یکی از وظایفمهممسئولانشناسایی و تبیینزمینههایمشارکتمردم است
آشوراده، این تنها جزیره ایرانی دریای خزر نام بخشی از خشکی شبه جزیره میان کاله در شرق آن است که سال ها است به دلیل غفلت مسئولان و دعواهای زرگری گلستان و مازندران همچنان بی صاحب مانده و به مکانی متروک و بی روح بدل شده است.
جزیره ای که روزی در سال های نه چندان دور محل زندگی بیش از 240 خانوار بود و آهنگ زندگی در حال و هوای آن جریان داشت، امروز به تلی از خاک و خاکروبه با ساختمان های مخروبه بدل شده است و گونه های جانوری و گیاهی اش از نعمت هم نفس بودن با آشوری ها محروم مانده اند.
منطقه ای که روزی محل عبور و مرور چند باره قایق ها و کشتی های باربری بود، حالا فقط گهگاهی پذیرای مسافران و پرندگانی است که در غربت تنهایی پا به جزیره می گذارند با این تفاوت که دیگر مثل گذشته درب خانه آشوری ها به روی آنان گشوده نیست.
این تنها جزیره ایرانی خزر در حالی هر روز متروکه می شود که قبل از طغیان ولگای روسیه و وقوع سیلاب سال ۷۲ امکاناتی چون مدرسه، پاسگاه پلیس، شرکت تعاونی روستائی، مغازه، مسجد و حسینه در آن وجود داشت و بومیان آن نیز علاوه بر اشتغال در شیلات ناحیه ۴ گرگان که در همین جزیره مستقر بود، به پیشه وری و دامداری مشغول بودند.
از سوی دیگربخش های شمالی این جزیره یکی از بهترین زیستگاه های زمستان گذرانی و زاد و ولد جانور های آبزی از جمله فک خزری و کنار آبزی و منطقه ای بکر برای پرنده نگاری بود و حالا اما به مامنی امن برای قاچاقچیان این گونه های جانوری و انباشت زباله های پلاستیکی تبدیل شده است.
خرگوش، قرقاول، کبک، گراز، شغال ، روباه و نوعی اسب وحشی از دیگر نمونه های موجودات حیات وحش در این جزیره بودند که امروز دیگر نشانی از آنان نیست و فقط گونه های گیاهای آن از جمله انار ترش و بوته های تمشک، به امید بازگشت بومیان سرپا مانده اند.
جدال بر سر اجرای طرح گردشگری که از سال ۸۲ آغاز شد نه فقط حال جزیره آشوراده را بهتر نکرد که به دلیل دعواهای زرگری گلستان و مازندران بر سر مالکیت جزیره و ممانعت از ورود بومیان به خانه پدری شان، این جزیره را به تیتر های خبری تندی در رسانه ها مبدل کرد.
این جزیره یتیم مانده در خزر نه فقط متولی مشخصی ندارد که تازیانه مناقشه مخالفان و موافقان اجرای طرح گردشگری، هر روز تن زخم خورده جزیره را می آزارد ، گویی خود آشور هم دیگر امیدی به احیاء ندارد.
گذری یک روزه به همراه چند تن از بومیان قدیمی آشوری برای بازدید میدانی از این زیستگاه طبیعی خزر، زبان را قاصر از بیان هر جمله ای برای تنهایی آشور می کند.
ساکنانی که سال هاست به دنبال بازگشت به خانه های پدری خود هستند و پس از دیدن کم کاری مسئولان در بازپس گیری جزیره، برای احیای آشور و رسیدن به حق قانونی خود اقدام به تشکیل کمپینی برای احیاء آن کرده اند.
یکی از بومیان با سابقه جزیره حین قدم زدن در کوچه های شنی آشور با بیان اینکه برخی در پی تیشه زدن به ریشه احیای آشوراده هستند، به کسب و کار گفت: این جزیره بیشتر از آنکه نیازمند دلسوزانی همچون فعالان محیط زیستی باشد، نیازمند بازگشت ساکنانش است.
نرگس. ر افزود: چند سالی است که برای دریافت اسناد زمین های پدری در آشوراده راهی شهرستان بهشر می شویم اما با توجه به کامل بودن مدارک، مازندران از ارائه اسناد منگوله دار خودداری می کند.
وی با اشاره به اینکه از سال ۱۳۷۲ به بعد دیگر به آشوری ها اجازه حضور در جزیره داده نشد، گفت: در آن زمان و پس از بالا آمدن آب ساکنان مجبور به تخلیه جزیره و ترک خانه هایشان شدند به این امید که روزی به محل زندگی خود باز گردند اما با واگذاری شیلات به بخش خصوصی گویی از اوایل سال ۸۲ ضربه نهایی به ساکنان زده شد و حالا سال ها است که در پی بازپس گیری املاکشان هستند.
نرگس .ر افزود: با شروع دولت نهم شرایط باز پس گیری املاک برای ساکنان جزیره سخت تر شد و محیط زیست هم به نوعی در آن زمان به دنبال تصاحب جزیره بود و قرار هم بود آن را به یک شرکت لبنی خصوصی واگذار کند که با پیگیری و اعتراض مکرر ساکنان، این مساله منتفی شد.
وی در ادامه افزود: اگر چه پیگیری ها برای باز پس گیری املاک و زمین ها ادامه دارد، اما مازندران همچنان از ارائه سند منگوله دار به رغم کامل بودن مدارک امتناء می کند و در این بین هم مسئولان استانی اقدام جدی برای حل این مساله انجام نداده اند.
وی اظهار کرد: جزیره همچنان بعد از تخلیه ساکنان در حال متروکه شدن است و در این بین دعواهای نه چندان خوشایند مازندران و گلستان بر سر تملیک، جزیره را به سمت نابودی کشانده است.
وی افزود: برخی با ادعاهای نادرست خود مبنی بر برهم خوردن اکوسیستم گیاهی و جانوری جزیره و همچنین نابودی آشوراده با اجرای طرح های گردشگری ، نه فقط کمکی به حفظ آن نمی کنند که همواره این حربه را به دست مازندارانی ها می دهند که نقش حاکمیتی خود را بر این جزیره سنگین تر کنند.
این بانوی آشوری ادامه داد: تعداد ۱۴۰ نفر از ساکنان این جزیره که اسناد قانونی خود را مبنی بر مالک بودن زمین ها به اداره ثبت و اسناد و املاک بهشهر تحویل داده اند، کمپینی هم در همین راستا برای مبارزه تا بازپس گیری زمین های پدری خود به راه انداخته اند و تا زمان دریافت سند های خود از هیچ اقدام قانونی هم فروگذاری نخواهند کرد.
وی گفت: زمانی که برای پیگیری دریافت سندها در بهشهر بودم به من گفته شد که اگر ما موفق شویم که آشور را بگیریم بی شک به شما سندی نخواهیم داد و چنانچه موفق نشویم سندهای شما را صادر خواهیم کرد.
این ساکن با سابقه آشور با بیان اینکه ساکنان این جزیره موافق طرح های گردشگری در آشور هستند، گفت: اجرای طرح های توسعه ای متوازن و سازگار با محیط زیست در قالب طرح های بوم گردی نه فقط لطمه ای به اکوسیستم جزیره و حیوانات آن نمی زند که سبب پویایی و همچنین حفظ گونه های مختلف پرندگان و جاندارن و همچنین گونه های گیاهی خواهد شد.
وی افزود: با توجه به اینکه تعداد زیادی از جوانان شهرستان بندر ترکمن و حتی خود آشوری ها نیاز به اشتغال و درآمد زائی دارند، اجرای این طرح ها در زمان فعلی که کشور به شدت به اقتصاد مقاومتی نیاز مند است تاثیر بسزائی بر اقتصاد استان و جذب گردشگر دارد.
نرگس .ر ادامه داد: اینکه برخی از دلسوزان محیط زیست ادعا می کنند که با ایجاد طرح های گردشگری اکوسیستم منطقه به خطر می افتد تصور و ادعای بسیار بی موردی است چرا که هم اکنون به دلیل خالی ماندن جزیره، پای برخی قاچاقچیان و شکارچیان به این جزیره باز شده و چون متروکه مانده دست به هر اقدامی می زنند، بی آنکه مورد بازخواست قرار بگیرند و این در حالی است که در زمان سکونت آشوری ها هیچ مشکلی اکوسیستمی این منطقه را تهدید نمی کرد و دست هیچ قاچاقچی به گونه های جانوری این منطقه نمی رسید.
وی افزود: انباشت زباله در این منطقه به دلیل متروکه بودن موجب شده تا وضعیت محیط زیستی جزیره به خطر بیافتد و این در حالی است که مدافعان اجرائی نشدن طرح گردشگری در آشوراده هنوز به هیچ یک از این مشکلات اشاره ای نکرده اند و حتی یک مصاحبه با ساکنان این جزیره مبنی بر اینکه آیا تمایل به اجرای طرح گردشگری در زادگاه پدری خود دارند یا نه را منتشر نکرده اند.
نرگش. ر گفت: سوال اصلی اینجا است که چرا این افراد، ساکنان آشور و حقوق انسانی آن ها را نادیده گرفته اند و کسی هم به این مساله اعتراضی نمی کند.
وی یکی از دلایل سنگ اندازی مازندران را در اجرائی نشدن طرح گردشگری آشوراده را کاهش توریست در این استان نام برد و گفت: با توجه به اینکه
گرگان یکی از شهرهای ورودی از سمت مشهد و دیگر استان ها است بی شک با احیا شدن این جزیره نه فقط مسافران غیر بومی که بومی ها استان هم علاقمندی زیادی به حضور در جزیره و لذت بردن از مواهبت طبیعی خواهند داشت و بی شک از تعداد سفر های آنان به مازندران کاسته خواهد شد.
یکی دیگر از ساکنان جزیره، حاشیه سازی ها را راهی برای ممانعت حضور ساکنان در جزیره عنوان کرد و به کسب و کار گفت: مطرح کردن تخریب محیط زیست به واسطه اجرای طرح های گردشگری به نوعی دست های پشت پرده مازندران است که توسط برخی اشخاص با عنوان دلسوزان محیط زیست، مانع توسعه منطقه بندر ترکمن و احیای جزیره شده است.
عباس قدیمی افزود: این افراد به نوعی با این مساله برخورد می کنند که گویی از اساس مردم در این جزیره سکونت نداشتند و تا کنون دیده نشده که یکی از گزارش های منتشر شده در رابطه با آشوراده به ساکنان این جزیره بپردازد و از نزدیک پای حرف آنان بنشینند.
قدیمی گفت: چند سالی است که رسانه های استان ساکنان جزیره را فراموش کرده اند و در این مدت که پیگیر دریافت اسناد املاک خود از بهشهر بودیم هیچگاه تماسی از سوی خبرنگاران نداشتیم.
وی با بیان اینکه بهتر بود قبل از این همه حاشیه سازی در خصوص جزیره آشوراده با ساکنان آن هم صحبت می شد، اظهار کرد: از سال ۱۳۵۲ افرادی که در این جزیره ساکن بودند حق آب و گل و اظهار نظر برای آشوراده دارند و بی شک ، آنها بسیار دلسوز تر از افرادی هستند که حتی یک روز هم در این جزیره زندگی نکرده اند تا عمق علاقه ما را به آن درک کنند.
قدیمی افزود: در این بین مازندران هم از این مساله سوء استفاده می کند و برای جلوگیری از توسعه گردشگری متوازن و متناسب با محیط زیست در آشوراده، بر طبل شانتاژ می کوبد، اما هیچگاه دلیل قابل قبولی برای مخالفت با توسعه گردشگری در آشوراده نیاورده اند.
دوستانی که امروز دم از تخریب اکوسیستم محیط زیست می زنند بهتر است بدانند که قبل از انقلاب و در سال ۵۲ این دریا توسط لایروب هایی که ساخت روسیه بود لایروبی می شد و برای آنکه بخش زیادی از جانوران دریایی از این لای ها تغذیه می شدند آن ها را در سمت بهشهر تخلیه می کردند تا منابع غذایی در یا به خطر نیفتد و به دلیل آب ریزی مرتب ولگا، قره سو و خلیج گرگان آب دریا همیشه در گردش بود.
این ساکن باسابقه آشور گفت: دیوار سنگ چینی که امروز شما در کنار بازارچه شاهد آن هستید بعد از ورود نخستین سیل و برای جلوگیری از هجوم آب در آنجا زده شد و از ابتدا هم در این قسمت آبی وجود نداشت و زمین لم یزرع بود.
وی ادامه داد: پس از بسته شدن ولگا و کاهش ورودی آب قره سو و خلیج گرگاه به دریا، خزر پس روی کرد و دوباره همان قسمت سنگ چین مجدد خشک و به حالت اولیه بازگشت.
قدیمی با بیان اینکه این مسائل را تاکنون در گزارشی نخوانده است، اظهار کرد: اطلاعات دقیق دریای خزر و اینکه از گذشته تا به امروز چه اتفاقاتی برای خزر و آشور افتاده است را فقط شاهدان عینی که همان ساکانان جزیره هستند می توانند بیان کنند و بهتر است دلسوزان قبل از آنکه سلایق شخصی خود را در رابطه با اجرا شدن یا نشدن طرح گردشگری عنوان کنند به خواسته مردم این منطقه ودریافت حقوق قانونی خود از مازندران که همان جزیره آشوراده است، توجه کنند.
وی افزود: بر خلاف گفته بسیاری از این دلسوزان، هیچ گونه جانوی در این مناطق از بین نرفته و این پرنده و دیگر جانداران از همان قدیدم که مردم در این دریا به سمت جزیره تردد داشتند در اینجا زندگی می کنند و بعد از متروکه شدن جزیره از تعداد آن ها کاسته شد.
وی تصریح کرد: به علت عدم حضور ساکنان در جزیره راه پای قاچاقچیان حیوانات هم به این جا باز شد و از سوی دیگر محیط زیست آن بر اثر انباشت زباله و عدم توجه مسئولان و حتی همان تعداد افرادی که ادعای نجات جزیره را دارند به شدت به خطر افتاده است.
قدیمی با اشاره به اینکه به ساکنان آشور و همه مردم استان خواهان توسعه جزیره و حضور گردگشران در آن هستند، گفت: در بسیاری از شهرهای ایران طرح های گردشگری بدون آسیب زدن به طبیعت اجرا شده و درآمد بسیار زیادی کسب می کنند، چگونه است که اجرای طرح ان هم با در نظر گرفتن ملاحضات زیست محیطی به این جزیره و اکوسیستم آن آسیب می زند .
وی گفت: کاملا مشخص است که برخی کمر به از بین رفتن جزیره و در نهایت ملحق شدن آن به مازندران بسته اند و چنانچه جزیره به مالکیت مازندران در آید، خواهید دید که چگونه به سرعت برای کسب درآمد در آن سرمایه گذاری می کنند.
نزدیک به ۱۶ سال ازتصویب اجرای طرح گردشگری در جزیره آشوراده می گذرد و این طرح نیز دیگر طرح های مهم اقتصادی استان، روی اجرایی شدن به خود ندید.
این جزیره در حالی بین دو استان گلستان و مازندران و موافقان و مخالفان اجرای طرح پاسکاری می شود که همسایگان خزر از جمله ترکمنستان و آذربایجان اقدام به ساخت جزیره در خزر برای ایجاد طرح های گردشگری و جذب توریست کرده اند و با انکه این قابلیت طبیعی و بکر در دل خزر برای گلستانی ها موجود است، هنوز هیچ قدرت اجرائی نتوانسته از زمان تصویب اجرای طرح گردشگری در آشوراده، این جزیره تنها مانده خزر را به پتانسیلی برای توسعه اقتصادی و جذب گردشگر تبدیل کند.
دیدگاهتان را بنویسید