بازار کسب و کار گلستان:/ بهورز ارایه دهنده خدمات مراقبتی اولیه بهداشتی، درمانی در محیط روستاها است که در خانه بهداشت فعالیت می کند و حوزه فعالیت وی فقط در خانه بهداشت تعریف نشده بلکه « ده گردشی» برای سرکشی و اطمینان از سلامت روستاییان و رفتن به روستاهای اقماری از حوزه های فعالیت این پیام آور سلامت است.

ارایه خدمات سلامت به زنان باردار، کودکان، نوجوانان، جوانان، سالمندان و میانسالان روستا، خدمات بهداشت محیط و حرفه ای و کنترل بیماری ها اعم از واگیردار و غیرواگیر از جمله وظایف یک بهورز است. واکسیناسیون کودکان و آموزش مادران در زمینه رعایت بهداشت، از مهم ترین وظایف بهورزان است. با این وجود بهورزان هیچگاه در نظام سلامت در جایگاه شایسته ای که در آن خدمت می کنند، دیده نشدند و همواره خدمت در سایه را به پشت میز نشینی و فعالیت های کمرنگ ترجیح دادند.
۱۲ شهریور روز بهورز است. این روز به منظور پاسداشت زحمات بی دریغ منادیان بیادعای سلامت روستایی به عنوان روز نکوداشت بهورز نامگذاری شده است.به همین منظور گفتگوی کوتاهی با محمد الازمنی از بهورزان فعال و باتجربه استان گلستان و عضو بهورزان بدون مرز گفتگو کوتاهی انجام دادیم: او که سالها سابقه بهورزی در روستاهای استان گلستان را از ویزگی ها و مشکلات این شغل میگوید:
بهورزی از دیدگاه شما
بهورز بنیادی ترین رکن نظام سلامت محسوب می شود و رسالت او ارتقای سطح سلامت جامعه روستایی است. عمده وظیفه های بهورز شامل شناسایی جمعیت روستا، مراقبت از مادران باردار، کودکان، سالمندان، میانسالان، مبارزه با بیماری های واگیر و غیرواگیر، آموزش تغذیه سالم، ارائه خدمات واکسیناسیون، بهداشت محیط و حرفه ای، همکاری با برنامه های پزشکی خانواده، کمک های اولیه، درمان های ساده علامتی، بهداشت مدارس و دهان و دندان است.
آموزش بهورزان چگونه است؟
در نظام خدمات بهداشت و درمان، مرکـز آمـوزش بهـورزی جایگـاهی پـر اهمیـت و حسـاس دارد . اهمیـت مرکـز آمـورزش بهورزی در این است که جمعی از فرزندان محروم ترین نقاط کشور، برای خدمت به مردم همان نـواحی توسط مربیان تربیت می شوند. هر مرکزآموزش بهورزی علاوه بر مدیر مرکـز، چنـدین مربـی دارد . مـدیر و مربیـان هرمرکزآموزش بهورزی شورای مربیان آن مرکز را تشکیل می دهند. مرکزآموزش بهورزی وظیفه تربیت بهـورزان و نیز بازآموزی بهورزان شاغل در خانه های بهداشت را بر عهـده دارد . ایـن مرکـز تحـت پوشـش مــرکز بهداشـت شهرستان فعالیت می نماید. داوطلبین آموزش بهورزی بایستی حداقل دارای مدرک دیپلم متوسطه رشته های علوم تجربی, علوم ریاضی , علوم انسانی , …… باشند. انتخاب بهورزان توسط کمیته ای مرکب از نمایندگان مرکز آموزش بهورزی، واحد گسترش شبکه هـا و گـزینش، از طریق آزمون کتبی و شفاهی انجام می شود.
دستاوردهای فعالیت بهورزان در سال های اخیر چه بوده است؟
– افزایش درصد پوشش واکسیناسیون ( نزدیک به ۹۸% )
– کاهش میزان بیماریهای زنان و کودکان روستائی , یعنی دو قشر آسیب پذیر جامعه
– کاهش میزان مرگ و میر کودکان زیر یکسال
– کاهش میزان مرگ و میر کودکان زیر پنج سال
– کاهش میزان مرگ و میر مادران در دوران بارداری و زایمان
– افزایش درصد پوشش تنظیم خانواده
– کاهش میزان رشد جمعیت
– بالا بردن سطح آگاهی و دانش بهداشتی جوامع روستائی
با توجه به آنچه گفته شد، باید پرسید، برای بهبود جایگاه بهورزان چه میتوان کرد؟
توصیه می شود در وهله اول با برنامه ریزی منسجم از طریق جذب بهورز به صورت بومی برای روستاهای دور افتاده و غیربومی برای روستاهای حاشیه شهرها، نیروهای کارشناس تأمین شود، به این شکل که ابتدا بهورز با مدرک کاردانی بهداشت آموزش دیده و جذب شود و سپس با فراهم کردن شرایط ادامه تحصیل آنان و پس از گذراندن دوره تعهد چند ساله خدمت در روستا، از آنها به عنوان کارشناسان اداره و آموزشگاه بهورزی استفاده شود. همچنین حمایت و تشویق کانونهای بهورزی در استانها میتواند گامی مؤثر در تقویت روحیه مشارکتی بهورزان در حل مشکلات و نیازهایشان باشد، زیرا بهورزان شاغل و بازنشسته در این کانونها میتوانند برخی چالشهای پیش روی شبکههای بهداشتی شهرستانها را شناسایی و مرتفع سازند.
بهورزان در عین حال که سلامت را به مردم هدیه میدهند اما خود در معرص آسیبهای متعددی قرار دارند و جا دارد حمایت های جدی تری از این قشر صورت گیرد.
در ضمن بهورزان باید در دورترین و محرومترین نقاط روستایی به فعالیت بپردازند که این مسئله گاهی موجب میشود شرایط ادامه تحصیل آنان با مشکل مواجه شود که میطلبد برای این مسئله فکری شود. همچنین حجم کار بهورزان بسیار بالاست، اما دریافتیها متناسب با این حجم بالا نیست که انتظار داریم در بحث اضافهکاری بهورزان و سهم آنان از اجرای طرح تحول سلامت تجدید نظر صورت گیرد.
دیدگاهتان را بنویسید