یکی از وظایفمهممسئولانشناسایی و تبیینزمینههایمشارکتمردم است
گرگان از جمله شهر‌های سرسبز ایران به شمار می‌آید که اگر اعلام شود سرانه فضای سبز شهروندان آن به شدت پایین است، باورش سخت است. براساس آمارها، سرانه فضای پارکی استاندارد دو متر مربع تعریف شده، اما این رقم در گرگان به کمتر از یک مترمربع می‌رسد. هر چند منطقه ناهارخوران و پارک جنگلی النگدره از جمله مناطق تفریحی این شهر به شمار می‌آیند، اما مشکل کار اینجاست که این دو مکان در شمال گرگان قرار داشته و دسترسی ساکنان مرکز و جنوب شهر به این نقاط بسیار سخت است و اگر این‌ها را هم از گرگان بگیریم دیگر جایی وجود ندارد که براساس استاندارد‌ها بتوان نامش را فضای سبز یا پارک گذاشت.اگر قرار باشد در مورد سرسبزترین استان‌های ایران صحبت شود حتماً قبل از همه سه استان شمالی یعنی گیلان و مازندران و گلستان مطرح می‌شوند.مناطق پربارانی که تا چشم کار می‌کند، جنگل است و مرتع و رودخانه و در نهایت، دریا.اما شاید تعجب برانگیز باشد که بگوییم ساکنان این مناطق هم از نظر سرانه فضای سبز و وجود پارک کمبود‌هایی رنج می‌برند و مسئولانی که می‌توانند با کمترین اقدام بهترین تفرجگاه‌ها را بنا کنند، با بی‌خیالی و کم کاری این کار را هم نمی‌کنند.در گرگان، چند منطقه جنگلی وجود دارد که در حال حاضر به تفرجگاه و تفریح ساکنان این شهر و مسافران تبدیل شده است.یعنی اگر منطقه ناهارخوران و پارک جنگلی النگدره را از گرگان بگیریم دیگر جایی وجود ندارد که بر اساس استاندارد‌ها بتوان نامش را فضای سبز یا پارک گذاشت.
همه امکانات در شمال شهر است: وقتی از گرگان و فضا‌های سبز و تفرجگاه و پارک جنگلی آن صحبت می‌کنیم، همه چیز به شمال این شهر باز می‌گردد که بخش اعظمی از این اماکن به صورت طبیعی وجود داشته‌اند. به همین خاطر در توزیع سرانه فضا‌های پارکی، شهروندانی که در جنوب یا مرکز این شهر ساکن هستند تقریباً سهمی از پارک و فضای سبز نداشته و برای استفاده از این امکانات در شمال گرگان هم با دشواری‌های زیادی روبه‌رو هستند.
در یک کلام، نابرابری، توزیع ناعادلانه و پراکنش نامتوازن باعث شده تا گرگانی‌ها نتوانند سهم مساوی یا حتی حداقلی از امکانات شهری داشته باشند. به همین خاطر سرانه‌ها فقط یک آمار است و در واقعیت بیش از دوسوم ساکنان این شهر اصلاً سهمی از موارد فوق ندارند.
یکی از مشکلات شهر‌ها طی سال‌های اخیر فروش زمین‌ها برای ساخت و ساز‌ها بوده و همین امر موجب شده تا فضایی برای احداث پارک و دیگر خدمات رفاهی به‌خصوص فضای سبز مورد نیاز شهروندان باقی نماند.
این مسئله در گرگان بسیار مشهود است و با گذری برمحلات مرکز و جنوب این شهر می‌توان فقر فضای سبز را به عینه دید.
براساس آمارها، سرانه فضای پارکی استاندارد دو متر است، اما کارشناسان شهری معتقدند این رقم در گرگان کمتر از یک متر است.
وجود آپارتمان‌هایی بدون فضای سبز، علاوه بر آلودگی صوتی و زیستی، در روحیه انسان‌ها نیز تأثیر منفی می‌گذارد.
به گفته محبت خانی کارشناس طراحی مبلمان شهری، شهرداری می‌تواند با ایجاد باغچه‌های سبز و درختان و درختچه‌ها در پیاده‌رو‌ها یک تونل سبز را در شهر ایجاد کند تا مردم از محیط اطراف خود لذت ببرند.
وی ادامه می‌دهد: «با اینکه گرگان به خودی خود شهر سرسبزی به شمار می‌آید، اما برخی از محلات و بافت‌های تاریخی شهر هیچ معبر سبزی ندارند که این امر باعث بی‌روح شدن این مناطق شده است.»
گرگان سرشار از ظرفیت برای فضای سبز
مسئولان گرگانی هم مثل دیگر مدیران کشوری، تا وقتی خودشان سرکار هستند هیچ اقدامی نمی‌کنند، اما بعد از کنار رفتن از کار قبلی، به یک ارائه دهنده طرح و برنامه و منتقد وضع موجود تبدیل می‌شوند.
درست مثل یکی از اعضای سابق شورای شهر گرگان که می‌گوید: «وضعیت پارک و فضای سبز گرگان خوب نیست و باید با یک کار جهادی توسعه این فضا‌ها را با همکاری مردم در دستور کار قرار دهیم.»
مهران فدوی با بیان اینکه باید از شهروندان بخواهیم در هفته درختکاری و مانند آن در منازل خود گیاه پرورش داده و در حیاط خود درخت بکارند، بر توسعه فضای سبز در معابر شهری تأکید کرده و ادامه می‌دهد: «برگزاری نمایشگاه‌های دوره‌ای و فصلی گل و گیاه‌های زینتی برای فرهنگ‌سازی امری ضروری است که باید مورد توجه باشد.».
اما مهران کاظم‌نژاد یکی از اعضای فعلی شورای این شهر با بیان اینکه در قسمت مرکزی شهر طی توافقی که با جهاد سازندگی داشته‌ایم ظرفیت جدیدی برای ایجاد فضای سبز و پارک شکل گرفته، می‌گوید: این موضوع را پیگیری می‌کنیم، اما مشکل ایجاد پارک در برخی از محلات به کمبود زمین برمی‌گردد. البته در بعضی جا‌ها هم که به محدوده شهر گرگان اضافه شده پروژه‌های لازم از جمله فضای سبز اجرا نشده است.»
هنگامی که از سرانه فضای سبز گرگانی‌ها حرف می‌زنیم منظور پارک‌ها، میادین، بلوار‌ها و قطعات پراکنده، جنگل کاری‌های شهری و بخشی از جنگل ناهارخوران و النگدره است که محل استفاده مستقیم مردم است.
در این محاسبات، همه مساحت النگدره و ناهارخوران در فضای سبز شهری لحاظ نمی‌شود و اگر چنین بود سرانه گرگانی‌ها افزایش می‌یافت.
سرانه پارکی استاندارد گرگانی‌ها در شرایطی به حدود یک متر می‌رسد که در سال‌جاری پارک شطرنج و پارک خطی لادن استرآبادی افتتاح شده است.
ناگفته نماند گرگان پتانسیل خوبی برای افزایش فضا‌های سبز خود دارد و آن هم استفاده از حاشیه رودخانه‌ها و آزادسازی آن‌ها برای ایجاد پارک‌های خطی در سطح شهر است.
دیدگاهتان را بنویسید