متناسب با بعد خانوار
علاوه بر این دولت در راستای همسو سازی ابزار مالیات با سیاستهای جمعیتی، بعد خانوار مودیان را نیز در دریافت مالیات دخیل کرده است؛ لذا در این لایحه بخشی از درآمد فرد متناسب با بعد خانوار او، معاف از مالیات است. در این حالت بین افراد مجرد و متاهل با درآمد یکسان، در دریافت مالیات تفاوت وجود خواهد داشت. این مسئله موجب میشود فشار کمتری بر خانوادههای پرجمعیت وارد شود.
در حقیقت در اینجا موضوع مهم ارتباط بعد خانوار و مالیات ستانی است که در حال حاضر در قانون مالیاتهای مستقیم توجهی به آن نشده است و خود موجب بیعدالتی در نظام مالیاتی کشور شده است. به عنوان مثال بین کارمندانی با ۱۲ میلیون تومان حقوق و دارای افراد تحت تکفل متفاوت، هیچ تفاوتی در پرداخت مالیات نیست حال آنکه این مسئله مستقیما با سطح رفاه خانوارها در ارتباط است.
در نظر گرفتن بعد خانوار باعث میشود عدالت افقی در نظام مالیات محقق شود، اما برای برقراری عدالت مالیاتی عمودی باید اقدامات دیگری انجام داد که در این لایحه به آن هم پرداخته شده است.
به عنوان مثال در سیستم مالیات فعلی افراد با درآمدهای بالا میتوانند با استفاده از معافیتهای مالیاتی برخی درآمدهای خود را از پرداخت مالیات معاف کنند که این موضوع در خصوص درآمدهای ناشی از سپرده بانکی و تقسیم سود سهام بورس و… صادق است. در لایحه اصلاح مالیاتهای مستقیم تلاش شده معافیتهای مالیاتی بی مورد اینچنینی براشته شود و به جای آنها معافیتهای سازنده قرار بگیرد.
حسین محمد صالحی دارانی، عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس معتقد است نارضایتی و نگرانی مردم ما از این بابت است که در کشور بیعدالتی مالیاتی وجود دارد و دانه درشتها در دام سازمان امور مالیاتی نمیافتند ولی از این افراد خرد مالیات اخذ میشود.
بنا به اظهارات دارانی در شرایط کنونی بیشتر از پزشکان از درآمد کلانی برخوردارند و موضوع زیرمیزی نیز در بین پزشکان همچنان رایج است و دولت نتوانسته جلوی این مسئله را بگیرد.
مالیات بر مجموع درآمد راهکار تحقق عدالت مالیاتی
کارشناسان براین باورند راه حل این مسئله، دریافت مالیات از مجموع درآمد است که افراد متناسب با درآمد خود مالیات دهند. این شیوه مالیات ستانی که مبنای لایحه اصلاح قانون مالیاتهای مستقیم نیز هست، باعث میشود عدالت مالیاتی محقق شود؛ زیرا در این شیوه فارغ از نوع شغل افراد، میزان کل درآمد مد نظر قرار میگیرد و افراد با درآمد بالا به صورت پلکانی مشمول مالیات میشوند. حال آنکه در سیستم فعلی که مالیات بر مشاغل افراد بسته میشود به دلیل عدم شفافیت و معافیتهای متعدد امکان فرار مالیاتی وجود دارد./
برای دریافت مالیات از مجموع درآمد باید درآمدهای افراد از محلهای مختلف احصا و مجموع آن محاسبه شود. برای این کار برقراری و استفاده از یک سیستم هوشمند و برخط ضروری است. موضوعی که پیش از این به دلیل نبود زیرساختها در کشور امکان پذیر نبوده اما در شرایط فعلی و با اقداماتی که در خصوص حسابهای بانکی انجام شده، به راحتی امکان پذیر است.
دیدگاهتان را بنویسید